Samenvatting
samenvatting gedragsveranderingen
- Instelling
- Artesis Hogeschool Antwerpen (Artesis)
het is een gehele samenvatting van zowel het boek, de powerpoints en de bijkomende teksten.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
In winkelwagenVerkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Inhoudsopgave1. VERANDERING EN AGOGIE ................................................................................................................................................ 4
1.1. VERANDEREN EN HELPEN VERANDEREN ......................................................................................................................................... 4
1.2. KENMERKEN VAN AGOGIE .......................................................................................................................................................... 4
1.2.1. Kenmerk 1: het gaat om psychosociale verandering ................................................................................................... 4
1.2.2. Kenmerk 2: de verandering wordt door de betrokkenen gewenst .............................................................................. 4
1.2.3. Kenmerk 3: de beïnvloeding vindt beroepsmatig plaats ............................................................................................. 5
1.2.4. Kenmerk 4: de beïnvloeding is doelgericht .................................................................................................................. 5
1.2.5. Kenmerk 5: de veranderaar werk systematisch........................................................................................................... 5
1.2.6. Kenmerk 6: de beïnvloeding vindt bewust plaats ........................................................................................................ 5
1.2.7. Kenmerk 7: de beïnvloeding wordt vrijwillig ondergaan ............................................................................................. 5
1.2.8. Kenmerk 8: de beïnvloeding is niet wederzijds ............................................................................................................ 5
1.2.9. Kenmerk 9: het gaat om (jong)volwassenen ............................................................................................................... 5
1.2.10. Definitie agogiek ......................................................................................................................................................... 5
1.3. CLIËNT ................................................................................................................................................................................... 6
1.4. AGOGISCHE BEROEPEN EN VELDEN ............................................................................................................................................... 6
1.5. PSYCHOSOCIAAL VERANDEREN OP VERSCHILLENDE NIVEAUS .............................................................................................................. 6
1.5.1. Individuele groepen ..................................................................................................................................................... 6
1.5.2. Groepen ....................................................................................................................................................................... 6
1.5.3. Organisaties ................................................................................................................................................................ 7
1.5.4. Grotere samenlevingsverbanden................................................................................................................................. 7
1.6. VERSCHILLENDE UITGANGSPUNTEN EN UITEENLOPENDE GEVOLGEN .................................................................................................... 7
1.6.1. Vervangen of toevoegen ............................................................................................................................................. 7
1.6.2. Niet veranderen is soms ook veranderen .................................................................................................................... 7
1.6.3. De gelaagde persoon: verschillen in veranderingsdiepte ............................................................................................ 7
1.6.4. Incidentele en structurele verandering ........................................................................................................................ 8
1.7. VERANDERBAARHEID, VERANTWOORDELIJKHEID EN VRIJHEID ............................................................................................................ 8
1.8. PROCESGERICHT HELPEN VERANDEREN ......................................................................................................................................... 8
1.9. WAT DE AGOGIEK JE BIEDT ......................................................................................................................................................... 9
2. WAT VERANDERING STIMULEERT .................................................................................................................................... 10
2.1. BRONNEN VAN VERANDERING ................................................................................................................................................... 10
2.2. MOTIVATIE ........................................................................................................................................................................... 10
2.2.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 10
2.3. GEDRAG CENTRAAL ................................................................................................................................................................. 10
2.3.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 11
2.3.2. Bouwstenen van menselijk psychosociaal functioneren ............................................................................................ 11
2.3.3. De diepte van de verandering ................................................................................................................................... 11
2.4. HAALBARE GEDRAGSALTERNATIEVEN .......................................................................................................................................... 11
2.4.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 11
2.5. RUIMTE EN VRIJHEID ............................................................................................................................................................... 11
2.6. FEEDBACK ............................................................................................................................................................................. 12
2.6.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 12
2.7. AFSTAND NEMEN EN BEWUST WORDEN ...................................................................................................................................... 12
2.7.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 12
