Samenvatting
Samenvatting Forensisch Welzijnswerk
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Zelfgemaakte samenvatting van de lessen: powerpoints en notities ; met extra samenvatting van het STRAP en beleidsnota van minister Demir.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 125 pagina's
Voorbeeld 4 van de 125 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
LES 1: ALGEMEEN KADERForensisch welzijnswerk = wisselwerking tussen justitie en welzijn
1. Concept
Concept “forensisch welzijnswerk” geïntroduceerd in Panopticon, 1980
• Forensisch: disciplines en activiteiten op alle echelons strafrechtsbedeling (opsporing,
vervolging, berechting & strafuitvoering) = recht
• Welzijnswerk: activiteiten die bijdragen tot het individueel of collectief welzijn = hulp- en
dienstverlening (hierna HDV) (maatschappij)
ð DUS: welzijnswerk (= focus) binnen het forensisch veld (= specificiteit)
Wat?
- Hulp- en dienstverlening
- aan mensen die als dader, slachtoffer of na(ast)bestaande*
- (on)rechtstreeks worden geconfronteerd met strafrechtelijke interventie
* Justitiabele = iemand die recht zoekt
Meest frequent gebruikt voor daders/verdachten
Focus FWZW = volwassen daders/verdachten
slachtoffers → Victimologie
minderjarigen → Jeugdcriminologie en Jeugdrecht
Voor wie? Doelgroep
• Specifiek voor (potentiële) daders en/of slachtoffers
• Mensen in contact met justitie
Door wie? Aanbod
• Algemene maatschappelijke hulp- en dienstverlening
– Hulpverlening: drughulpverlening, geestelijke gezondheidszorg, OCMW …
– Dienstverlening: VDAB, onderwijs, sport, bibliotheken… (à ruimer)
• Categoriaal welzijnswerk: specifiek voor doelgroep daders en/of slachtoffers
– Justitieel welzijnswerk (JWW), Slachtofferhulp, Slachtofferonthaal,
hulpverlening aan seksuele delinquenten, Psychosociale dienst (PSD),
Justitiehuizen, Zorgteam, Herstelbemiddeling…
1.2 Concept – eenvoudig:
~ wat is finaliteit (te bereiken doel bepaald complexiteit) – wie is opdrachtgever?
~ organisatie en bevoegdheidsniveaus
à onderscheid autonoom vs. aan justitie gebonden FWZW
1
,Autonoom FWZW
• Forensisch welzijnswerk dat autonoom van justitie werkt
• Is onderdeel van algemeen welzijnswerk
Aan justitie gebonden FWZW
• HDV (hulp- en dienstverlening) in nauw verband met strafrechtelijke beslissingen
• Welzijnswerk onder mandaat (van justitie)
1.3 Oorzaak complexiteit
1. ~ ontstaansgeschiedenis
̶ Welzijnswerk ontwikkeld zowel vanuit privé-initiatief als initiatief overheid
2. Bevoegdheidskwestie ~ staatshervormingen
̶ 1980-85: opsplitsing bevoegdheden
‒ Autonoom FWZW: hulp op vraag v/d cliënt (vrijwilligheid) =
gemeenschappen
‒ Aan justitie gebonden WZW: hulp in nauw verband uitvoering strafrechtelijke
beslissingen (vb. begeleiding voorwaardelijke invrijheidstelling) = federaal
e
̶ 2011: 6 staatshervorming (Vlinderakkoord)
‒ Onderscheid 80-85 verandert, want JH en ET (= deel van aan justitie verbonden
WZW) → gemeenschappen (in plaats van federaal)
‒ Onderscheid wordt complexer
2. Verhouding welzijnswerk – forensisch
Kern = debat verhouding welzijn(swerk) en straf(rechtsbedeling)
• Fundamenteel
• Wat zijn onze doelstellingen? Wat is onze finaliteit?
