Samenvatting
Samenvatting Ontwikkelingspsychologie
- Instelling
- Thomas More Hogeschool (tmhs)
Overzichtelijke samenvatting van het vak Ontwikkelingspsychologie aan Thomas More
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 56 pagina's
Voorbeeld 4 van de 56 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
1Ontwikkelingspsychologie
H1: Een inleiding in de ontwikkeling van het kind
1.1 Een oriëntatie op de ontwikkelingspsychologie
➢ synoniem = levenslooppsychologie
➢ ontwikkeling = genese, ontvouwen → lichamelijke groei en veranderingen in de psyche van
individuele personen die worden beïnvloed door de ontwikkeling van de samenleving
➢ ontwikkeling = groei, toename, stabiliteit, voortgang & teruggang, afbraak, aftakeling
➢ ontwikkeling =
• continu proces in de tijd
• niet omkeerbaar
• globaal naar gedifferentieerd
➢ groei, rijping, leren
Reikwijdte van het vakgebied
Thematische gebieden
➢ fysieke ontwikkeling
• studie naar de invloed van het lichaam op het gedrag
• vb. effecten van het seksuele rijpingsproces tijdens de adolescentie op het gedrag
➢ cognitieve ontwikkeling
• studie naar de invloed van groei en verandering in intellectuele vermogens op het
gedrag
• vb. invloed van veranderingen in intellectuele vermogens op gedrag
➢ sociaal-emotionele ontwikkeling
• studie naar interacties van mensen en hoe hun sociale relaties in de loop van hun
leven groeien, veranderen en stabiel blijven
• vb. evolutie van vriendschappen in de kindertijd
➢ persoonlijkheidsontwikkeling
• studie naar stabiliteit en veranderingen in eigenschappen die personen van elkaar
onderscheiden
• vb. bezit een mens gedurende zijn leven stabiele karaktereigenschappen?
Leeftijdsgroepen en individuele verschillen
➢ prenatale periode (conceptie – geboorte)
➢ babytijd (0 – 1 jaar)
➢ peutertijd (1 – 3 jaar)
➢ kleutertijd (3 – 6 jaar)
➢ lagere schooltijd (6 -12 jaar)
➢ adolescentie (12 – 20 jaar)
➢ volwassenheid (20 – 60 jaar)
➢ oudere volwassenheid of ouderdom (> 60 jaar)
, 2
➢ sociale constructies = idee over de realiteit dat breed geaccepteerd is maar afhangt van de
maatschappij en de cultuur
➢ soms duidelijke grenzen, soms artificieel
• vb. babytijd en de overgang van schooltijd naar adolescentie zijn niet zo duidelijk
begrensd
➢ grote individuele verschillen
➢ het zijn gemiddelden!
➢ ontwikkelingspsychologie:
• algemene veranderingen en gedragsreorganisaties die iedereen doormaakt
• ontwikkeling als een normatief gegeven
➢ individuele ontwikkeling:
• individuele variatie rond het normatieve verloop van de ontwikkeling
• variatie wordt groter naarmate kinderen ouder worden
▪ grotere impact omgevingsinvloeden
▪ verruiming sociaal netwerk
▪ normatieve gebeurtenissen
▪ cohorten
Invloeden op de ontwikkeling: ontwikkelen in een sociale wereld
➢ cohort = een groep mensen die rond dezelfde tijd op dezelfde plek is geboren
➢ leden van hetzelfde cohort delen aantal omgevingsfactoren (vb. economische toestand,
epidemieën, oorlogen, …)
➢ normatieve gebeurtenissen = gebeurtenissen die zich voor de meeste individuen binnen een
groep op dezelfde manier voltrekken
➢ soorten invloeden op de ontwikkeling:
• normatieve historisch bepaalde invloeden (= cohorteffecten)
▪ vb. corona, 9/11, atoombom, rampen
• leeftijdsgebonden invloeden
▪ biologische en omgevingsinvloeden gelijk voor mensen in bepaalde
leeftijdsgroepen, ongeacht wanneer of waar ze opgroeien
▪ vb. menopauze, start schoolcarrière