2.8. SOCIALE BEWIJSKRACHT ........................................................................................................................................................... 13
2.8.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 13
2.9. KENNIS, INFORMATIE EN ARGUMENTATIE .................................................................................................................................... 13
2.9.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 13
2.10. BETROKKENHEID EN BINDING ................................................................................................................................................ 13
3. WAT VERANDERING IN DE WEG KAN ZITTEN ................................................................................................................... 14
3.1. DE BELAAGDE PERSOON: WEERSTAND EN VEILIGHEID ..................................................................................................................... 14
3.1.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 14
3.2. DE BELAAGDE PERSOON: AFWEERMECHANISMEN .......................................................................................................................... 14
3.2.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 15
3.3. BEDREIGENDE INFORMATIE ...................................................................................................................................................... 16
3.4. NAGALM VAN HET VERLEDEN .................................................................................................................................................... 16
1
, 3.4.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 16
3.5. VEROUDERDE INTERNALISATIES ................................................................................................................................................. 17
3.5.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 17
3.6. CIRKELS EN SPIRALEN............................................................................................................................................................... 17
3.6.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 17
3.7. DE VOORDELEN VAN EEN PROBLEEM .......................................................................................................................................... 18
3.7.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 18
4. HET PROCESMATIGE KARAKTER VAN VERANDERING ....................................................................................................... 19
4.1. HET VERANDERINGSPROCES ...................................................................................................................................................... 19
4.1.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 19
4.2. VERANDERINGSVOORWAARDEN EN -EFFECTEN ............................................................................................................................. 19
4.2.1. Inwilliging .................................................................................................................................................................. 19
4.2.2. Identificatie ............................................................................................................................................................... 19
4.2.3. Internalisatie ............................................................................................................................................................. 20
4.2.4. De fasen van het veranderingsproces met de voorwaarden en effecten die daarbij van toepassing zijn ................. 20
4.2.5. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 20
4.3. VERANDEREN IN CONTEXT: SOCIALE OMGEVING EN PRAKTISCHE OMSTANDIGHEDEN............................................................................. 20
4.3.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 20
4.4. HET BELANG VAN DE PROBLEEMOMSCHRIJVING ............................................................................................................................ 21
4.4.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 21
4.5. SOORTEN VERANDERING .......................................................................................................................................................... 21
4.5.1. Verandering versus transitie...................................................................................................................................... 21
4.5.2. Geplande en ongeplande verandering ...................................................................................................................... 21
4.5.3. Vertragen en onthaasten .......................................................................................................................................... 22
4.5.4. Verbinding tussen beide soorten verandering ........................................................................................................... 22
4.6. VERSCHILLENDE VORMEN VAN BEÏNVLOEDING .............................................................................................................................. 23
4.6.1. Bewuste en onbewuste beïnvloeding ........................................................................................................................ 23
4.6.2. Bewuste beïnvloeding van gedrag............................................................................................................................. 23
4.6.3. Integratie van onbewuste en bewuste processen ..................................................................................................... 24
4.6.4. Gevolgen voor de praktijk bij onbewuste beïnvloeding ............................................................................................. 24
4.6.5. Gevolgen voor de praktijk bij bewuste beïnvloeding ................................................................................................. 24
5. BRUIKBARE THEORIEËN OVER VERANDERING ................................................................................................................. 25
5.1. VELDTHEORIE: KRACHTENSPEL .................................................................................................................................................. 25
5.1.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 25
5.2. HUMANISTISCHE PSYCHOLOGIE: INNERLIJKE KRACHT RUIMTE GEVEN ................................................................................................. 25
5.2.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 25
5.3. CONSISTENTIETHEORIE: STREVEN NAAR EVENWICHT ...................................................................................................................... 26
5.3.1. Evenwicht binnen dezelfde attitude .......................................................................................................................... 26
5.3.2. Evenwicht tussen attitudes........................................................................................................................................ 26
5.3.3. De cognitieve dissonantietheorie van Festinger ........................................................................................................ 28