• Praktisch/organisatorisch
• Hoe samenwerken? (~ verschillende opdrachtgever)
• Hoe informatie uitwisselen? (vb. beroepsgeheim)
2.1 fundamenteel – finaliteit
Autonoom FWZW
• = Uitoefening van het recht op maatschappelijke hulp- en dienstverlening
• Waarom? Iedereen recht op menswaardig leven (cf. OCMW wet 1976), óók daders
• Wie is opdrachtgever? De cliënt (vrijwilligheid)
• Centraal principe = kwetsbaarheid van personen in contact met justitie
• Combinatie van individueel perspectief (HV) én structureel, maatschappelijk en
preventief perspectief
• Ontwikkelen van sociaal beleid in functie van voorkomen uitsluiting
2
, • Zichtbaar maken van sociale dimensie problemen
• Beroepsgeheim als hulpverlener
• Illustratie: Justitieel Welzijnswerk (JWW): op vraag van cliënt; werken met criminelen
Rol zorgprofessional in welzijns- & gezondheidszorg
Finaliteit = kwaliteit van leven (recht op menswaardig bestaan)
ð Ondersteuning bij functioneren en bij participeren aan samenleving
= vanuit perspectief persoon (niet vanuit justitie)
= vraag- & behoeftegericht werken (noden)
Aan justitie gebonden FWZW
• Welzijnswerk onder mandaat (van opdrachtgever)
• Opdrachtgever: actor binnen Justitie (echelons SRB)
• Vb: onderzoeksrechter, gevangenisdirecteur, SURB…
• Opdracht = divers: advies, controle (voorwaarden), rapportage, begeleiding…
• Beroepsgeheim, maar niet ten opzichte van de opdrachtgever (~ bv. bij advies geven)
• Illustratie: Psychosociale Dienst (PSD)
• Missie DG EPI: “waarborgen een rechtsconforme, veilige, humane en
geïndividualiseerde uitvoering van vrijheidsbenemende straffen en maatregelen
met het oog op een optimale terugkeer in de maatschappij”
• Werk PSD = opvolging en begeleiding (v personen in gevangenis) (technieken) in functie van
advies en re-integratie (finaliteit)
• Missie PSD =/= nastreven v recht op menswaardig leven
• Technieken bij HDV en PSD zijn hetzelfde maar de finaliteit verschilt
Illustratief – aan justitie verbonden WZW
Boxstaens (2020): verhouding justitie-assistent (JA) en cliënt = werkalliantie
̶ Rol JA: toezicht houden (controle voorwaarden) én ondersteunen (HV)
= dubbele rol – vinden van balans
̶ Doelstellingen gaan voor op de vertrouwensrelatie
‒ Doelstellingen op voorhand bepaald (door opdrachtgever) = bepalend
‒ Samenwerking = zoeken van overeenkomst over de doelstellingen
‒ Verbinding maken tussen JA en cliënt in functie van bereiken doelstellingen
2.2 Spanningsveld welzijn – justitie?
Oorzaak spanningsveld?
~ kritische jaren ‘70: maatschappelijke veranderingen
Kritiek op rol en beleidsruimte van overheid
Kritiek op het strafrecht en welzijnswerk
3
, Kritiek op strafrecht
• SR = normerend en conserverend
• De strafrechtsbedeling
• niet neutraal
• sterk link politieke, sociale, economische context die mee inhoud en doel van SR bepalen
Terug naar klassiek SR - abolitionisme - herstel
• DUS forensische context komt onder druk te staan
Kritiek op welzijnswerk
̶ “What works?” (Martinson, 1974): meta-analyse over effectiviteit v welzijnswerk aan gedetineerden
̶ Gebrek aan effectiviteit van behandeling tijdens detentie (en interventies in welzijnswerk algemeen)
Kritiek op welzijnswerk
Ook binnen het welzijnswerk
• inzicht in paradoxaal karakter van welzijnsinterventies
= hulpverlenend én paternalistisch
ð Welzijnswerk stelt zichzelf in vraag
- Professionelen, objectief en deskundigheid
- MAAR: interventies zijn niet neutraal want macht(spositie)
ð Ontstaan van nieuwe initiatieven in FWZW
• onthaaltehuizen ex-gedetineerden, psychiatrische patiënten, alternatief juridisch advies,
belangengroepen
Gevolg
̶ Professionelen in forensische context
̶ Niet zomaar doelstelling van justitie volgen; ook kritisch zijn
à Recht menswaardig bestaan en maatschappelijke dienstverlening
̶ Ontwikkelen aanbod maatschappelijke dienstverlening onafhankelijk van justitie
̶ Welzijnswerk: positie wijzigt
̶ Méér dan instrumentele inpassing in economische en sociale controle
̶ Ook subjectief recht op maatschappelijke dienstverlening (~ OCMW wet 1976)
Essentie: hoeveel welzijn/justitie prevaleert?
è ‘hulp en recht’ debat / spanningsveld:
• Recht op maatschappelijke dienstverlening (subjectieve noden) = welzijn
• Instrumentele inzet van welzijnswerk om doelen SRB te realiseren (objectieve norm)
= ‘binnenhalen van hulpverleningstechnieken’
Welzijn als doel op zich OF ‘binnenhalen’ hulpverlening?
Recht op menswaardig leven OF rechtsconforme burgers?
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maurannevb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen