ONTWERP EN VORMLEER
2022-2023
1
,SEM 1
EVEN VOORSTELLEN
ONTWERP EN VORMLEER
INTRODUCTIE (1)
ARCHITECTUUR EN COMMUNICATIE
SEMIOTIEK
Semiotiek
= de studie vh karakter, het ontstaan en het gebruik van tekens en tekensystemen.
= “tekenleer”
Omvat:
“Semantiek”: betekenis van tekens.
“pragmatiek”: gebruik van tekens.
“syntaxis”: onderlinge verhouding van tekens.
SEMIOTIEK = “TEKENLEER” > 3 SOORTEN TEKENS:
1) Index = teken verwijst naar een ander object op basis van een duidelijk inhoudelijk verband.
(bv rook en vuur)
2) Icoon = teken verwijst naar een ander object op basis van een duidelijk vormelijke overeenkomst of
gelijkenis.
(bv kaart en landschap)
3) Symbool = relatie tussen teken en betekenis berust op afspraken, conventies.
(bv verkeersborden) (>”symboliek”)
SEMIOTIEK & (INTERIEUR)VORMGEVING?
Relaties tussen vormen onderling
Inhoudelijk, vormelijk, conventioneel (> index, icoon, symbool)
Vormbegrippen, ordeningsprincipes, composities!
Vormgeving als taal
Inhoudelijk, vormelijk, conventioneel (> sematiek, pragmatiek, syntaxis)
“communicatie” – “betekenis” – “interpretatie”
COMMUNICATIE
2
,COMMUNICATIE & (INTERIEUR)VORMGEVING?
“communicatie” – “betekenis” – “interpretatie”
Zender : vormgever, ontwerper, …
Ontvanger : gebruiker, bewoner, bezoeker, …
Kanalen : zintuigelijke waarneming, …
Filters, ruis, code? : kennis, context, socio-culturele achtergrond, …
Boodschap? : vormgeving zelf – of de beleving vd vormgeving, …
➔ Architectuur kan zowel boodschap als kanaal zijn!
interpretatie? Betekenis?
= Intentie vs perceptie
INTENTIE/ PERCEPTIE?
“Code” – “De-code” (> context, cultuur, …)
“denotatie” – “connotate” (> teken vs interpretatie)
“studium” – “punctum” (> Roland Barthes, “post-structuralisme”)
➔ Zie fotos ppt.
PERCEPTIE
= informatie uit zintuigelijke waarneming. > bewust of onbewust.
➔ Zie fotos ppt.
PERCEPTIE = PROCES
1. Waarneming: “zintuigelijke waarneming”
= proces van verwerven, interpreteren, selecteren en organiseren van zintuigelijke informatie.
Zintuigen: zicht, gehoorzin, reukzin, tastzin & smaakzin. > bewust/onbewust
> persoonlijk/interpersoonlijk
2. Cognitie: “kennis, idee, overtuiging”
= proces van leren, herinneren, denken, interpreteren, geloven, probleem-oplossen.
> bewust/onbewust
> persoonlijk/interpersoonlijk
3. Emotie: “innerlijke beleving, gevoel”
> bewust/onbewust
> persoonlijk/interpersoonlijk
3
, PERCEPTIE – WAARNEMING – COGNITIE – EMOTIE
Van zintuigelijke waarneming.
Via kennis, idee en/of overtuiging.
Over interpretatie.
Naar emotie, innerlijke beleving, gevoel.
ONTWERP EN VORMLEER
INTRODUCTIE (2)
Saul Bass, Why Man Creates (1968)
“a series of explorations, episodes and comments on creativity”
1. The edifice
2. Fooling around
3. The process
4. The judgment
5. A parable
6. A digestion
7. The search
8. The mark
Zie ppt.
TER INSPIRATIE
PLEK & PLEKWAARDE
PLEKWAARDE
= waarde van een plek.
= sfeer van een plek.
= beleving van een plek.
= wat je raakt aan een plek (“punctum”).
= emotionele impact van een plek.
= “genius loci” (> fenomenologie id arch. – arch. & ervaring)
PLEK?
= “perceptie ve ruimtelijk geheel.
= verzameling van ruimtelijke elementen die samen horen, samen werken, samen voor een bepaalde beleving
zorgen,…
= op een of andere manier te duiden/ vast te leggen.
> Afhankelijk van schaal!
4