Samenvatting
Samenvatting - Abdomen 1 partim urologie en gynaecologie
Samenvatting cursus abdomen 1 partim urogenitaal stelsel en gynaecologie
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 201 pagina's
Voorbeeld 4 van de 201 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
UrologieHO 1 – ANATOMIE & FYSIOLOGIE URINEWEGEN
Hogere urinewegen: nier, pyelum/nierbekken, ureter
Lagere urinewegen: blaas, urethra, prostaat, scrotum, liesregio
Nefrologie: nieren (maar geen tumoren van de nieren)
Urologie: begint vanaf het opvangsysteem met inbegrip van tumoren van de nier
Urinair stelsel
• Uitscheiding afvalstoffen
• Gelinkt met circulerend volume, bloeddruk en samenstelling bloed (vb. elektrolyten)
• Nauw gelinkt met reproductief stelsel
o Bij vrouw 2 gescheiden systemen: gynaecologie en urologie
o Bij de man geen gescheiden systeem
1 Anatomie
Nier
• Dorsaal in retroperitoneale holte
• Beschermd binnenin de onderste ribben
• Rechternier ligt lager door de lever
• Nieren gestabiliseerd door perirenaal vet, abdominale organen en vasculaire pedikel
• Inademen/van lig naar zit → nierzakking van 4 à 5 cm
o → nier niet zakken? → kan wijzen op abnormale fixatie (na operatie of chronische nierontsteking)
o Heel erge zakking → niet steeds pathologisch
• Uitscheidingskanaaltjes van het nierparenchym eindigen langs de papil van een piramide in een kelk
Nieren liggen retroperitoneaal
Nierbloeding? → redelijk beperkte schade
Nierabsces? → als dat springt zal dit geen
peritonitis veroorzaken omdat de nieren
retroperitoneaal liggen
Bloedvoorziening nieren
Als je door de buik snijdt → eerst v. renalis
zien, dan a. renalis
M. psoas: hier loopt de ureter over + ureter
loopt over de grote iliacale vaten
Ureter: heel fijn
1
, - Medulla is conisch → minor calyx is ingestulpt → als
die uitstulpt → pathologie
- Cortex: filtreert het bloed ; cortex dunner?
Nierweefsel afgestorven → filterend vermogen
verminderd
Kelken, nierbekken, ureters
• Urine wordt opgevangen in kelken die langs kelkhalzen in verbinding staan met nierbekken-pyelum → mondt uit
in ureter
• Ureter
o Volgt naar distaal tie een weinig uitgesproken S-curve
o Relatieve vernauwingen: aan de uteropelvische juntie (kruising over de iliacale vaten) + doorgang
doorheen de blaaswand
• Kanalen zijn opgebouwd uit overgangsepitheel/transitioneel epitheel
• V. spermatica
o Links: in v. renalis
o Rechts: in v. cava
• Nierbekken ligt dorsaal van de bloedvaten
• Ductus deferens kruist de ureters ventraal
Blaas
• Hol gespierd orgaan, gelegen vooraan in kleine bekken
• Leeg: abdominaal niet te voelen
o Vol: gevoeld worden boven symphysis pubis
• Ureters gaan de blaas binnen aan onderste achterste deel blaas (hier ligt antirefluxmechanisme)
• Blaashals = interne sfincter
• Eerste lymfeklierstations van de blaas: Ln iliaca interna en externa
• Volume kan sterk uitzetten
o cellen gaan stretch en en in elkaar vloeien: blaas leeg → wand dikker ; blaas uitzetten → wand dunner
en veel fragieler
• Volume: 500 ml
• Wand: 1-2 mm dik
Prostaat
• Klier die urethra omringt juist onder blaashals
• Apex rust op spieren van bekkenbodem (diafragma urogenitale)
• Grootste deel prostaatweefsel: lateraal en dorsaal van urethra ; slechts kleiner deel ventraal
• Ventraal vast aan pubis door puboprostatische ligamenten
• Normale prostaat = 20 g + omvat de urethra prostatica (2,5 cm)
• Prostaat gescheiden van rectum door fascia van Denonvilliers
• Ejaculatiekanalen lopen dorsaal door prostaat om uit te monden op de zaadheuvel op bodem van prostatische
urethra
• Bij embryo 5 lobben onderscheiden: ventraal, dorsaal, mediaan en lateraal links rechts
2
,• Bij volwassenen: perifere zone (mesoderm), centrale zone (endoderm) en transitie- of overganszone,
sfincterzone
o Naargelang de zone is een andere pathologie te verwachten
