Hoofdstuk 2: Paradigma’s van Media, Macht en Samenleving .............................................................2
1. Paradigma’s ................................................................................................................................2
1.1. In de wetenschapsfilosofie ...................................................................................................2
1.2. Van media, macht en samenleving .......................................................................................2
1.3. Politieke economie van de media en communicatie .............................................................2
2. Het publieke belang van media ...................................................................................................3
2.1. Media zijn geen industrie als een andere ..............................................................................3
2.2. De waarden van media in het publieke belang ......................................................................3
2.2.1. Wat?..............................................................................................................................3
2.2.2. Controle door mediapluralisme .....................................................................................4
3. Het Vlaamse medialandschap......................................................................................................4
4. Klassieke modellen van media, macht en samenleving ................................................................5
4.1 Inleiding ................................................................................................................................5
4.2. Liberaal-pluralistisch model ..................................................................................................5
4.2.1. Wat?..............................................................................................................................5
4.2.2. De rol van media............................................................................................................5
4.2. Radicaal marxistisch model...................................................................................................6
4.3.1. Wat?..............................................................................................................................6
4.3.2. De rol van media............................................................................................................6
4.3.3. Kritiek ............................................................................................................................7
5. Op weg naar het radicaal pluralisme ...........................................................................................7
5.1. Revisies van de klassieke paradigma’s...................................................................................7
5.2. Het hegemonisch model van Gramsci ...................................................................................8
5.3. Radicaal pluralisme...............................................................................................................8
6. Het Vlaamse medialandschap georganiseerd naar het radicaal pluralistisch model? ....................9
6.1. Het Vlaamse medialandschap ...............................................................................................9
6.2. Het belang van de publieke omroep in een pluralistisch medialandschap .............................9
6.3. Is het Vlaams medialandschap voldoende pluralistisch? ..................................................... 10
, 2
Hoofdstuk 2: Paradigma’s van Media, Macht en Samenleving
1. Paradigma’s
1.1. In de wetenschapsfilosofie
= Het stelsel van modellen en theorieën die – binnen een gegeven wetenschappelijke discipline – het
denkkader vormen van waaruit de werkelijkheid geanalyseerd en beschreven wordt. Een
paradigma kan dus beschouwd worden als een bepaalde bril om naar de werkelijkheid te kijken. In
dit hoofdstuk bekijken we zo’n bril, maar we kunnen dus evengoed een andere opzetten: Theorieën
en modellen zijn voor een stuk inwisselbaar, en geven een heel specifieke blik op de realiteit weer.
In deze cursus zal het vooral gaan over westerse media gaan. Het is dus wel belangrijk om te
beseffen dat er nog tal van andere media bestaan, en dat niet enkel Europese wetenschappers en
modellen perspectieven kunnen bieden.
1.2. Van media, macht en samenleving
= Modellen en theorieën die binnen de studie van media en communicatie worden gebruikt om de
macht van media (de mogelijkheid om communicatie en representatie te controleren) kritisch te
analyseren en te beschrijven. Dit is wat we in dit hoofdstuk gaan doen.
1.3. Politieke economie van de media en communicatie
• Zo’n paradigma/discipline waarmee je naar de werkelijk kan kijken.
• Heeft een centrale stelling: De manier waarop media-inhoud en communicatie georganiseerd
en gefinancierd wordt, heeft een effect op het aanbod en de aard van deze media-inhoud, wat
op zijn beurt ook een effect heeft op de manieren waarop deze geconsumeerd en gebruikt
wordt. Bv. Het verschil tussen publieke en commerciële media:
- Publiek: Bv. Openbare omroep: Voor een groot deel gefinancierd door de overheid en in
ruil daarvoor moet deze omroep aan een aantal maatstaven voldoen.
- Commercieel: Vooral gefinancierd door reclame. Daardoor gemiddeld ook meer
entertainmentprogramma’s in aanbod.
Je moet aandacht hebben voor de wisselwerking tussen de inhoudelijke en economische
dimensies van de productie van media en communicatieplatformen.
➢ Bv. Artikel: ‘The Greatest Dancer van Vlaanderen’ hoort bij VRT: Discussie over dat de
openbare omroep niet zo’n entertainmentprogramma’s moet uitzenden omdat ze anders
in het vaarwater komen van commerciële omroepen. Dit net omdat deze door de overheid
gefinancierd wordt. Er zijn veel mensen van mening dat de openbare omroep enkel
educatieve inhoud zou mogen uitzenden. Opvallend is dat – ook al zendt de VRT ook
entertainmentprogramma’s uit – er wel altijd één of andere maatschappelijke of
educatieve boodschap achter zit. De VRT zei dat het publiek er achter vroeg. Studies
hebben ook bewezen dat als je kijkers wil lokken bij informatieve programma’s (bv het
nieuws), je ook een entertainmentaanbod moet hebben. Op deze manier bouw je
merktrouw op, zodat mensen zich ook gaan binden aan de informatieve inhoud.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marsepein. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.