Geschiedenis samenvatting Hoofdstuk 4 - de koude oorlog
14 keer bekeken 1 keer verkocht
Vak
Geschiedenis
Niveau
VWO / Gymnasium
Deze samenvatting helpt je om je optimaal voor te bereiden voor je toetsweek voor het vak geschiedenis!
Dit document is een volledige samenvatting + aantekeningen te lezen waarbij de leerdoelen op een duidelijke manier worden beantwoord.
Per tijdvak zijn de belangrijkste gebeurtenissen en begrip...
Geschiedenis p4 samenvatting
Hoofdstuk 4.1 – een verdeeld Europa
Hoe Europa er na de oorlog uit moet zien, werd geregeld tijdens 2 grote vergaderingen,
In het Russische Jalta & in het Duitse Potsdam. De leiders van de 3 belangrijkste
geallieerde landen (de Sovjet-Unie, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië & Frankrijk)
spraken het volgende af:
• Duitsland werd voorlopig opgedeeld in 4 bezettingszones. Elke bezettingszone werd
bestuurd door een geallieerd land. Ook de Duitse hoofdstad Berlijn werd in 4 van zulke
zones verdeeld.
• In de andere landen zouden vrije & eerlijke verkiezingen worden gehouden.
• De geallieerde landen zouden met elkaar samenwerken.
Maar het samenwerken tussen de geallieerden mislukte, want de geallieerde leiders
vertrouwden elkaar steeds minder;
Stalin was bang dat Groot-Brittannië & de Verenigde Staten een einde wilden
maken aan het communisme.
Groot-Brittannië & de Verenigde Staten vroegen zich af, of Stalin in de Oost-
Europese buurlanden (van Sovjet-Unie) wel echt parlementaire democratieën zou
toestaan. Ze (de geallieerden) dachten dat Stalin deze landen communistisch
wilde maken.
De Britse politicus Churchill waarschuwde al dat Europa uiteen dreigde te vallen. Hij
voorspelde een IJzeren Gordijn (een ondoordringbare grens tussen een kapitalistisch
West-Europa & een communistisch Oost-Europa). Churchill kreeg gelijk; door Stalin
kregen communistische partijen in Oost-Europese landen de macht en werden andere
politieke partijen opzijgeschoven.
De Amerikaanse president Truman beloofde om militaire + economische steun te bieden
aan alle landen die door het communisme werden bedreigd. Dit zorgde voor steeds
meer spanningen tussen Oost & West. Mensen waren bang voor een nieuwe
wereldoorlog die de grootmachten zouden uitvechten met extreme kernwapens. Zo’n
oorlog kwam er niet, maar de vijandschap was zo groot, dat de Koude Oorlog begon.
, De bijna ondoordringbare grens die het
Het ijzeren gordijn communistische Oost-Europa scheidde
van het kapitalistische West-Europa.
De Amerikaanse belofte om militaire en
Trumanleer economische steun te verlenen aan alle
landen die door het communisme werden
bedreigd.
Dit zorgde voor meer spanning.
Vijandschap tussen het kapitalistische
De koude oorlog Westen en het communistische Oosten
(die nooit tot een grote oorlog heeft
geleid).
Ondertussen was de oorlogsschade in Europa enorm; havens, spoorlijnen, bedrijven &
complete steden waren verwoest. Onder deze moeilijke omstandigheden moesten
regeringen hun landen weer opbouwen. Dat kostte veel geld en ging daardoor traag.
De Verenigde Staten besloot de Europese herstel te versnellen. De Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken (George Marshall) maakte miljarden dollars vrij voor hulp aan
Europa. Dankzij dit Marshallplan konden Europese landen hun oorlogsschade snel
repareren en herstelde de economie zich. De Amerikanen hoopten zo te voorkomen dat
Europa communistisch zou worden.
Dus de Marshallplan zorgde ervoor dat: Europa niet communistisch zou worden
en dat Europa zsm zou worden hersteld.
Na de bevrijding waren communistische partijen bijna overal in Europa populair. De
Amerikanen voorspelden dat steeds meer mensen voor het communisme zouden kiezen
als Europa arm zou blijven.
Dankzij het Marshallplan zagen West-Europese landen hun economie snel groeien. Het
meest indrukwekkend was het herstel van West-Duitsland. De welvaart groeide daar
heel hard.
Maar Oost-Europese landen profiteerden niet van de Amerikaanse hulp; die was wel
aangeboden, maar Stalin was bang dat de Amerikanen te veel invloed zouden krijgen.
Daarom verbood hij deze steun. In plaats daarvan voerden Oost-Europese landen een
planeconomie in, maar die werkte niet zo goed; de welvaart in Oost-Europa bleef ver
achter.
West-Europa profiteerde van van het marshall-plan
, Oost-Europa profiteerde niet van het marshallplan; die was wel aangeboden,
maar stalin was bang dat de amerikanen teveel invloed zouden krijgen. Dus
daarom verbood hij deze steun.
Marshallplan Economisch steunplan van de Verenigde
Staten om ervoor te zorgen dat Europese
landen hun economieën konden
herstellen en om te voorkomen dat deze
landen communistisch zouden worden.
Duits voor ‘economisch wonder’. Het
Wirtschaftswunder snelle economische herstel van West-
Duitsland na de 2de Wereldoorlog.
Rond 1950 groeiden het Westen en communistische landen in Oost-Europa (het
oostblok) snel uit elkaar. Dat gebeurde in een aantal stappen.
Eerst werd Duitsland opgedeeld, want er was een ruzie tussen Stalin & de
westerse geallieerden. Om zijn gelijk te krijgen sloot Stalin alle (aanvoer)wegen
naar West-Berlijn af. Deze Blokkade van Berlijn had echter geen succes;
Amerikaanse & Britse vliegtuigen zorgden voor de levering van het hongerende
stadsdeel.
Stalin gaf de blokkade daarom een jaar later op. Het gevolg was wel dat samenwerken
nu helemaal onmogelijk was. Daarom ontstonden er 2 Duitslanden:
1. De westerse bezettingszones werden samengevoegd tot West-Duitsland (BRD:
Bondsrepubliek Duitsland)
2. In het oosten riepen de communisten de Duitse Democratische Republiek (DDR)
uit.
Een volgende stap in de Koude Oorlog was de vorming van militaire
bondgenootschappen: de Verenigde Staten en andere westerse landen richtten
de NAVO op. De aangesloten landen beloofden elkaar steun bij een aanval op 1
van hen. Hierdoor maakte het Oostblok een eigen militair bondgenootschap (het
Warschaupact). Net als de NAVO was dit bondgenootschap bedoeld om een
vijandelijke aanval tegen te houden. Maar het Warschaupact kon ook ingrijpen
als een van de Oost-Europese landen het communisme wilde afschaffen /
verlaten.
Ten slotte werd het laatste stap gezet voor het IJzeren Gordijn: tot die tijd
konden mensen in Berlijn nog vrij van oost naar west reizen. Veel Oost-Duitsers
waren ontevreden over het communistische systeem en verhuisden daarom naar
het meer welvarende en vrije West-Duitsland. Om dat te voorkomen sloten de
DDR & de Sovjet-Unie de grens af met een muur. Deze Berlijnse Muur werd hét
symbool van de Koude Oorlog.
Oostblok De Sovjet-Unie & communistische landen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nisaince. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