• normatieve sociaal-cultureel bepaalde invloeden
▪ vb. etnische afkomst, sociale klasse, subcultuur
• niet-normatieve gebeurtenissen
▪ atypische gebeurtenissen op een tijdstip dat dit de meeste anderen uit die
groep niet overkomt
▪ vb. studeren met achtergrond (zeer) lage sociaal economische status
, 3
1.2 Kinderen: verleden, heden, toekomst
Vraagstukken bij thema’s van de ontwikkelingspsychologie
1. Continue vs discontinue verandering
➢ continue verandering = geleidelijke kwantitatieve ontwikkeling, waarbij prestaties op een
bepaald niveau voortvloeien uit de prestaties op de vorige niveaus
• vaardigheden of kenmerken veranderen niet in aard, maar in omvang
• onderliggende processen blijven gehele levensduur gelijk
• vb. lengtegroei, toename hersencapaciteit
➢ discontinue verandering = ontwikkeling die in aparte stappen of stadia plaatsvindt, en
waarbij elk stadium gedrag oplevert dat kwalitatief anders is dan gedrag in eerdere stadia
• kwalitatieve verandering
• veranderd qua inhoud en hoedanigheid
• vb. cognitieve ontwikkeling
➢ samen → sommige ontwikkelingsaspecten meer continu, andere meer discontinu
2. Kritieke en gevoelige perioden: de invloed van de omgeving
➢ kritieke periode = specifieke tijd in de ontwikkeling waarin een bepaalde gebeurtenis de
grootste, en zelfs onomkeerbare, gevolgen heeft
• door aan- of afwezigheid van bepaalde omgevingsfactoren
• vb. prenataal → medicatiegebruik moeder, hechting in eerste levensjaren
➢ plasticiteit = mate waarin een ontwikkeld gedrag of fysieke structuur kan worden gewijzigd
• vooral op gebied van cognitieve, sociaal-emotionele en persoonlijkheidsontwikkeling
• vb. plasticiteit hersenen, adoptie
➢ gevoelige periode = periode, meestal vroeg in het leven, waarin mensen extra gevoelig zijn
voor bepaalde omgevingsinvloeden en sterk ontvankelijk zijn voor het leren van specifieke
vaardigheden
• bepaalde vermogens komen optimaal naar voor
• kinderen gevoelig voor omgevingsinvloeden
• aan- of afwezigheid van bepaalde omgevingsfactoren hoeft niet tot onomkeerbare
gevolgen te leiden
➢ het concept van gevoelige perioden onderkent de plasticiteit van mensen in ontwikkeling
3. Levensloopmodel vs focus op specifieke perioden
➢ vroeger vooral focus op babytijd en adolescentie
➢ nu hele periode van conceptie tot en met volwassenheid van belang
➢ in elk levensstadium is er sprake van groei en verandering
, 4
4. De relatieve invloed van nature en nurture op de ontwikkeling
➢ nature = genetisch bepaalde eigenschappen, vermogens en capaciteiten
• maturatie = geleidelijke ontvouwing van voorbestemde genetische informatie
• biologisch georiënteerde theorieën
• endogeen
• vb. oogkleur
➢ nurture = omgevingsinvloeden die ons gedrag bepalen
• omgevingstheorieën
• exogeen
• aard van deze omgevingsinvloeden
▪ biologisch: vb. invloed van drank- en druggebruik van een zwangere vrouw
op haar ongeboren kind
▪ sociaal: vb. manier waarop ouders hun kind opvoeden, de invloed van
leeftijdsgenoten op een adolescent
▪ maatschappelijke invloeden: vb. sociaal-economische omstandigheden (SES)
➢ interactionisme = genen en omgeving spelen een rol bij het tot stand komen van
eigenschappen en mogelijkheden
• complexe interactie tussen genetische en omgevingsfactoren
▪ vb. alcoholconsumptie, huilbaby
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper defizemadelief. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen