HOOFDSTUK 1 : GEEST, GEDRAG EN PSYCHOLOGIE ALS WETENSCHAP............................................................5
1.1 INLEIDING....................................................................................................................................................... 5
1.2. WAT IS PSYCHOLOGIE (EN WAT IS HET NIET)?........................................................................................................5
1.3. WAT DOEN PSYCHOLOGEN?...............................................................................................................................6
1.4. VANUIT WELKE PERSPECTIEVEN WERKEN HEDENDAAGSE PSYCHOLOGEN?....................................................................8
a. Biologisch perspectief..................................................................................................................................8
b. Cognitief perspectief..................................................................................................................................10
c. Behavioristische perspectief......................................................................................................................11
d. Gehele-persoon perspectief.......................................................................................................................12
e. Ontwikkelings- en socio-culturele perspectief...........................................................................................14
1.5.. HOE VERGAREN PSYCHOLOGEN NIEUWE KENNIS?................................................................................................15
a. Empirisch onderzoek..................................................................................................................................15
1.6. SOORTEN PSCYHOLOGISCH ONDERZOEK..............................................................................................................16
a. Experimenten.............................................................................................................................................16
b. Correlatieonderzoek..................................................................................................................................17
c. Survey (enquête)........................................................................................................................................18
d. Natuurlijke observatie...............................................................................................................................18
e. Gevalstudie................................................................................................................................................19
1.7. BRONNEN VAN VERTEKENING (BIAS)..................................................................................................................19
1.8. ETHISCHE KWESTIES IN PSYCHOLOGISCH ONDERZOEK.............................................................................................20
1.9. SOCIALE MEDIA IN ONDERZOEK.........................................................................................................................21
.......................................................................................................................................................................21
HOOFDSTUK 2: BIOPSYCHOLOGIE, NEUROWETENSCHAP EN DE MENSELIJKE NATUUR..................................22
2..1 INLEIDING.................................................................................................................................................... 22
2.2.WAT IS HET VERBAND TUSSEN GENEN EN GEDRAG?...............................................................................................22
a. Evolutie en natuurlijke selectie..................................................................................................................22
b. Genen en erfelijkheid.................................................................................................................................23
c. Epigenetica.................................................................................................................................................25
2.2. HOE IS DE INTERNE COMMUNICATIE VH LICHAAM GEORGANISEERD?........................................................................25
a. Het neuron: bouwtseen vh zenuwstelsel...................................................................................................26
b. Plasticiteit..................................................................................................................................................29
c. Het zenuwstelsel........................................................................................................................................30
2.3. HOE PRODUCEREN DE HERSENEN GEDRAG EN PSYCHISCHE PROCESSEN?....................................................................32
1
, a. Drie lagen in de hersenen..........................................................................................................................33
b. Kwabben vd cerebrale cortex....................................................................................................................36
c. Cerebrale dominantie................................................................................................................................37
HOOFDSTUK 3: SENSATIE EN PERCEPTIE....................................................................................................... 38
3.1. INLEIDING: VERSCHIL TUSSEN GEWAARWORDING EN WAARNEMING.........................................................................38
3.2. HOE VERANDERT STIMULATIE IN SENSATIE?.........................................................................................................38
a. Transductie: stimulatie in sensatie veranderen........................................................................................39
b. Sensorische adaptie...................................................................................................................................39
c. Drempels: de grenzen v sensatie...............................................................................................................39
d. Signaaldetectietheorie..............................................................................................................................40
3.3. WAARIN LIJKEN DE ZINTUIGEN OP ELKAAR? WAARIN VERSCHILLEN ZE?....................................................................40
a. Geizchtsvermogen: hoe het zenuwstelsel licht verwerkt..........................................................................40
b. Gehoor: als er een boom valt in het bos….................................................................................................43
c. De overige zintuigen..................................................................................................................................45
3.4. WAT IS DE RELATIE TUSSEN PERCEPTIE EN SENSATIE?............................................................................................48
a. Het systeem v perceptuele verwerking.....................................................................................................48
b. Perceptuele ambiguïteit en vervorming....................................................................................................49
c. Theoretische verklaringen voor perceptie.................................................................................................49
HOOFDSTUK 4: LEREN EN OMGEVING.......................................................................................................... 52
4.1. INLEIDING.................................................................................................................................................... 52
a.Leren vs. instinct.........................................................................................................................................52
b. Eenvoudige en complexe vormen v leren..................................................................................................52
c. Stimulus-respons leren vs. cognitief leren.................................................................................................52
4.2. HOE VERKLAART KLASSIEKE CONDITIONERING LEREN?...........................................................................................53
a. De kernpunten v klassieke conditionering.................................................................................................53
b. Toepassingen v klassieke conditionering..................................................................................................55
4.3. HOE LEREN WE NIEUW GEDRAG, DOOR OPERANTE CONDITIONERING?......................................................................56
a. Skinners radicale behaviorisme.................................................................................................................57
b. Principes v operante conditionering: bekrachtiging..................................................................................57
c. Het probleem v straf..................................................................................................................................60
d. Vergelijking tussen operante en klassieke conditionering........................................................................62
4.4. HOE VERKLAART DE COGNITIEVE PSYCHOLOGIE LEREN?.........................................................................................62
a. Inzichtelijk leren: Köhler en zijn chimpansees...........................................................................................62
b. Cognitieve plattegronden: Tolman ontdekt wat er omgaat in het hoofd vd rat.......................................63
