Luteïniserend hormoon (LH)
Ontwikkeling finale follikels
Ovulatie
Vrijzetting o.i.v. GnRH vanuit gonadotrope cellen (adenohypofyse):
GnRH-neuronen: cellichamen in POA (= nucleus praeopticus) vormen synaps in ME (= eminentia
mediana) met kleine capillairen van de poortader
Doorstroming van de hypothalamus naar de adenohypofyse
(1) Stimulatie GnRH-neuronen signaal naar de synapsen vrijgave GnRH: w getransporteerd
over de poortader via bloed naar de capillairen in de adenohypofyse
(2) Binding van GnRH op receptoren op gonadotrope cellen vrijgave LH en FSH detectie
ovaria
Hoe weten de gonadotrope cellen of ze LH of FSH moeten vrijzetten?
Verklaring: GnRH gesecreteerd uit GnRH neuronen in pulsatief LH en FSH: pulsatief
LH: hoge frequentie: LH-beta expressie (vrijzetting): 1 puls / uur
FSH: lage frequentie : FSH-beta expressie 1 pulse / 4 uur
FSH en LH verschillen enkel in hun β-keten
Regulatie van de vrijgave:
Regulatie door KNDy-neuronen
Vrijgave Kiss-peptines: binding via een R op GnRH-neuronen stimulatie GnRH secretie
Vrijgave Dynorphine (=endogeen opioid peptide): binding aan opioid receptor op KDNy
neuron verminderde Kiss-secretie
Vrijgave neurokinine B (= NKB, tachykinin peptide): binding aan NK3 receptor op KDNy
neuron verhoogde Kiss-secretie (synchronisatie)
Regulatie door de ovaria
Astrid Vermeire – fysiologie OV
, Oestrogenen
o Gedeeltelijke inhibitie van de KNDy-neuronen (onderdrukking valt tijdens de
menopauze weg)
o Inhibitie vrijgave FSH
o Positieve feedback 2 voorwaarden: (1) oestrogeen concentratie is voldoende hoog
+ (2) hoge concentratie moet voor een lange periode behouden blijven
Deze voorwaarden w enkel voldaan in het midden van de ovariële cyclus
Inhibine: inhibitie vrijgave FSH
Progesteron: stimulatie dynorfine inhibitie KNDy-neuronen (verminderde Kiss-secretie)
Regulatie door externe factoren
Stress: inhibitie GnRH-neuronen + KNDy-neuronen minder kiss-peptines uitblijven van
de ovulatie
o Negatieve energiebalans (atleten, anorexia), psychisch, …
Borstvoeding: contraceptief (inhibitie)
2. Follikels
= eicel omgeven door verschillende cellagen
‘Afvalreeks’: tijdens de zwangerschap 7 miljoen voortplantingscellen bij de geboorte: 2 miljoen
pubertijd: 300 000 elke maand: deel rijpt stop: menopauze
Folliculogenese = rijping van follikels doorheen verschillende stadia
Eerst: in utero ontwikkeling (5 weken na de bevruchting)
Vorming van gonadale ribbels
Vorming primordiale stamcellen
Universele ontwikkeling tot gonaden
(1) Primordiale follikel (20 weken)
De overgrote follikels in de ovaria bevinden zich in de primordiale fase kunnen
onveranderd blijven gedurende 30-40 jaar
Eicel met 1 laag pregranulosacellen
o Functie: (1) ondersteuning eicelgroei + (2) vorming basale membraan
(2) Primair pre-antraal follikel
Vorming zona pellucida door de eicel via vrijzetting van glucoporteïnen
o Zona pellucida = ondoordringbare, beschermende laag rond de eicel 1 zaadcel kan
binnendringen + eicel is afgeschermd van de buitenwereld (hormonale
veranderingen)
Pregranulosacellen: differentiatie naar 1-lagige granulosacellen
(3) Secundair pre-antraal follikel
Granulosacellen worden meerlagig (nemen in aantal toe) + secreteren follikelvocht waardoor
kleine holtes ontstaan
Vorming thecacellen = fibroblasten die zich differentiëren vanuit het BW 1-lagige,
buitenste laag proliferatie 2-lagig
Vascularisatie tot basale lamina
Expressie FSH-receptoren
Astrid Vermeire – fysiologie OV
, o Aanwezig folliculogenese
o Afwezig atresie
2DE FASE: GONADOTROOP-AFHANKELIJKE ANTRALE FOLLIKELGROEI (vanaf de pubertijd)
Voor de pubertijd: onderdrukking door NPY-neuronen geen vrijgave van GnRH
Rond de pubertijd: meer vetweefsel opgeslagen geven leptine vrij: inhiberen NPY-neuronen
Vrijgave GnRH: spontane golven onafhankelijk van de ovariale cyclus
Gevolg: binnen de ovaria gaan er bepaalde follikels verder ontwikkelen en andere niet
follikels in verschillende stadia
(4) Antraal follikel
Stijging FSH rekrutering: follikels met voldoende FSH-R pikkel het signaal op
ontwikkeling tot antraal follikel
Ontwikkeling antrum (=holte met follikelvocht)
o Voedings-en afvalstoffen (afkomstig van de granulosacellen)
o Functie: facilitatie loskomen eicel bij ovulatie
(5) Pre-ovulatoire of Graafse follikel
Differentiatie granulosacellen
o Antraal granulosacellen: aan de buitenzijde van de basale lamina + bevatten LH-R (
detectie LH) + steroïdhormoon synthese (oestrogenen en progesteron)
o Cumulus granulosacellen: omringen de eicel + geen LH-R ( ongevoelig voor LH) +
geen steroïdhormoon synthese
Piek in LH ovulatie + meiose I w afgewerkt (oöcyt) + vorming 1 ste poollichaampje +
cumulus cellen zullen verdwijnen (antraal cellen zullen later het geel lichaam vormen)
Atresie
= het stuk gaan van follikels & eicel tijdens de ontwikkeling, ‘afvalreeks’ van follikels
Trigger: constante/dalende FSH-concentratie
Staandaardinstelling: de meerderheid zal afsterven
3. Ovariële cyclus (28 dagen)
FOLLICULAIRE FASE (14 dagen): dominantie van oestrogenen verdere rijping & ontwikkeling
(1) Rekrutering: dag 1-5
Dag 1 = menstruatie (bloedverlies maximaal dag 2-3 dan afname)
[FSH] en [LH]↑ verklaring: de concentraties zullen evolueren zoals ze geëvolueerd zijn op
het einde van de vorige cyclus oiv [FSH]-stijging:
± 20 pre-antrale follikels antrale follikels: brengen voldoende FSH-R tot expressie
Thecalaag ontwikkelen een LH-R
o Detectie LH aanmaak enzymen: metabolisatie van androgenen vanuit cholesterol
Stimulatie granulosacellen tot productie E2 en Inhibine
o Binding FSH op granulosacellen aanmaak aromatase androgenen afkomstig uit
de thecacellen w gemetaboliseerd tot oestrogenen & aanmaak inhibine
Gevolg: stijging oestrogenen & inhibine in granulosacellen + meer granulosacellen w aangemaakt
(celdeling ↑)
**concentratie oestrogenen-inhibine hebben een gelijkaardig verloop
(2) Selectie: dag 5-10
Astrid Vermeire – fysiologie OV
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper astridvermeire. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.