Uantwerpen, faculteit letteren en wijsbegeerte, departement geschiedenis
Academiejaar 2021-2022
1
,INHOUD
Inleiding................................................................................................................................................................... 5
1. Methodologische inleiding .............................................................................................................................. 5
1.1 Bronnen ..................................................................................................................................................... 5
1.2 Materiële grondslagen .............................................................................................................................. 6
2. De prehistorie.................................................................................................................................................. 6
N.S. 49-59 ........................................................................................................................................................ 6
Uitweiding: neolithische culturen ................................................................................................................... 7
Deel 1: Griekenland en Voor-Azië ........................................................................................................................... 7
3. Het Oude Nabije Oosten en Egypte (ca. 3500 - ca. 1000 v. C.) ...................................................................... 7
3.1 Oude Nabije Oosten .................................................................................................................................. 7
3.2 Egypte...................................................................................................................................................... 10
4. Griekenland (ca. 3000 - ca. 1000 v.C.) ........................................................................................................... 12
4.1 De omgeving ........................................................................................................................................... 12
4.2 De Minoïsche beschaving ........................................................................................................................ 13
4.3 De Myceense beschaving ........................................................................................................................ 16
5. Het Oude Nabije Oosten, Egypte en Perzië (ca. 1000 - ca. 500 v.C.)............................................................. 21
6. De Griekse wereld (ca. 1000 - ca. 500 v.C.) ................................................................................................... 24
6.1 Historisch overzicht ................................................................................................................................. 24
6.2 Maatschappelijke structuren .................................................................................................................. 25
6.3 De twee grote stadstaten: Sparta en Athene .......................................................................................... 29
6.4 De Griekse diaspora ................................................................................................................................ 40
6.5 Gemeenschapsleven en mentaliteit ........................................................................................................ 42
7. Het klassieke tijdvak (vijfde – vierde eeuw v.C.) ........................................................................................... 48
7.1 De Perzische oorlogen ............................................................................................................................. 48
7.2 De hegemonie van Athene ...................................................................................................................... 51
7.3 De Peloponnesische oorlog (431-404 v.C.) ............................................................................................. 53
7.4 Politieke onmacht in de Griekse wereld (vierde eeuw v.C.) ................................................................... 55
7.5 Macedonië vult het machtsvacuüm (361-338 v.C.) ................................................................................ 57
7.6 Gemeenschapsleven en mentaliteit ........................................................................................................ 59
8. Het hellenistische tijdperk (338 v.C. – eerste eeuw v.C.) .............................................................................. 64
8.1 Alexander de Grote ................................................................................................................................. 64
8.2 De diadochen of opvolgers ..................................................................................................................... 65
8.3 Griekenland en Macedonië ..................................................................................................................... 66
8.4 Het Seleucidenrijk ................................................................................................................................... 66
8.5 Bactrië en Parthië ................................................................................................................................ 66
2
, 8.6 De joden [tot in de late oudheid] ............................................................................................................ 67
8.7 De Ptolemeeën in Egypte ........................................................................................................................ 69
8.8 De hellenistische cultuur ......................................................................................................................... 71
Deel 2: Het Romeinse Rijk ..................................................................................................................................... 73
1. Geografisch kader ......................................................................................................................................... 74
2. De oudste Italische bevolking ....................................................................................................................... 75
3. Het ontstaan van Rome en de Koningstijd (753 - 509 v.C.) ........................................................................... 77
3.1 Probleem van de bronnen ....................................................................................................................... 77
3.2 De antieke traditie................................................................................................................................... 77
3.3 Mythe, archeologie en geschiedenis ....................................................................................................... 79
3.4 Moderne reconstructie ........................................................................................................................... 79
3.5 Maatschappelijke structuren .................................................................................................................. 80
3.6 Herstructurering van de bevolking onder de Etruskische koningen ....................................................... 80
4. De Republiek: maatschappelijke structuren ................................................................................................. 82
4.1 De overgang van Koningstijd naar Republiek .......................................................................................... 82
4.2 De strijd tussen patriciërs en plebejers ................................................................................................... 83
4.3 Burger, halfburger, vreemdeling, slaaf.................................................................................................... 85
4.4 De magistraten ........................................................................................................................................ 86
4.5 De senaat ................................................................................................................................................ 89
4.6 De volksvergaderingen ............................................................................................................................ 89
5. De Republiek: binnenlandse en buitenlandse veroveringen ......................................................................... 90
5.1 De verovering van Italia .......................................................................................................................... 90
5.2 De externe veroveringen ......................................................................................................................... 92
6. De woelige eerste eeuw ................................................................................................................................ 93
6.1 Maatschappelijke structuren .................................................................................................................. 93
6.2 Het volkstribunaat van de Gracchen ....................................................................................................... 94
6.3 De legerhervorming van Marius .............................................................................................................. 95
6.4 De bondgenotenoorlog ........................................................................................................................... 97
6.5 De eerste burgeroorlog en de dictatuur van Sulla .................................................................................. 97
6.6 Pompeius en Caesar: het eerste triumviraat en de tweede burgeroorlog ............................................. 98
6.7 Het tweede triumviraat met Antonius en Octavianus .......................................................................... 100
6.8 Octavianus, de grondlegger van het Principaat .................................................................................... 102
6.9 Het culturele leven in de eerste eeuw v.C. en het Augusteïsch tijdvak ................................................ 104
7. Het Romeinse keizerrijk en omstreken (eerste tot zesde eeuw n.C.) ......................................................... 105
7.1 De keizers van het Principaat (27 v.C. – 284 n.C.) ................................................................................. 106
7.2 Het Dominaat (284 – 395) ..................................................................................................................... 108
7.3 Het Westen en het Oosten na de splitsing ............................................................................................ 108
3
, 7.4 Perzië onder Parthen en Sassaniden ..................................................................................................... 109
7.5 De Kelten ............................................................................................................................................... 110
7.6 De grote maatschappelijke structuren van het Romeinse rijk .............................................................. 111
7.7 Gemeenschapsleven en mentaliteit ...................................................................................................... 114
8. De zesde eeuw en later ............................................................................................................................... 118
Epiloog: Continuity and Change – de erfenis van de oudheid ........................................................................ 118
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper laureput. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,49. Je zit daarna nergens aan vast.