▪ BPH (benigne prostaathyperplasie) ontwikkelt door een groei v/d peri-urethrale klieren van de
centrale zone → perifere zone wordt platgedrukt tot een pseudokapsel
▪ Prostaatcarcinoom: vooral in dorsale perifere zone
• Histologie prostaat
o Dun fibrotisch kapsel
o Stroma bestaand uit bindweefsel
o Elastische weefsel
o Gladde spieren waarin de epitheliale klieren liggen
• Klieren
o Draineren secretie in 25-tal prostaatgangen
o Uitscheiding vanuit centrale zone → langs korte klierbuizen rechtstreeks in urethra
o Klierbuizen van perifere zone → langs lange gangen naar urerhtrale sinus dicht bij zaadheuvel
• Bloedvoorziening
o Arterieel: a. vesicalis inferior, a. pudenalis interna + middelste rectale arterie
o Veneuze plexus ligt extracapsulair, v. dorsalis penis loopt hiermee samen → mondt uit in v. iliaca interna
o Sommige venen lopen rechtstreeks i/d perivertebrale venenplexus van Batson (heeft geen kleppen) →
reden waarin prostaatcarcinoom zo vroeg kan uitzaaien in lumbale wervelzuil
• Lymfedrainage
o Interne iliacale, sacrale, vesicale en externe iliacale lymfenodi
• Functie – fertiliteit
o 10-30% van volume van ejaculaat
o Sommige producten in prostaatvocht bemangrijk voor penetratie en fertilisatie van eicel
o Prostaglandine en PSA
▪ PSA = serine-protease specifiek voor prostaatweefsel dat in kleine hoeveelheden kan worden
gevonden in het perifere bloed, in de prostaatsecretie en in het seminale plasma
▪ → belangrijke tumormarker
o Antibacteriële activiteit om infectie te voorkomen
Urethra
• Bestaat uit verschullende delen
• Overgangsepitheel, behalve thv. glans (squameus epitheel)
• Vrouw: proximaal overgangsepitheel, distaal squameus
• Vrouw: 4 cm lengte, 8mm diameter
• Man: 25 cm, 8<<12 mm
Niercirculatie
• 21% van cardiac output
• A. renalis splitst in segmentale arterie, eindarterie
o Aa Interlobaris → Aa arcuata → Aa radiata → afferente arteriolen → 1 per nefron
o Nefron → efferente arteriool → peritubulaire capillaire → Vv radiata → Vv arcuata → Vv interlobaris →
V renalis
Histologie
= ureter
- Binnenkant = transitioneel epitheel
- Circulaire en longitudinale spierlaag → peristaltiek → zie je niet met blote oog (lagen
zijn zeer fragiel, bij scopie belangrijk om deze niet te beschadigen)
3
, - rechter: radiografisch onderzoek met contrast
- Contrast: je ziet de vulling van de blaas (anders niet geval)
- Je ziet onderbreking van de ureters → kan een obstructie
zijn?
- De blaas is vol → kan een argument zijn dat de urinewegen
niet obstructief zijn MAAR er kan altijd een kleine opening zijn
dat toch urine doorlaat
- Beste argument voor dat er geen obstructie is = urinewegen
boven de obstructie zijn niet uitgezet (wel een obstructie →
erboven sterk uitzetten door opstapeling)
- Foto = een normaal stelsel
Anatomische variaties
- Er zijn heel veel variaties op de arterien en venen
- Teking van pt die een extra a. renalis heeft → lopen het gevaar dat die
urinaire systeem gaat afknellen → in kinderjaren geen last → dan heel veel
drinken → plots een enorme boost van urine → urine wordt geblokkeerd →
heel hevige pijnen
Urine = water + afvalstoffen
• 1,5 – 2,5 l per dag
• Steriel
• Geel
• Helder
• Reukloos
Ureterovesicale overgang
• Blaas vult → blaas uitzetten → ureter wordt dichtgeknepen → er komt niks terug in de ureter → als dat wel is
dan spreken we van reflux
• Ectopische ureter (ureter komt op andere plaats uit): bv. recht in de blaas → sneller vesicouterale reflux
Sluitspieren
- interne urethrale sfincter = glad spierweefsel (autonoom-
- Externe urethrale sfincter: dwarsgestreept (controle over)
• = gas en rem van de blaas
• Maakt deel uit van de bekkenbodem
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper J5566. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81113 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen