Tandheelkunde/Schakeljaar: Master in de seksuologie
2021-2022
ANTROPOLOGISCHE THEMA'S UIT DE HEDENDAAGSE FILOSOFIE – PROF. BUEKENHOUT B.
LIJST VAN FILOSOFEN
Ambrose Beirce
Filosofie = het stelsel van vele wegen die naar niets leiden.
Hegel
“De uil van Minerva begint haar vlucht pas bij het aanbreken van de avondschemering.” (De filosoof komt pas
naar buiten als het donker is.) Zet het reflectieve karakter van filosofie in de verf.
Minerva= Romeinse godin van de wijsheid
Dag = symbool voor waarover er wordt nagedacht
René Descartes
- “Zijn er zaken waarvan ik zeker ben?” Wiskunde? Maar mogelijks kwaadaardig genie dat ons
continu bedriegt.
Op zoek naar zekere wetenschappelijke kennis. (~moderne wetenschappen)
- Intuïtie = vanzelfsprekendheden
- Methodische twijfel:
- Wiskunde: nee (kwaadaardige godheid)
- autoriteit van voorganger: nee, sommigen fout
- Zintuigen: Nee, soms bedriegend
- Buitenwereld: Weet ik niet, vb. dromen lijken ook echt.
- Enige zekerheid: “Ik denk, dus ik ben.”
Richard Feynman
Een v/d kwaliteiten van wetenschap = brengt ons de waarde van rationeel denken + het belang van vrijheid van
denken bij. leert ons dat het loont om te twijfelen aan de waarheid die ons wordt verteld.
Aristoteles
- Intuïtie: Beginsel van niet-tegenspraak (vb. Ik sta in het klaslokaal + ik sta niet in het klaslokaal = niet
mogelijk)
- Verwondering als begin én beginsel van de filosofie. (ook Plato)
- Vieroorzakenleer: Als ik iets wil verklaren in de werkelijkheid, kan ik daar 4 oorzaken aan geven.
formeel (structuur van een ding vb. vlak), materieel (uit welk materiaal vb. hout), bewerkstelligheid
(wie of wat creëert het? Vb. natuur of ambachtsman), finaal (= doeloorzaak: waarvoor dient het?)
Een doeloorzaak verwijst naar de toekomst. “Om te…”
- Essentialisme (ook Plato):
Lichamen: veranderlijk (groeien) en vergankelijk (dood)
Doelgerichtheid en doelmatigheid lijken te verwijzen naar een ontwerper.
- Lof van de wijsbegeerte
“Er bestaat dus voor de mensen niets goddelijks of gezegends behalve dat ene wat de moeite van het
nastreven waard is, namelijk wat we aan denkvermogen en wijsgerig inzicht voor handen hebben. Dat
is van wat wij bezitten het enige wat onvergankelijk is, het enige wat goddelijk is. (…)
Welnu, we moeten dus de wijsbegeerte beoefenen of het leven vaarwel zeggen en van hier
vertrekken, want al het andere is ijdele praat en grote dwaasheid.”
, Tandheelkunde/Schakeljaar: Master in de seksuologie
2021-2022
Ofwel aan filosofie doen, of wel een einde aan het leven maken: Filosofie is DE zin van het leven
(Nu niet meer aanvaardt)
Plato
- (Zie Aristoteles)
- Oplossing voor de dood
Argument van onsterfelijkheid:
Dood = einde lichaam; Bevrijding van geest/ziel (religie) Filosoferen = leren sterven (Niet de dood
opzoeken!)
Thomas Nagel
- “We zouden niet ver komen in het leven als we ideeën zoals tijd, getal, kennis, goed en slecht, niet
meestal als vanzelfsprekendheden zouden beschouwen, maar in de filosofie onderzoeken we die
dingen zelf.”
- What is it like to be a bat?
Wetenschap kan ons leren hoe vleermuizen werken (perspectief 3 e persoon), maar kan ons niets leren
hoe het voelt om vleermuis te zijn (perspectief 1 e persoon)
Thomas Kuhn
- Boekt filosofie wel vooruitgang? ook in de wetenschap niet evident:
incommensurabiliteit (onvergelijkbaarheid): in de eeuwen waarin er aan wetenschap gedaan is, gelden
er bepaalde paradigma’s (modellen) paradigma’s van nu en vroeger zijn onvergelijkbaar. We weten
nu meer juistere dingen dan vroeger (dus wel vooruitgang). MAAR: je kan de 2 paradigma’s niet
vergelijken.
- Incommensurabiliteit
The Structure of Scientific Revolutions
Verschillende paradigma’s van verschillende tijden zijn onderling incommensurabel = onderling
onmeetbaar (niet vergelijkbaar)
- THE KUHN CYCLE: Normal science Model drift Model Crisis Model revolution Paradigm
Change opnieuw naar normal science
- Denkkaders bepalen mee wat/hoe wordt geobserveerd.
Theorie Observatie: theoriegeladen observatie
Observatie Theorie: onderdeterminering van de theorie
Bertrand Russel
- Problemen van de Filosofie: “Er zijn heel wat vragen die, voor zover we daar zicht op hebben,
onoplosbaar zullen blijven voor het menselijk verstand, tenzij zijn krachten van een heel andere orde
zouden worden dan wat ze nu zijn.”
- Geschiedenis van de westerse wijsbegeerte: “In 1700 was de mentaliteit van de ontwikkelende
mensen in elk opzicht modern, in 1600, op enkele uitzonderingen na, nog grotendeels middeleeuws.”
Galilei (fysicus)
- Traagheidswet: ieder lichaam, aan zichzelf overgelaten, blijft in rust of beweegt verder met constante
snelheid. <-> Antieke / middeleeuwse filosofen: lichamen die uit zichzelf bewegen zijn bezield
- Mechanische oorzaken wijzen naar het verleden (Wat veroorzaakt het? iets dat iets anders in
beweging brengt) Er zijn geen doeloorzaken in de levenloze natuur.
-
