Doordat ik deze samenvatting gemaakt heb, ben ik uiteindelijk geslaagd in tweede zit. Deze samenvatting bevat de kernzaken per hoofdstuk, inclusief genoeg uitleg om ze ook zelf te kunnen uitleggen. Ik slaagde hierdoor in tweede zit, in eerste zit heb ik het boek (en dus deze samenvatting) niet vast...
Hoofdstuk 7: Moderne samenlevingen zijn altijd multicultureel
7.1 Door de ogen van anderen
Dat het gedrag van mensen wezenlijk verschilt van het gedrag van planeten, biljartballen of dieren
wordt niet door alleen fysische energie of instinct gedreven, maar vooral door betekenissen. Die
zingeving is minstens even belangrijk om het waarom van hun gedrag te begrijpen als de fysische
kenmerken of omstandigheden ervan. Het fysische substraat vervult zijn rol in het menselijk
samenleven slechts via betekenissen. Het geheel van betekenisgeving noemen we in de sociologie:
cultuur.
7.2 Waarvoor staat cultuur?
Oorspronkelijk betekende cultuur ‘bewerking van de bodem’. Pas later kreeg cultuur een specifieke
betekenis, die haar bruikbaar maakte in de sociologische analyse. Voor sociologen gaat cultuur
namelijk over het immateriële.
Bronislaw Malinowski beklemtoont de linguïstische fundering van de mogelijkheid om cultuur te
scheppen. Mensen staan in symbolische communicatie met elkaar en daardoor wordt cultuur
mogelijk. Pierre Bourdieu rekent materiële cultuur wel tot het sociologisch cultuurbegrip, wanneer
hij ‘geobjectiveerd’, ‘geïnstitutionaliseerd’ en ‘geïncorporeerd’ cultureel kapitaal van elkaar
onderscheidt. Jean Baudrillard onderscheidt de materiële en de immateriële cultuur aan de hand
van gebruikswaarde, ruilwaarde, tekenwaarde en symbolische waarde.
7.3 Cultuur met een grote en met een kleine c
Voor sociologen is cultuur iets immaterieels. Tot de cultuur in strikte zin behoren voor hen niet de
materiële producten die het resultaat zijn van cultuur of de voorwerpen die nodig zijn om cultuur
te drijven. Toch wordt de materiële cultuur indirect ook bij het sociologisch cultuurbegrip
betrokken. Het zijn immers dikwijls voorwerpen die een specifieke zingeving uitdrukken. Zo worden
objecten tot symbool.
In de dagelijkse omgangstaal schrijft men cultuur meestal met een hoofdletter: het is synoniem
voor schone kunsten en monumenten. In de sociologische (en antropologische) taal is deze
waarderende ondertoon afwezig: cultuur gaat hier over het hele leven van de leden van een
samenleving, ook over de trivialere aspecten en minder verfijnde varianten ervan.
Dat onze waarden en normen niet altijd parallel lopen met de feitelijke ontwikkelingen, is een
bijkomend teken van de relatieve autonomie van cultuur. Ogburn formuleerde ‘cultural lag’. Hij
stelde vast dat de (immateriële) cultuur kan achterblijven op (verankerde) materiële situaties of
dat twee aspecten van een cultuur die oorspronkelijk op elkaar waren afgestemd, zich met
verschillende snelheden ontwikkelen.
Het immateriële karakter van cultuur dat in de sociologische betekenis zo centraal staat, komt sterk
tot uitdrukking in de definitie van cultuur door Van Doorn en Lammers als een geheel van
‘opvattingen’. Waarden zijn opvattingen over juistheid en onjuistheid, normen zijn opvattingen
over wat hoort, verwachtingen zijn opvattingen over wat zal gebeuren en doeleinden zijn
opvattingen over wat wenselijk is. Deze componenten van cultuur maken deel uit van een
gestructureerd geheel, van een patroon.
Cultuur gaat dan over opvattingen. Meer bepaald is cultuur het (1) min of meer samenhangend
geheel van: waarden, normen, verwachtingen en doeleinden, (2) dat door samenlevingsverbanden
wordt gedragen, (3) dat zorgt voor de specificatie en verduurzaming van het sociale gedrag (voor
het bestendigen van het samenlevingsverband), (4) dat door de leden van een samenlevingsverband
wordt aangeleerd en doorgegeven (via socialisatie).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kristofdepauw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