5.3.4. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 28
5.4. THEORIE VAN GEPLAND GEDRAG: VIER VOORWAARDEN .................................................................................................................. 28
5.4.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 29
5.5. GEDRAGSPSYCHOLOGIE: HET EFFECT VAN “BELONING” EN “STRAF” .................................................................................................. 29
5.5.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 30
5.6. DE RATIONEEL-EMOTIEVE BENADERING: OP ANDERE GEDACHTEN KOMEN .......................................................................................... 30
5.6.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 31
5.7. ATTRIBUTIETHEORIE: AAN GEVOLGEN OORZAKEN TOESCHRIJVEN ...................................................................................................... 31
5.7.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 31
5.8. COMMUNICATIETHEORIE: TUSSEN DE REGELS LEZEN ...................................................................................................................... 32
5.8.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 32
5.9. POSITIEVE PSYCHOLOGIE: FOCUS VAN KLACHT NAAR KRACHT ........................................................................................................... 32
5.9.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 32
5.10. INNOVATIETHEORIE: VERNIEUWING LATEN SLAGEN .................................................................................................................... 32
5.10.1. Wat doe je hier in de praktijk mee?........................................................................................................................... 33
6. ORGANISATIE EN ONTWIKKELING ................................................................................................................................... 34
6.1. DEFINITIE, KENMERKEN EN TYPOLOGIE VAN VERANDERINGEN .......................................................................................................... 34
6.2. DE OORZAKEN VAN VERANDERINGEN .......................................................................................................................................... 34
6.2.1. Externe bronnen van verandering ............................................................................................................................. 34
2
, 6.2.2. Interne bronnen van verandering .............................................................................................................................. 35
6.3. CHANGE AGENTS .................................................................................................................................................................... 35
6.4. DE GEPLANDE VERANDERING .................................................................................................................................................... 36
6.5. WAAROM SLAGEN EN MISLUKKEN VERANDERINGEN? .................................................................................................................... 37
6.5.1. Organisatorisch vermogen ........................................................................................................................................ 37
6.5.2. Weerstand ................................................................................................................................................................. 37
6.6. EEN MODEL VOOR IMPLEMENTATIE VAN VERANDERING .................................................................................................................. 39
6.6.1. Lewins driefasenmodel .............................................................................................................................................. 39
6.6.2. Het achtstappenplan van Kotter ............................................................................................................................... 39
6.7. INTERVENTIEMETHODEN VOOR HET MANAGEMENT ....................................................................................................................... 39
6.7.1. Methoden van organisatieverandering ..................................................................................................................... 39
6.7.2. Methoden van organisatieontwikkeling .................................................................................................................... 40
6.8. HET BRIGES TRANSITION MODEL (BTM) ..................................................................................................................................... 40
6.8.1. Verschillende fasen .................................................................................................................................................... 41
6.8.2. Verandering gedreven door competitieve uitdagingen ............................................................................................. 42
7. VERANDERINGSPROCES NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS .......................................................................................... 43
7.1. POTENTIEEL TRAUMATISCHE GEBEURTENIS .................................................................................................................................. 43
7.1.1. Fasen ......................................................................................................................................................................... 43
7.1.2. Impact ....................................................................................................................................................................... 43
7.2. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN...................................................................................................................................................... 44
7.2.1. De persoon - coping: .................................................................................................................................................. 44
7.2.2. De persoon - draagkracht: ......................................................................................................................................... 44
7.2.3. De gebeurtenis .......................................................................................................................................................... 44
7.2.4. De omgeving.............................................................................................................................................................. 45
7.3. BEHOEFTE VAN EEN SLACHTOFFER? ............................................................................................................................................ 45
7.3.1. Behoeftes tijdens acute fase...................................................................................................................................... 46
7.3.2. Behoeftes tijdens doorwerkingsfase.......................................................................................................................... 46
7.4. EPSYHBO .............................................................................................................................................................................. 46
7.4.1. Voor- en nadelen ....................................................................................................................................................... 46
7.4.2. Actief luisteren........................................................................................................................................................... 46
7.4.3. Zelfzorg ...................................................................................................................................................................... 47
8. MOTIVATIE ...................................................................................................................................................................... 48
8.1. PRECISERING VAN DE VRAAGSTELLING......................................................................................................................................... 48
8.1.1. De complexiteit van de menselijke motivatie ............................................................................................................ 48
8.1.2. Hoe psychologen daarmee omgaan .......................................................................................................................... 48
8.2. ALGEMENE MOTIVATIETHEORIEËN ............................................................................................................................................. 48
8.2.1. De humanistische behoeftentheorie van Maslow ..................................................................................................... 48
8.2.2. De zelfdeterminatietheorie van Deci en Ryan ........................................................................................................... 49
8.3. OMZETTING VAN BEHOEFTEN IN CONCRETE MOTIEVEN ................................................................................................................... 49
8.3.1. Erfelijk meegegeven concretiseringen ....................................................................................................................... 49
8.3.2. De invloed van ervaringen ......................................................................................................................................... 50
8.4. SPECIFIEKE MOTIVATIEMODELLEN .............................................................................................................................................. 50
8.4.1. Werk- en studiemotivatie .......................................................................................................................................... 50
9. MOTIVERENDE GESPREKSVOERING IN PSYCHOTHERAPIE ................................................................................................ 51
9.1. INLEIDING ............................................................................................................................................................................. 51
9.2. WEERSTAND ......................................................................................................................................................................... 51
9.3. MOTIVERENDE GESPREKSVOERING ............................................................................................................................................. 51
9.4. METHODIEK VAN MOTIVERENDE GESPREKSVOERING ...................................................................................................................... 52
9.4.1. Spirit .......................................................................................................................................................................... 52
9.4.2. Strategieën ................................................................................................................................................................ 52
9.5. THEORIE EN ONDERZOEK .......................................................................................................................................................... 54
9.5.1. Training ..................................................................................................................................................................... 54
9.5.2. Beperkingen............................................................................................................................................................... 54
9.5.3. Tot besluit .................................................................................................................................................................. 55
3
, 1. Verandering en agogie
1.1. Veranderen en helpen veranderen
Het woord “veranderen” kan je in 2 verschillende betekenissen gebruiken:
1. Het onderwerp wordt zelf anders (bv. het weer verandert).
2. Het onderwerp doen veranderen (bv. ik verander de inrichting van mijn kamer).
• Het gaat over de wijze waarop je mensen kunt helpen, begeleiden of beïnvloeden bij hun verandering.
• Professionele beïnvloeding van mensen met de bedoeling dat deze mensen het beter krijgen.
• Moeite en onzekerheid versus dynamiek en uitdaging.
• Elke verandering stelt zijn eisen.
• Beïnvloeding is dagelijks aanwezig.
• Mensen die anderen willen helpen en ondersteunen van het veranderen van anderen binnen een specifieke
en concrete context gebeurt aan de hand van theorieën en kaders.
Het woord agogie is de verzamelnaam voor al dit werk:
• Afgeleid van het Griekse Agein, dat voeren of leiden betekent.
• Agogische werkvelden ➝ verschillende werksoorten.
• Agogische beroepen ➝ betreffende beroepen.
• Agogen zijn degene die de agogie bedrijven.
• De leer van de algemene principes in deze werkvelden is de agogiek.
- Agogiek is he geheel van de theorie doen veranderen van mensen, de ervaringskennis die daarbij is opgedaan en
de gewoonten en gebruiken die zich daarbij hebben gevormd.
Het werkwoord “veranderen”:
• Het anders maken: overgankelijk.
• Het anders worden: onovergankelijk.
1.2. Kenmerken van agogie
• Kenmerkend is dat het steeds gaat om mensen in verandering.
• Beïnvloeden en veranderen zijn kenmerken in het agogisch werk.
• Beïnvloeden om mensen te doen veranderen.
• Mensen in verandering (bv. helpen bij schulden, leefstijl, werkvoldoening, integratie in de maatschappij na detentie).
1.2.1. Kenmerk 1: het gaat om psychosociale verandering
Het woord psychosociaal is een samenvatting van “psyche” en “sociaal”:
• Psyche: geest en ziel.
• Sociaal: onderlinge verhouding tussen mensen.
- Het begrip psychsociaal functioneren kan dus zowel betrekking hebben op individuele mensen als op mensen in
groepsverband.
- Een agogische verandering houdt een leerproces in, maar gaat veel verder dan alleen het “weten”.
- De gedragsverandering gebeurt op basis van psychosociale veranderingen.
1.2.2. Kenmerk 2: de verandering wordt door de betrokkenen gewenst
De verandering moet door de betrokkenen gewenst worden, al zal in de meeste gevallen ook de agoog de veranderde situatie
wenselijk vinden.
• Het is gewenst door de persoon in kwestie.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samdepont. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen