Oude geschiedenis samenvatting deeltentamen 1 - De Oudheid
30 keer bekeken 1 keer verkocht
Vak
Hoorcollege Oude Geschiedenis (5771V130)
Instelling
Universiteit Leiden (UL)
Boek
De oudheid
Samenvatting van het vak oude geschiedenis, stof voor het eerste deeltentamen van het 1e jaar geschiedenis universiteit Leiden, afgeleid van het boek De Oudheid
Samenvatting De oudheid - Geschiedenis van de oudheid
Samenvatting + aantekeningen deeltentamen 1 Oude geschiedenis
Les: Sparta en de Peloponnesische Oorlog (Klassieke periode)
Alles voor dit studieboek (15)
Geschreven voor
Universiteit Leiden (UL)
Geschiedenis
Hoorcollege Oude Geschiedenis (5771V130)
Alle documenten voor dit vak (2)
Verkoper
Volgen
femkesiebel2
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Inleiding
H1 Bronnen en chronologie
Bronnen (geschreven & ongeschreven):
1. Primair - direct & zonder filter → documenten
2. Secundair - gefilterd → literaire bronnen
Absolute & relatieve datering
H2 De materiële grondslagen
Er waren in het begin twee soorten landbouw:
- Veeteeltnomaden met hoofdzakelijke exploitatie
- Sedentaire landbouwers met investering
Een kenmerkend verschil tussen de economie van de moderne industriële samenleving en
die van vroeger is dat de landbouw de belangrijkste sector was. Ambacht, handel en
dienstverlening bleef altijd relatief marginaal. De pre-industriële economie miste ook
onderdelen zoals rationeel calculeren om de landbouw te verbeteren. Daarnaast was er ook
niemand die de landbouw en economie stuurde. Ook was er onwil tot verandering. Toch was
de kleine hoeveelheid handel en ambacht essentieel voor de zich ontwikkelende
geldeconomieën.
Maatschappelijke piramide:
1. Leisure class
2. Zelfstandige boeren
3. Boeren met afhankelijkheid, handelaars, ambachtslieden, slaven, loonwerkers
De beperkingen van de voedselproductie en bijv. ziekten stelde grenzen aan de
bevolkingsgroei. Ook de vruchtbaarheid, levensverwachting en migratie speelt een rol. Vaak
lag het geboortecijfer (onder de Grieken en Romeinen?) hoog, maar het sterftecijfer ook.
Men probeerden veel kinderen te produceren, waardoor meisjes vaak op jonge leeftijd
trouwden, om de vruchtbare periode zoveel mogelijk te benutten.
Vóór de 10e eeuw v.C.
H1 De prehistorie
De Homo erectus verspreidde zich door Afrika en vervolgens naar Azië en Europa. De
Homo sapiens is hier 200.000 jaar geleden uit voortgekomen. Die heeft ook de anderen
soorten verdrongen.
Men leefden in nomadische jagers-verzamelaars groepjes, van tientallen mensen. Dit ivm de
carrying capacity. De groepen hadden contact met elkaar, ivm de voortplanting. De groepen
hadden ook rationele strategieën om te overleven, waarschijnlijk beïnvloed door hun
overtuigingen. Over de immateriële cultuur is echter weinig kennis. Er zijn veel aanwijzingen
die duiden op religie, maar hier is weinig zekerheid over. Over veel valt enkel te speculeren.
, Na het Paleolithicum vernieuwde de flora en fauna door het terugwijken van ijskappen. Dit
leidde tot vergrootte carrying capacity en toename van sedentarisme. Deze periode heet het
Mesolithicum.
In Voor-Azië was er sprake van sterke seizoenschommelingen, met lange droogte. Hierdoor
ontstonden éénjarige gewassen, wat leidde tot de stap naar de akkerbouw in dit gebied. Dit
gebeurde hier specifiek omdat men sedentair was gaan leven en was begonnen met
cultivering en dat selecteren/doortelen leidde tot veredeling. Dit gebeurde in de Vruchtbare
Halvemaan. Met deze verandering begon het Neolithicum.
In deze tijd begon ook de domesticatie van dieren en dus de veeteelt. De bevolking groeide
in dit gebied, maar landbouw en veeteelt brachten ook nieuwe ziekten met zich mee. Dit
heeft de groepen verzwakt, maar ook immuniteit bezorgd. De nomadische groepen waren
hier vaak niet tegen opgewassen en botsing van de twee groepen eindigden dan ook vaak
fataal voor hun. Uiteindelijk waren er ook culturele ontwikkelingen, zoals bouwwerken.
Via Anatolië verbreidde de agrarische leefwijze zich en via de Donau en Rijn verder naar het
westen. Het verbreidde ook naar Noord-Afrika, maar de vorming van de Sahara weerhield
dit. Het Neolithicum breidde zich ook oostwaarts uit. In Zuid- en Zuidoost-Azië ontwikkelde
men zich zelfstandig, waarbij de rijstcultuur zich zou uitbreiden naar Zuid-China.
H2 De vroege Euraziatische beschavingen
Voor een beschaving op hoger niveau dan de neolithische was een grotere bevolking en
verdergaande sociale organisatie nodig. De natuur moest hiervoor hoge eisen stellen aan de
organisatie en hoge opbrengsten beloven. Dit was het geval in Eurazië in rivierdalen. Zo
kwamen er in Zuid-Mesopotamië meerdere nederzettingen met de eerste urbane cultuur.
Men gebruikte hier ook koper en steen en later brons. Rond 3000 v.C. duikt ook hier het
oudste voor ons bekende schrift op. Deze stedelijke samenlevingen boden de vereiste
bevolkingsconcentratie, wat specialisering van arbeid en andere vernieuwingen mogelijk
maakte.
Ook de Egypte ontwikkelde zich, maar een stuk langzamer en ze ontleenden veel van
Mesopotamië. Brons breef hier wel lange tijd onbekend, men gebruikte veel natuursteen.
Ook de religie en koningschap ontwikkelde zich sterk. In de Indusvallei ontwikkelde zich ook
een cultuur, wat veel heeft nagelaten aan de Indische culturen, vooral op godsdienstig
terrein.
De Chinese cultuur, onder de dynastie van Shang, breidde zich vanaf de Gele Rivier dmv
ontginning en verovering een lange tijd uit. Men gebruikte hier brons, had een elite en rijke
laag en een boerenbevolking. Die laatste leefde voor lange tijd nog op neolithische wijze. De
rijken gebruikten brons vooral voor oorlogvoering en religie. Ook waren de boeren nodig om
de rivier in toom te houden. Maar ook religie en schrift heeft een bijdrage gehad aan de
lange en typische Chinese maatschappij organisatie. De Shang koningen eindigden
uiteindelijk door verzelfstandiging van officieren en landbezitters.
Vanaf Noord-China begon de sinificatie naar Midden- en Zuid-China. China beïnvloedde een
groot deel van Oost-Azië en werd een cultureel kerngebied, omgeven door periferie, net
zoals de Indusbeschaving en vooral Mesopotamië dat deden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkesiebel2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
