Hoofdstuk 3 Kernbegrippen uit de A.S.T.
3.1 omgangsvormen of interactiepatronen van systemen
Omgangsvormen zijn de buitenkant van een systeem. Het geheel van de gedragingen eigen of typisch
aan een bepaald systeem -> we gedragen ons niet in elk systeem op dezelfde manier. Dit is enkel
betekenisvol binnen de context van het systeem.
Omgangsvormen berusten op (impliciete) afspraken en behoren tot de groepen waarin mensen zitten.
Gedrag via woord of lichaamstaal behoort tot de informatieversterkers in open systemen.
Omgangsvromen als een rits van gedragingen kunne zien, die kenmerkend is voor bepaalde systemen
en die ook betekenis krijgen binnen het systeem en zijn context.
Vb. wat betekent een knipoog onder collega’s op kantoor? Die knipoog van de onbekende op een
terrasje, of eentje van uw buurman?
3.2 systeemregels
De eigen omgangsvormen die behoren tot de verschillende groepen, worden gestuurd door de
spelregels die in die systemen leven over ‘hoe mensen met elkaar moeten omgaan’. Regels duiden aan
wat kan tussen mensen en wat niet kan. Ze regelen het intermenselijke verkeer. Ze liggen mee ten
grondslag aan het ontwikkelen van ‘kijken’, percepties en perspectieven op zichzelf en anderen. Ze
zijn de motor van ons gedrag.
De spelregels of de wijze waarop gedrag van de spelers georganiseerd is, kun je niet waarnemen. Waar
omgangspatronen de ‘buitenkant’ zijn, situeren spelregels zich aan de ‘binnenkant’. Ja kunt na verloop
van tijd wel een aantal regels afleiden uit dat gedrag of die omgangspatronen.
Omgangsvormen : buitenkant, systeemregels: binnenkant
3.2.1 opvattingen
Deze spelregels die in hoofdzaak eigen zijn aan 1 bepaald systeem of gezin en die niet zo dwingend
zijn. Opvattingen zijn verwoorde regels
Vb. respect voor vader die hard werkt voor het gezin
3.2.2 moetens
Zijn spelregels, typisch aan een systeem verbonden, maar met een dwingend karakter.
Vb. je moet opstaan
Je moet studeren en studies gaan voor
Je moet problemen zelf oplossen
Hieruit groeien opdrachten die mensen menen te vervullen. Onuitgesproken verwachtingen , een bron
worden van druk, overbelasting, misverstanden en conflicten. Het niet slagen gaat gepaard met
schuldgevoelens.
3.2.3 mythes
Zijn spelregels, niet typisch eigen aan een gezin, maar gedeeld met heel veel wat gezinnen uit de
samenleving. De regels zijn sterk bepaald door sociale perspectieven en met een bijna absoluut
karakter. Het is niet altijd zichtbaar en sluipen heimelijk binnen.
Vb. moeilijkheden hou je binnenshuis
De man moet zorgen voor brood op de plank
, De verschillende in de 3 spelregels kunnen erg subtiel zijn. Moetens zijn dwingende opvattingen,
terwijl een mythe binnen een bepaald systeem een opvatting kan worden.
Leren zien van regels voorkomt valkuilen
Zonder respect voor de regels, faalt de hulpverlening
Relatienetten waarin mensen opgroeien lijken de zwaarste invloed of impact te hebben. Mensen
blijven lang trouw aan de opvattingen uit hun systeem van herkomst, dit kan moeilijkheden opleveren
in het huidige relatienet.
3.3 informatie en feedback
Informatie staat centraal in de systeemtheorie. Het gaat over het voortdurende stroom van verbale en
non-verbale signalen die mensen voortdurend, bewust en onbewust uitzenden.
Een systeem functioneert door informatie en signalen die worden uitgewisseld tussen de delen van een
systeem. De relatie tussen de leden zijn voortdurend aan veranderingen onderhevig op basis van een
permanente uitwisseling van informatie. Digitaal: woorden en afgesproken tekens. Analoog:
lichaamstaal, alle gedrag.
Feedback = terugkoppeling of verschaft informatie over hoe systemen of subsystemen samenhangen.
Feedbackproces: de informatiestroom bevat voorschriften over hoe de leden van het systeem zich
moeten gedragen tegenover elkaar en andere systemen waarmee de informatie uitgewisseld wordt. Het
proces is circulair. Het is een proces dat het systeem zelf regelt en waardoor omgangsvormen en
opvattingen in stand gehouden of doorbroken worden.
Verschil tussen feedbackmechanismen binnen biologie en systemen van mensen: bij de eerste reactie
van het systeem vastligt, terwijl menselijke systemen op verschillende manieren kunnen reageren op
de ontvangen informatie die handelingsvoorschriften bewesten.
3.3.1 positieve feedback
= de vorm van de feedback die het effect heeft dat het systeem verandert en dat een bepaalde
systeemnorm, wordt losgelaten. Het leidt tot een tijdelijk verlies van stabiliteit en evenwicht.
Blinde vlekken: werkt bestendigend of ondersteunend naar de eigen ontworpen omgangsvormen en
spelregels. Interactie met buitengroepen kan de blindheid opheffen.
3.3.2 negatieve feedback
= vraagt naar behoud en herstel van datgene wat er was of is. Schept een mechanisme van sanctie als
je regels overtreedt.
Het gaat de inbreuk proberen herstellen. Het werkt systeem bestendig en of ondersteunend naar
bestaande regels en omgangsvormen.
3.4 homeostase en kalibrenring
Homeostase, verwijst naar de bestendigheid, evenwicht en naar verandering en variatie tot wat het
systeem aankan, tot wat verwerkbaar is. In de AST verwijst het naar de drang of neiging van een
systeem om naar een evenwicht te gaan.
Watzalwick: een meegroeiend evenwicht van het systeem. Het systeem verandert mee met de tijd en
situatie zonder zijn evenwicht te verliezen.
Kalibreren; de nieuwe afgrenzing of het opzoeken naar een nieuw evenwicht. Bij een verandering in
het systeem zoekt het systeem een aangepaste manier van bestaan (pos. Feedback)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saartjedesmeyter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.