Samenvatting
Samenvatting Gotiek
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Deze samenvatting bevat alles wat je moet kennen over het deeltje GOTIEK voor het examen interieur in context
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
GOTIEK: DE SYMBOLISCHE INTERPRETATIE VAN HET MIDDELEEUWS MODERNISMEETYMOLOGIE EN HISTORISCHE CONTEXT
Etymologie
Gotiek:
▪ Afgeleid van de term “Goten”
- Middeleeuws barbaars volk -> val van het WRR tot stand bracht
▪ Niet gebruikt door de mensen van die tijd
- Pas achteraf uitgevonden
Giorgio Vasari
▪ 1e pers die het begrip gebruikt in “le Vite”, 1500
▪ Gotiek verschilt fundamenteel van renaissance (periode erna) als klassieke oudheid
(periode ervoor)
▪ Geïntroduceerd door het barbaarse volk “Goten” -> kunst van de goten
- Goten vallen Rome in
Breuk met de klassieke oudheid
- Wordt gezien als minderwaardig, monsterlijk, slecht
Filippo Brunelleschi, ca. 1430
▪ Lavori Moderni > Duomo Firenze
- Constructieve logica van gotiek
Marvin Trachtenberg (leesopdracht)
▪ Middeleeuws Modernisme
- Radicale architecturale vernieuwing
Spiegelt niet langer aan K.O. Romaanse architectuur spiegelt wel aan K.O.
Constructieve en esthetische vernieuwing
Historische situering
▪ Frans origine
▪ 1200/1500
▪ Abt Suger
- Restauratie St. Denis
Wijdingskerk + grafkapel “Franse” monarchen
- Ideaal van de Franse monarch Louis VI -> goddelijke vertegenwoordiger op aarde
- Totaal nieuwe architectuur
▪ Schreef 3 teksten: “
▪ Opus francigenum:
- Verwijzing naar Gotiek op kathedraalwerf in Keulen
- Het werk naar frans modellen
▪ Domaine Royale, Ile de la cité (Chartres, Reims, Amiens) versus de periferie
- Gotische invloeden verspreiden snel over rest van Frankrijk en Internationaal
Internationaal fenomeen met vele varianten die zich over lange periode uitstrekt
Gotiek in Frankrijk:
▪ Vroege Gotiek: 1150-1200
▪ Hoge Gotiek: 1200 – 1330
▪ Hofstijl of Rayonnante 1250-1330
▪ Flamboyante Stijl: 1330
1
,Gotiek in Engeland:
Ontwikkelt gelijktijdig met Franse gotiek
Reden: Rond 1150 -> nauwe contacten tussen Engeland en Frankrijk + gedeelde vorsten
Delen van Frankrijk onder Engels bewind (politieke-culturele invloedsferen)
▪ Early English: 1150-1250
▪ Early Decorated of Curvilinear: 1300
▪ Perpendicular: 1330-1530
Gotiek in de Zuidelijke Nederlanden:
= eerder lokaal verdeeld
▪ Maas gotiek: Prinsbisdom Luik, 13de-16de eeuw
▪ Schelde gotiek: Bisdom Doornik en graafschap Vlaanderen, 13de-16de eeuw
▪ Brabantse Gotiek: Hertogdom Brabant, 13de-16de eeuw
▪ Kust Gotiek: onderscheidt door geen gebruik van natuursteen, veel klei
- Baksteen gotiek
Scholastiek
= combinatie van filosofie en theologie
SACRALITEITSPRINCIPE: theorie
Neoplatonische opvatting, Thomas van Aquino
1.
▪ De toestand van immateriële (spirituele, het sacrale) -> bereiken via het materiële:
- Materiali Manductione:
Materialen zijn voorafspiegelingen van intellectueel bevattelijke & Vera lux: God
zelf.
- Ultieme gelooftoestand bereiken -> via het materiële
▪ Het intellectueel bevatbare leidt u weg van de materiële wereld naar de ultieme
immateriële toestand (Vera lux).
2.
▪ De wereld -> boek dat ervoor zorgt de Schepping van God te lezen en te begrijpen
- Eeuwige leven bereiken: wereld wordt gezien als voorafspiegeling van het hemelse
Jeruzalem
3.
▪ Het aanschouwen van schoonheid -> Lijdt geest naar hogere, goddelijke sferen
- Visie stond radicaal t.o.v. Bernardus van Clairveaux
Schreef soberheid voor om ultieme spirituele toestand te bereiken.
SACRALITEITSPRINCIPE: architectuur
1. Gebouw:
▪ Grote symbolische geladenheid: Gotische kathedraal voorbeeld van het Hemelse
Jeruzalem
- Gematerialiseerde architectuur van het licht (vera lux)
- Streven naar hoogte
- Polychromie
Stad van licht en edelstenen
2. Decoratie:
▪ Iconografische programma's: Bijbelse taferelen, historische taferelen, figuratieve
taferelen
- Glas in lood
- Beeldhouwwerk
- Schoonheid: kostbare kleuren, stenen, materialen of polychromie
2
, 3. Liturgie: relieken blijven belangrijk
▪ Architectuur van de kerk/ reliekhouder zijn gelijkaardig
Kerkgebouw als schrijn
▪ Plaats waar hemel en aarde samenkomen
Vernieuwing: vormentaal, constructie, stijl
Componenten van de “Gotiek”
▪ Plan
- Kruisbasiliek met diep koor, kooromgang en kranskapellen
▪ Opstand
- 3delige westgevel met westtoren, vieringtoren -> transept en schip kruisen
▪ Opstand interieur
- Maximale hoogte
- Openbreken van architectuur ->ramen
- Hoogte 4 geledingen
Arcade (gelijkvloers), tribune, triforium en clerestorium (lichtbeuk)
▪ Skeletbouw
- Architectuur van het licht
Zo min mogelijk massa en dichte muurwanden
Zo veel mogelijk stenen weglaten
Bundelpijlers, schalken, kruisribgewelf, luchtbogen, steunberen, pinakels
▪ Typische decoratie
- Maaswerk, wimbergen, hoogsels, gargouilles, …
- Niet enkel figuratieve decoratie maar ook architecturale decoratie
GOTIEK ALS MIDDELEEUWS MODERNISME
1. Gotische architectuur breekt met traditie van vrijstaande zuil/halfzuilen – kapiteel –
architraaf/rondboog als basisconstructie
2. 4 nieuwe constructieve elementen:
- rib, spitsboog (ogive & lancet), luchtboog (steunbeer) en kruisribgewelf (pillier
cantonné)
3. Planmatig:
- basilikaal grondplan met toenemend belang van de viering, koor en kooromgang met
kranskapellen
4. Lineaire architectuur
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lieshelsen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen