Hoofdstuk 1: Focus op cultuur sensitieve zorg en communicatie
- Cultuur = eigenen van gemeenschap
o Ander land, ander geloof, ander manier van leven, andere taal
o Gaat over elke welke normen en waarden delen, welke rituelen zijn er?
- In zorg spelen bepaalde elementen van cultuur soms grotere rol dan andere
- Kan allerlei zaken zijn: geloofsgemeenschap, beroepsgemeenschap, sportclub,…
- Want je maakt deel uit van verschillende gemeenschappen
Cultuur sensitieve zorg
- = aanbieden van kwalitatieve zorg die optimaal afgestemd is op cultuurelementen die belangrijk kunnen zijn en
impact kunnen hebben op effectiviteit van zorg
- Niet alleen aandacht voor: lichamelijke, sociale en psychische dimensie
o Maar OOK culturele dimensie
Andere benadering dan
- Interculturele zorg
o = eerder ontmoeting tussen culturen -> zorgvrager en zorgverlener
o Benadrukt vooral ontmoeting -> hoe cultuur verschillen overbrugd worden
o Vertrekt meer vanuit ‘verschil’
Cultuur en communicatie
1.1 TOPOI-model
- Vertrekt van gelaagde benadering van identiteit van mensen
- Bied op overzichtelijke manier inzicht in verschillende plaatsen waar communicatie tussen mensen kan mislopen
- 2 elementen:
o Elke communicatie is intercultureel én omdat we nooit voldoende kunnen weten van andere zijn/haar
cultuur zijn miscommunicatie onvermijdelijk
o Communicatie verloopt tussen 2 mensen niet van ene naar ander
- Communicatiemodel, niet rond cultuur
1.2 Sunrinse model
Leininger
- Wel intercultureel
- Er zijn 2 culturen, die van zorgvrager en zorgverlener
- Brug word gevormd door verpleegkundige/vroedvrouw
- Afhankelijk van situatie:
o Compromis
o Aanpassen door zorgverstrekker (bv schoenen uitdoen)
o Aanpassen door zorgvrager (bv medicatie innemen tijdens ramadam)
Focus op cultuursensitieve zorg
- Aanbieden van kwalitatieve zorg die optimaal afgestemd is op cultuurelementen die
belangrijk kunnen zijn en impact hebben op effectiviteit van zorg
, - > niet alles is altijd belangrijk, bv niet altijd nodig te benadrukken dat iemand uit Limburg komt, pijn is pijn,
verdriet is verdriet
1.3 Nadruk op algemene competenties
- Vertrouwen op eigen inzet, integriteit en kwaliteiten
- Doorslaggevend in communicatie als hulpverlening = houding van oprechte betrokkenheid en inzet
- Foute mogen gemaakt worden, want ander ziet je betrokkenheid en inzet die voor 80% tot uiting komt in
lichaamstaal: stem, gezichtsuitdrukking en lichaamshouding
Aandachtpunten
- In dialoog kunnen ook eigen cultuur en moraal ter discussie gesteld worden en gerelativeerd worden
- Wees erop bedacht dat eigen onrust en onmacht daaruit kunnen voortvloeien niet afwentelt op patiënt
o Je neigt er dan bv toe om andere cultuur te verwerpen als ‘vreemd’ of spanning te willen afdoen met
‘allochtone cliënt kan toch wel normaal doen; we leven toch hier? !’ Dit soort reacties blokkeert dialoog.
- Houd voor ogen dat je kunt variëren in afstand en nabijheid en instemming en afwijzing ten aanzien van
verschillende geldigheidsaanspraken van cliënt
1.4 Intersectionaliteit of kruispunt denken
- Deze ordeningsprincipes bepalen positie in samenleving + machtsgeladen
o Sommige posities geven meer macht dan andere
- Verwevenheid van assen die plek in samenleving bepalen + machtspositie sterk bepaald
- Bij toepassing -> multidimensionale te werk
- Iedereen heeft situatie die samengesteld is vanuit alle assen
- Belangrijk waar assen zich raken -> zegt iets over positie van persoon
- Sommige kruispunten kunnen persoon + positie moeilijk maken
Hoofdstuk 2: luistervaardigheden
- Goed kunnen luisteren: impliceert dat je uitnodigt tot gesprek en exploreert wat er in zwangere/kraamvrouw of
partner omgaat
o Open vragen stellen, parafraseren, inhoud opnieuw aanhalen en erkenning geven geeft ruimte om
verhaal te doen en gevoelens te uiten
2.1 Emoties hanteren
- Opnemen van informatie gaat minder goed wanneer emoties overhand nemen
- VOL – LEDIG principe
o Patiënt zit vol
o Maar met uiten van gevoelens weer LEDIG
- Volle emmer kan aanleiding geven tot huilbui of woede uitbarsting, agressie tegenover zichzelf
o Door deze emoties te erkennen en herkennen gaan ze stromen en in sterkte afnemen -> emmer LEDIG
2.2 Vaardigheden en valkuilen
- 3 vaardigheden centraal bij ondersteuning/begeleidingsgesprek:
o M’s:
Meevoelen
Meedenken
Meedelen
o O’s:
Ontkennen
Oordelen
Onterecht geruststellen
, 2.2.1 Wat wel mag: 3M’s
- Meevoelen:
o Bieden van emotionele ondersteuning
o Empathisch zijn
o VV te veel in probleem? -> andere M’s niet meer overzien
o Verdrinken = niet professioneel en niemand word geholpen
- Meedenken:
o Verhaal mee volgen
o Proberen in huid van zwangere te kruipen + verhaal te volgen vanuit haar gedachtewereld
o Begrip tonen
Wil niet zeggen eens zijn
Maar erkenning geven
- Mededelen:
o Bruikbare informatie geven om verhaal compleet te maken
o Lege plekken tonen en zo nodig aanvullen
o Verwrongen beeld anders benoemen of keuzemogelijkheden voorhouden
o Structuur geven aan informatie
2.2.2 Wat niet mag: 3 O’s
- Ontkennen:
o Gevoel waarmee andere komt ontkennen
o Doen alsof je iets niet gehoord of gezien hebt
- Oordelen:
o Zelf bepalen hoe cliënt zich mag of niet mag voelen
o Uit non-verbaal gedrag kunnen oordelen blijken
- Onterecht geruststellen:
o Iemand gerust stellen = positief bedoeld maar geen zekerheid of garantie gegeven
Zorgen worden gegewuifd
2.3 Slechtnieuwsgesprek
- Hoe geven?
o Kort en bondig
o Aandacht voor vertrouwensrelatie
o Vermijd woorden als ‘eigenlijk, misschien, in principe, meestal en dergelijke’
= woorden van twijfelaar
o Let op toon (betrokkenhuid)
- Bij slecht nieuws gesprek gaat erom dat negatieve boodschap wordt begrepen, ander kans krijgt negatieve
emoties te uiten en in dat zelfde gesprek of volgend contact gelegenheid krijgt vraag te verkennen van ‘Hoe kan
ik hiermee verder.
- Ofwel het gaat erom dat slechte nieuws duidelijk overkomt en dat je daarna onvermijdelijke negatieve emoties
kan opvangen
- Opbouw:
o Voorbereiding:
Waar, wanneer en met wie?
Wat weet patiënt al?
Hoe begint u?
Wat moet er aan bod komen?
Welke nazorg is er?
1 Belangrijkste boodschap meedelen
- Korte inleiding maken
- Bericht meedelen kort, duidelijk, realistische
- Uitnodigen tot reactie
2 Ruimte bieden voor emotionele reactie
- Actief luisteren naar emoties
- Bericht zo nodig herhalen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper HannePeeters2003. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.