Samenvatting Handreiking communicatie bij dementie 2020
1 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Nursing
Instelling
Nursing
Handreiking communicatie bij dementie
Deze richtlijn is geautoriseerd door V&VN
De besturen van de betrokken V&VN-afdelingen en andere betrokken partijen hebben inhoudelijk akkoord gegeven. Op basis van dit akkoord heeft het bestuur van V&VN de definitieve versie geautoriseerd.
De handreiking is...
Communicatie met mensen met
dementie, hun mantelzorgers
en betrokken zorgprofessionals
Praktische handreiking hoe te handelen
voor verpleegkundigen en verzorgenden
Versie oktober 2020
COMMUNICATIE MET MENSEN MET DEMENTIE, HUN MANTELZORGERS EN BETROKKEN ZORGPROFESSIONALS | VERSIE OKTOBER 2020 PAG 1
, Inhoudsopgave
1. Inleiding. . ..................................................................................03
1.1 Doel van deze handreiking........................................................ 06
2. Communicatie met mensen met dementie.............................................07
2.1 Tips hoe te handelen tijdens het gesprek.. ...................................... 08
2.2 Algemene tips voor communicatie met mensen met dementie............... 10
2.3 Praktijkvoorbeelden................................................................ 13
2.3.1 Praktijkvoorbeelden intramuraal.......................................... 14
2.3.2 Praktijkvoorbeelden extramuraal.. ........................................ 23
3. Communicatie met mantelzorgers van mensen met dementie...................32
3.1 Tips hoe te handelen tijdens het gesprek.. ...................................... 33
3.2 Algemene tips voor communicatie met mantelzorgers. . ....................... 35
3.3 Praktijkvoorbeelden................................................................ 37
3.3.1 Praktijkvoorbeelden intramuraal.......................................... 37
3.3.2 Praktijkvoorbeelden extramuraal.. ........................................ 46
4. Communicatie met zorgprofessionals onderling......................................54
4.1 Tips hoe te handelen tijdens het gesprek.. ...................................... 55
4.2 Algemene tips voor communicatie met andere zorgprofessionals........... 56
4.3 Praktijkvoorbeelden................................................................ 58
4.3.1 Praktijkvoorbeelden intramuraal.......................................... 59
4.3.2 Praktijkvoorbeelden extramuraal.. ........................................ 68
COMMUNICATIE MET MENSEN MET DEMENTIE, HUN MANTELZORGERS EN BETROKKEN ZORGPROFESSIONALS | VERSIE OKTOBER 2020 PAG 2
, 1 2 3 4
INLEIDING COMMUNICATIE COMMUNICATIE MET COMMUNICATIE MET
INHOUD MET MENSEN MET MANTELZORGERS VAN ZORGPROFESSIONALS
DEMENTIE MENSEN MET DEMENTIE ONDERLING
Inleiding
COMMUNICATIE MET MENSEN MET DEMENTIE, HUN MANTELZORGERS EN BETROKKEN ZORGPROFESSIONALS | VERSIE OKTOBER 2020 PAG 3
, 1 2 3 4
INLEIDING COMMUNICATIE COMMUNICATIE MET COMMUNICATIE MET
INHOUD MET MENSEN MET MANTELZORGERS VAN ZORGPROFESSIONALS
DEMENTIE MENSEN MET DEMENTIE ONDERLING
1 Inleiding
Verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten, praktijkondersteuners, casemanagers
dementie en verzorgenden1 hebben een belangrijke rol in de zorg voor mensen
met dementie. Zowel in de thuissituatie, huisartsenzorg, het ziekenhuis, als in de
verpleeghuiszorg. Communicatie is essentieel in het bieden van persoonsgerichte
zorg, waarin de wensen, voorkeuren en behoeften van de persoon met dementie
duidelijk zijn en worden meegenomen2 (zie bijlage 1 voor meer informatie over
persoonsgerichte zorg). Sterker nog, communiceren is op zichzelf al een vorm van
zorgverlening, omdat je daarmee iemand erkent als persoon3. Ook de hernieuwde
versie van de Zorgstandaard Dementie onderschrijft het belang van communicatie
tussen mensen met dementie, mantelzorgers en zorgprofessionals en dient als
belangrijke standaard voor goede dementiezorg in Nederland4.
Communicatie vindt plaats tussen een zender en een ontvanger en bestaat
uit verbale aspecten, zoals de toon en de snelheid, maar ook uit niet-verbale
aspecten, zoals lichaamstaal en aanraking5. Bij mensen met dementie kunnen hun
hersenen informatie niet meer goed verwerken. Kenmerkende gevolgen hiervan zijn
verslechtering in het geheugen (korte en lange termijn), concentratie, denken en
taal. Hierdoor hebben mensen met dementie moeite met woordkeuze, opbouwen
van complexe zinnen, begrijpen van gesproken informatie en onthouden wat er
zojuist gezegd is6. Ook hebben mensen met dementie vaak te maken met een korte
aandachtspanne en zijn zij in toenemende mate gevoelig voor sfeer en prikkels.
Het gevolg hiervan is dat de communicatie met iemand met dementie steeds verder
bemoeilijkt wordt, zowel in het zenden als het ontvangen7. Het zenden en ontvangen
van korte, eenvoudige zinnen en niet-verbale informatie gaat meestal nog wel goed.
Wanneer verbale communicatieproblemen geeft, uiten mensen met dementie zichzelf
meestal op een niet-verbale manier en begrijpen ze deze informatie ook beter8.
Agressief of geagiteerd gedrag van iemand met dementie kan dan ook een poging
zijn om iets te communiceren9. Niet-verbale communicatie is ook cultuur-specifiek
en contextgebonden. Wat voor de een geaccepteerd is, kan voor de ander ongepast
zijn. De mate waarin de dementie iemands mogelijkheden voor communicatie heeft
aangetast varieert per type dementie en fase van de ziekte.
1 Vanwege leesbaarheid spreken we verder over ‘verpleegkundigen en verzorgenden’
2 Kitwood, 1997
3 Young et al., 2011
4 Zorgstandaard dementie, 2020
5 Powel, 2000
6 Haberstroh e.a., 2011; Mendez e.a., 2003
7 Ripich, 1994
8 Blair e.a., 2007; Haberstroh e.a., 2011; Savundranayagam e.a., 2005
9 Blair e.a., 2007
COMMUNICATIE MET MENSEN MET DEMENTIE, HUN MANTELZORGERS EN BETROKKEN ZORGPROFESSIONALS | VERSIE OKTOBER 2020 PAG 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tandhiwahyono. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,47. Je zit daarna nergens aan vast.
