Samenvatting
Samenvatting voedingsleer Vitaminen
- Instelling
- Hogeschool Gent (HoGent)
Dit is een samenvatting van hoofdstuk 3.8 (Vitaminen) en hoofdstuk 3.9 (Mineralen en sporenelementen) + een woordenlijst
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
1Vitaminen
Vitaminen = organische verbindingen zonder intrinsieke energetische waarde, het zijn
beschermende stoffen die noodzakelijk zijn voor het organisme; voor de groei en het behoud van
de gezondheidstoestand. De mens kan deze stoffen niet of in het beste geval in onvoldoende
hoeveelheden synthetiseren; exogene aanvoer is dus noodzakelijk.
1. VET OPLOSBARE VITAMINEN
o Weinig oplosbaar in water.
o Hun darmabsorptie, transport en uitscheiding gebeurt op een gelijkaardige wijze als
voor de vetten in de voeding.
o Ze worden in verschillende organen opgeslagen en kunnen bij overdosering toxisch
blijken.
Een overdreven opname van vetoplosbare vitamines houdt altijd een groter gevaar in
dan een overdreven opname van wateroplosbare vitamines. Deze laatstgenoemde
worden namelijk gemakkelijker uitgescheiden.
1.1 Vitamine A en provitamine A carotenoïden
Vitamine A = natuurlijke componenten die de biologische activiteit van retinol bezitten.
Retinol = het geheel van de natuurlijke verbindingen aanwezig in producten van dierlijke oorsprong
en in producten van plantaardige oorsprong.
Carotenoïden = luteïne, lycopeen en β-caroteen.
o De vitamine activiteit wordt uitgedrukt ten opzichte van retinol met als eenheid het retinol
equivalent (RE).
o De mate van activiteit van provitamine A carotenoïden is afhankelijk van het
absorptiepercentage en de mate waarin zij worden omgezet in retinol.
o De lever is de belangrijkste opslagplaats voor retinol in het lichaam.
FUNCTIE:
Vitamine A:
o Het zicht
o De groei en ontwikkeling
o De integriteit van epitheelcellen (bv. huid)
o De immuniteit
o De celdifferentiatie
o De voortplanting
o De anti-oxidatieve eigenschappen
Carotenoïden:
o Lager risico op cataract en op de leeftijdsgebonden maculaire degeneratie (blindheid).
o Lycopeen -> tomaten; verlaagd risico op verschillende kankers, vnl. Prostaatkanker.
o β-caroteen -> anti-oxidatieve eigenschappen.
Samenvatting 3.8 Vitaminen - Voedingsleer
,2
AANBEVOLEN DAGELIJKSE HOEVEELHEID:
Mannen = 750 µg vitamine A
Vrouwen = 650 µg vitamine A
TEKORT:
o Afname van de gezichtsscherpte bij schemerlicht. (nachtblindheid of hemeralopie)
o Xeroftalmie (uitdroging van het hoornvlies.)
o Aantasting van de groei en differentiatie van de epitheelcellen.
o Afname in de slijmsecreties en van de celintegriteit. (De weerstand tegen invasie van
potentieel pathogene organismen neemt af.)
o Ontwikkeling “gouden rijst”
MAX TOELAATBARE INNAME:
o Zeldzaam
o Eerste 3 maanden van de zwangerschap -> misvorming bij ongeboren kindjes
o Te hoge inname: ontstaan teratogeen.
o Osteoporose (afnemen kalk, waardoor breuken sneller voorkomen.)
o Heupfracturen
o Leverbeschadiging
o Hoofdpijn
o Alopecie (haaruitval)
o Beschadiging v/h botweefsel
o Neurotoxiciteit -> intracraniële overdruk (overdruk door vochtophoping rond de
hersenen), misselijkheid en braken.
MTI = 3000 µg RE/dag voor volwassenen
BRONNEN:
Vitamine A
o Dierlijkse oorsprong: lever, boter, kaas, eigeel, vette vissoorten, volle zuivelproducten.
o Plantaardige oorsprong: margarines, minarines, granen
Provitamine A
o Plantaardige oorsprong: groenten, fruit
o β-caroteen: groene bladgroenten, rode en gele groenten, wortelen, tomaten, spinazie,
venkel, broccoli, tuinkers, waterkers; peterselie, pompoen, abrikozen, mango, kaki,
braambessen.
Samenvatting 3.8 Vitaminen - Voedingsleer
, 3
1.2 1.2 Vitamine D
o 2 vormen:
o Vitamine D2 of ergocalciferol – plantaardige voeding
o Vitamine D3 of cholecalciferol – dierlijke voeding
o Dubbele herkomst:
o Huidlagen en zonlicht
o Voeding
o Vitamine D is geen echte vitamine want de aanmaak gebeurt in het lichaam.
o Vitamine D dat in het vetweefsel opgeslagen kan worden, wordt door de lever omgezet
tot 25-hydroxyvitamine D. Dit wordt in de nieren omgezet tot 1,25 dihydroxyvitamine D.
FUNCTIE:
o Botvorming (calcium- en fosformetabolisme)
o Immuniteit
o Controle van de celdeling en de cel differentiatie in vele organen.
o Chronische ziektes
o Cardiovasculaire ziekten, diabetes, colorectale kanker.
AANBEVOLEN DAGELIJKSE HOEVEELHEID:
Voedingssuppletie:
Kinderen = 10 µg per dag (zeker wintermaanden)
Adolescenten tot 18 jaar = 15 µg per dag
Volwassenen = 10-15 µg per dag
- Risicopatiënten voor osteoporose en zwangerschap = 15 en 20 µg per dag
Donkere huidskleur = hogere inname via voeding in België.
!! geen vitamine D stoten geven !! Bv. zonnebank
Volwassenen = 10-15 µg per dag D3
TEKORT:
o Verstoort botmineralisatie
o Spierkrampen
o Baby: vertraging groei, skeletafwijkingen, verhoogd risico op heupfracturen op oudere
leeftijd.
MAX TOELAATBARE INNAME:
o Volwassenen = 50 µg per dag
o Hogere dosissen kunnen toxische verschijnselen veroorzaken zoals hypercalcemie (hoog
calcium gehalte in het bloed), neurologische stoornissen, risico op nierstenen.
BRONNEN:
o Van nature bevatten weinig VM vitamine D.
o Vetstoffen zijn wettelijk verplicht verrijkt met vitamine D.
Samenvatting 3.8 Vitaminen - Voedingsleer
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MLAD30. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen