HET BEGRIP ‘SYSTEEM’ UITLEGGEN EN VOORBEELDEN GEVEN;
= een samenspel van elementen en van betrekkingen tussen die elementen, dat als geheel functioneert door
de onderlinge afhankelijkheid van de elementen en dat voor de betrokken elementen bepaalde functies
vervult.
Bijvoorbeeld:
• Een gezin
• Een leefgroep
• Een vriendengroep
• Een team
• Een organisatie
VOORBEELDEN VAN EEN ‘SUBSYSTEEM’ EN EEN ‘BUITENSYSTEEM’ GEVEN;
Subsysteem
= een willekeurige samenstelling van twee of meer leden van het systeem.
Voorbeelden:
• In een ziekenhuis onderscheidt men verschillende subsystemen: verpleegkundigen, artsen,
logopedisten, kinesisten, …
• In gezinnen onderscheidt men het subsysteem van de ouders en het subsysteem van de kinderen.
Naast subsystemen bestaan er ook buitensystemen zoals in onderstaand schema zichtbaar wordt. De
verschillende gezinsleden kunnen delen uitmaken van een buitensysteem bv. de parochie, school,
verenigingen, ...
‘KADER’ EN ‘CONTEXT’ ALS KERNBEGRIPPEN VAN DE SYSTEEMTHEOR IE UITLEGGEN;
Systeemtheorie
= een manier van kijken naar en omgaan met individu-overstijgende sociale systemen, zoals gezinnen,
leefgroepen, teams, organisaties en andere groeperingen.
Deze voldoen steeds aan bepaalde kenmerken en wetmatigheden die voor sociale systemen in het algemeen
gelden.
Het systeemdenken biedt een denkkader om aan deze behoefte te voorkomen. Systeemtheorie is dus individu-
overstijgend. De systeembenadering biedt niet alleen een manier om naar systemen te kijken, maar verschaft
ook aanknopingspunten om binnen systemen interventies te doen vanuit het bredere zicht op het geheel.
DE BELANGRIJKSTE UITGANGSPUNTEN VAN DE SYSTEEMTHEORIE UITLEGGEN EN
VOORBEELDEN GEVEN;
HET GEHEEL IS MEER DAN DE SOM VAN DE DELEN (1+1 > 2)
= het systeem heeft een eigen karakter dat niet te herleiden is tot de eigenschappen van de delen.
Bijvoorbeeld:
De groep heeft een bepaald karakter en kan bijvoorbeeld als energiek, coöperatief of sterk samenhangend
worden getypeerd.
,BINNEN HET SYSTEEM (GEHEEL) ZIJN DE DELEN VAN ELKAAR AFHANKELIJK
In een systeem hangt alles met alles samen. Daardoor heeft de verandering in een systeem een heel eigen
karakter. Als er in een systeem iets verandert, komt het gehele systeem in beweging.
Bijvoorbeeld: door de vermaatschappelijking van de zorg worden bedden in het ZH afgebouwd, ten voordele
van de thuiszorg die verder uitgebouwd wordt.
VOORBEELD IRIS
Iris werkt sinds kort op een dienst chirurgie. Ze heeft soms last van stotteren en dit neemt toe als ze zich
nerveus voelt. Iris voelt zich als nieuwe collega heel sterk opgevangen door het team. Het valt haar op dat ze de
laatste tijd op het werk weinig stottert.
→ dit team is een systeem
Iris maakt deel uit van het team. In deze context is Iris dus een deel van het systeem. De dienst chirurgie waar
ze werkt is dus de context/kader waar ze werkt.
Door het feit dat ze goed opgevangen wordt door het team voelt ze zich veilig waardoor haar stotteren dus ook
vermindert.
Het systeem heeft dus een belangrijke invloed op het gedrag van de individuelen (delen van het systeem).
HET SYSTEEM BEPAALT IN BELANGRIJKE MATE HET GEDRAG VAN DE INDIVIDUEN
Ieder gedrag van een individu wordt bepaald door het systeem en de omgeving.
Sommige mensen hebben de weldadige ervaring in een team te werken dat het beste in hen naar boven haalt.
Anderen hebben het slechter getroffen: hun kwaliteiten worden in hun werksituatie niet zichtbaar omdat ze
het mikpunt zijn van pestende en sarrende collega’s.
HET SYSTEEM PROBEERT ZICH OP ALLERLEI MANIEREN AAN TE PASSEN AAN ZIJN
OMGEVING, OMDAT HET WIL OVERLEVEN
Een systeem adapteert zich steeds aan de omgeving om te overleven.
Bijvoorbeeld:
Een bedrijf doet marktonderzoek om in te spelen op de wensen van de consument. Een organisatie stelt haar
doelen bij als blijkt dat de oude doelen niet meer voorzien in de behoeften van de samenleving.
EEN SYSTEEM HEEFT DE EIGENSCHAP ZICHZELF TE HANDHAVEN EN TE BLIJVEN
VOORTBESTAAN WANNEER HET EIGENLIJK GEEN RECHT VAN BESTAAN MEER HEEFT
Ieder systeem tracht zich te handhaven, een kwestie van overleven en blijven voortbestaan.
Bijvoorbeeld:
Een eerste lijnsorganisatie werd overbodig toen de regering bepaalde dat de hulpverlening aan allochtonen
vanaf een bepaald moment tot de reguliere taken van het algemeen maatschappelijk werk zou gaan behoren.
De instelling heeft zichzelf toen gepositioneerd als een tweedelijnsinstelling, die zich ten doel stelde de
deskundigheid te bevorderen van eerstelijnszorgverleners op het gebied van de hulpverlening aan allochtonen.
, DE DIVERSE KENMERKEN VAN EEN OPEN SYSTEEM UITLEGGEN EN VOORBEELDEN
GEVEN;
1. NIVEAUS WAAROP SYS TEMEN EN DELEN GEFORMULEERD KUNNEN WORDEN
De niveaus waarop systemen en hun delen worden geformuleerd, variëren van situatie tot situatie en worden
in eerste instantie bepaald door de belangstelling en behoefte van degene die het systeem beschrijft of
bestudeert.
De gebruiker mag het niveau waarop hij het systeem definieert zelf mag bepalen.
Bijvoorbeeld:
Vanuit het perspectief van een verpleegkundige is een gezin een systeem. De verschillende familieleden zijn
dan delen van het systeem.
Vanuit het perspectief van een buurtwerker is een buurt een systeem. De verschillende gezinnen zijn dan delen
van het systeem, ze maken deel uit van een buurt.
2. HET TIJDSELEMENT
Voor een systeem zijn een bepaalde onderlinge afhankelijkheid en een bepaalde onderlinge structuur nodig. De
totstandkoming van deze afhankelijkheid en structuur vraagt een zekere tijd
Voorbeeld Antwoord Uitleg
Vormt een groep patiënten die Neen Die patiënten zijn eigenlijk op geen enkele manier met
komen voor een echografie een elkaar betrokken zoals bv; mensen die aan de bushalte
systeem? staan te wachten en vormen dan ook geen systeem.
Vormt een groep eerstejaars Neen Deze nieuwe groep heeft op de eerste dag nog geen
studenten verpleegkunde bij de enkele connectie met elkaar. Na enkele dagen zal je wel
start van het academiejaar een onderlinge connecties en subgroepjes zien ontstaan.
systeem?
Vormt een groep Ja Een groep tweedejaarsstudenten vormt steeds een
tweedejaarsstudenten een systeem vanuit het eerstejaar. Ze hebben al een
systeem? gemeenschappelijke voorgeschiedenis.
Vormen vaste bezoekers van een Ja Doordat ze een vaste groep bezoekers zijn die
dagverzorgingscentrum een regelmatig samenkomt in het dagverzorgingscentrum
systeem? vormen ze dus een systeem. Ze hebben een
gemeenschappelijke connecti.
3. TOTALITEIT OF SYSTEEMSAMENHANG
Duidt aan dat als er een verandering optreedt in een deel van het systeem, dat zijn weerslag heeft op het
gehele systeem en dat deze verandering ook veranderingen teweeg zal brengen in alle andere delen van het
systeem.
Bijvoorbeeld:
Als er tijdens het academiejaar nog nieuwe studenten aan een bepaalde studentengroep worden toegevoegd,
heeft dat zonder meer invloed op het functioneren van en de relaties binnen de studentengroep. Dat geldt ook
voor de situatie waarin één of meer studenten de groep verlaten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ankevereecke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.