c. Sociaal leren: Bandura’s uitdaging aan het behaviorisme........................................................................64
d. De rol vd hersenen bij leren.......................................................................................................................65
e. Sociaal-contructivismme en ‘het nieuwe leren’.........................................................................................65
5.1. WAT IS HET GEHEUGEN?.................................................................................................................................67
a. Metaforen voor het geheugen..................................................................................................................67
b. De drie essentiële functies vh geheugen...................................................................................................67
5.2. HOE VORMEN WE HERINNERINGEN?..................................................................................................................68
a. Het 1ste stadium: het sensorisch geheugen................................................................................................68
b. Het 2de stadium: het werkgeheugen..........................................................................................................68
c. Het 3de stadium: het langetermijngeheugen.............................................................................................71
5.3. HOE HALEN WE HERINNERINGEN TERUG?...........................................................................................................73
a. Impliciete en expliciete herinneringen.......................................................................................................73
b. Herinneringscues.......................................................................................................................................73
c. Andere factoren die van invloed zijn op terughalen..................................................................................74
5.4. WAAROM LAAT ONS GEHEUGEN ONS SOMS IN DE STEEK?......................................................................................74
a. Vluchtigheid: als herinneringen vervagen.................................................................................................75
b. Verstrooidheid: als verslappen vd aandacht tot vergeten leidt................................................................76
c. Blokkades: toegangsproblemen................................................................................................................76
d. Foutieve attributie: herinneringen in de verkeerde context......................................................................76
e. Suggestibiliteit: externe cues vervormen of creëren herinneringen..........................................................76
f. Bias: overtuigingen, attitudes en meningen vervormen herinneringen.....................................................77
g. Persistentie: als we iets niet kunnen vergeten..........................................................................................77
h. Je geheugen verbeteren met mnemoniek.................................................................................................77
HOOFDSTUK 6: BIJDRAGE VAN DE PSYCHOLOGIE AAN DE RECHTSPRAAK (INLEIDING)..................................78
6.1. WAAROM DOET MEN BEROEP OP PSYCHOLOGEN BIJ EEN GERECHTELIJKE PROCEDURE?................................................78
a. Advies........................................................................................................................................................78
b. Ontoerekeningsvatbaarheid......................................................................................................................78
c. Psychische overmacht................................................................................................................................79
6.2. KAN TOEKOMSTIG GEWELD VOORSPELD WORDEN?...............................................................................................79
a. Inherente foutenmarge.............................................................................................................................79
b. Risico- (R) en beschermingsfactoren (B) voor geweld...............................................................................79
c. Computer versus geweld............................................................................................................................80
6.3. IDENTIFICATIE DOOR OOGGETUIGEN..................................................................................................................80
a. Herkennen.................................................................................................................................................80
b. Identificatie door ooggetuigen: line-up.....................................................................................................80
INLEIDING...........................................................................................................................................................82
7.1. WAT KAN EEN PASGEBOREN BABY?...................................................................................................................83
3
, a. Prenatale ontwikkeling..............................................................................................................................83
b. De neonatale periode: vaardigheden vh pasgeboren kind.......................................................................84
c. Infancy: verder bouwen op de neonatale blauwdruk................................................................................84
7.2. WELKE VAARDIGHEDEN MOET EEN KIND ZICH EIGEN MAKEN?.................................................................................87
a. Hoe kinderen taal verwerven....................................................................................................................87
b. Cognitieve ontwikkeling: Piagets theorie..................................................................................................88
c. Sociale en emotionele ontwikkeling..........................................................................................................90
7.3. WELKE ONTWIKKELINGEN VINDEN PLAATS TIJDENS DE ADOLESCENTIE?.....................................................................92
a. Adolescentie en cultuur.............................................................................................................................93
b. Lichamelijke rijping tijdens de adolescentie..............................................................................................93
c. Seksualiteit tijdens de adolescentie...........................................................................................................93
d. Cognitieve ontwikkeling tijdens de adolescentie.......................................................................................93
e. Morele ontwikkeling..................................................................................................................................94
f. Sociale en emotionele ontwikkeling tijdens de adolescentie.....................................................................95
7.4. WELKE ONTWIKKELINGEN VINDEN PLAATS TIJDENS DE VOLWASSENHEID?..................................................................96
a. Vroege volwassenheid: verkenning, autonomie en intimiteit...................................................................96
b. De uitdagingen vd middelbare leeftijd: complexiteit en zorg voor de volgende generaties.....................96
c. Late volwassenheid: de leeftijd v integriteit..............................................................................................96
HOOFDSTUK 8: VORMEN VAN BEWUSTZIJN................................................................................................. 98
8.1. OP WELKE WIJZE IS HET BEWUSTZIJN AAN ANDERE GEESTELIJKE PROCESSEN GERELATEERD?..........................................98
a. Instrumenten om bewustzijn te bestuderen..............................................................................................98
b. Modellen vd bewuste en onbewuste geest...............................................................................................98
c. Wat doet het bewustzijn voor ons?...........................................................................................................99
d. Coma en verwante bewustzijnstoestanden..............................................................................................99
8.2. HOE ZIET DE CYCLUS VAN HET NORMALE BEWUSTZIJN ERUIT?.................................................................................99
a. Dagdromen................................................................................................................................................99
b. Slaap: het mysterieuze derde deel v ons leven..........................................................................................99
c. Dromen: de nachtelijke voorstellingen....................................................................................................100
8.3. WELKE ANDERE VORMEN KAN HET BEWUSTZIJN AANNEMEN?...............................................................................101
a. Hypnose...................................................................................................................................................101
b. Meditatie.................................................................................................................................................102
c. Bewustzijn en psychoactieve middelen...................................................................................................102
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper md1211. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.