Deze samenvatting omvat de leerstof van het onderdeel allergologie binnen het vak Chronische aandoeningen. De samenvatting is voornamelijk gebaseerd op het boek, met hier en daar extra informatie uit de les en de slides.
1. Inleiding
- Aangeboren immuunsysteem
o Herkennen van vaststaande patronen in lichaamsvreemde moleculen
▪ Via pattern recognition receptors: bv. Toll-like receptoren
• Herkenning lichaamseigen damage associated molecular patterns
(DAMP’s)
o Andere spelers: fagocyten, mastcellen, complement, huid & slijmvliezen
- Verworven immuunsysteem
o Immuunrespons tegen lichaamsvreemde producten die we in loop van ons leven
tegenkomen door aanmaak van antigeenspecifieke antilichamen
o Ook geheugenfunctie: sneller & adequater antwoord bij herexpositie
2. Immuunziekten
- Immuundeficiëntie
o = falen of afwezig zijn van immuunsysteem voor 1 of meerdere componenten
o ↑ kans op infecties
o Soms ↑ kans op auto-immuniteit, allergie, maligniteiten of auto-inflammatie
o Aangeboren (bv. primaire immuundeficiëntie) vs. verworven (bv. door HIV)
- Auto-immuniteit
o = reactie van verworven immuunsysteem op lichaamseigen antigenen
▪ Antigenen = auto-antigenen
- Auto-inflammatie
o = bepaalde cascade van immuunsysteem zijn continu actief
o Inflammatie zonder relevante lichaamsvreemde trigger
- Allergie
o = gevolg van respons van verworven immuunsysteem op lichaamsvreemd maar
ongevaarlijk product
o Antigeen = allergeen
3. Allergie & onderscheid met sensibilisatie
a. VOORWAARDEN ALLERGIE
- Reactie gemedieerd door componenten van verworven immuunsysteem
- Reactie is gericht op lichaamsvreemd ongevaarlijk antigeen
- Reactie is symptomatisch
1
, b. ALLERGIE VS. SENSIBILISATIE
- Sensibilisatie = argumenten voor 1ste 2 voorwaarden
o Nagaan met labo-testen
▪ Bv. bepalingen van IgE-antistoffen voor bepaalde allergenen
o En/of huidtesten
- Allergie = 3 voorwaarden zijn vervuld
o Allergisch voor allergeen → pt is ook gesensibiliseerd
▪ Gesensibiliseerd voor bepaald allergeen maar geen klachten → niet
allergisch
• Wel grote kans om in toekomst allergie te ontwikkelen
c. NIET-IMMUNOLOGISCHE OVERGEVOELIGHEIDSREACTIES
- = klachten die doen denken aan allergie, maar niet het gevolg zijn van expositie aan
allergenen
o Bv. urticaria door infectie
- = niet door het verworven immuunsysteem veroorzaakt
d. OVERGEVOELIGHEIDSREACTIES VOLGENS GELL & COOMS
Type Type Pathofysiologie Kliniek Chronologie van reactie
immuunrespons
I IgE Degranulatie mastcel Anafylactische 1-6u na inname
& basofiel shock
Angio-oedeem
Urticaria
Bronchospasme
II IgG & IgG & complement Cytopenie 5-15d na start medicatie
complement afhankelijke
cytotoxiciteit
III IgM of IgG & Depositie van Serumziekte 7-8d voor
complement of immuuncomplexen Urticaria serumziekte/urticaria
FcR Vasculitis 7-21d voor vasculitis
IVa Th1 (IFN-γ) Monocytische Eczeem 1-21d na start medicatie
inflammatie
IVb Th2 (IL-4 & IL-5) Eosinofiele MPE, DRESS 1-meerdere dagen na
inflammatie start medicatie voor MPE
2-6w na start medicatie
voor DRESS
IVc Cytotoxische T- Keratinocyten dood FDE, MPE 1-2d na start medicatie
cellen (FasL, door CD4 of CD8 SJS/TEN voor FDE
perforine, Pustulair 4-28d na start medicatie
granzyme B) eczeem voor SJS/TEN
IVd T-cellen (IL- Neutrofiele AGEP 1-2d na start medicatie
8/CXCL8) inflammatie (maar kan ook later)
6. Oorzaken
- Complex & onvolledig begrepen
o Samenspel van genetische factoren, omgevingsfactoren & expositie aan
allergenen
▪ ↑ prevalentie verloopt te snel om enkel door veranderingen in erfelijk
materiaal te verklaren
• ↑ typisch in geïndustrialiseerde landen → wijst op belang van
omgevingsfactoren
- Factoren met verhoogde kans op ontwikkelen van allergie
o Verwesterde leefomgeving
o Wonen in een stad
o Hogere SE status
o Opgroeien in kleine familie
o Geboorte via sectio
o Flesvoeding
o Frequent gebruik van AB, typisch eerste levensjaar
- Factoren met mogelijkse bescherming tegen allergie
o Opgroeien in grote familie
o Day-care in 1ste levensmaanden
o Antroposofische levensstijl
o Veel huisdieren
o Wonen op platteland
o Opgroeien op boerderij
→Geen bewijs van causaal verband
- Vaccinatie: geen ↑ risico op ontwikkelen van allergie
o In tegendeel: associatie met lagere prevalentie
7. Pathogenese van IgE-gemedieerde reacties
- Sensibilisatiefase
o Antigeen presenterende cel: verwerking & presentatie van allergeen aan T-cellen
▪ In bepaalde omstandigheden (genetische predispositie, context…):
evolutie naar antigeen specifieke T-helper-2-cel
• Secretie IL-4, -5, -13
o Stimulatie B-cellen (die zelfde antigeen herkennen) tot
aanmaak van IgE-antistoffen hiertegen
- IgE-antistoffen komen in circulatie terecht
o Binding op hogeaffiniteitsreceptor voor IgE (FcεR1) op membraan van mastcellen
& basofielen
o Indien nieuw contact met allergeen na sensibilisatiefase → allergeen crosslinkt
IgE-moleculen op oppervlak van mastcellen
▪ Gevolg:
3
, • Degranulatie (histamine, tryptase, platelet activating factor
(PAF))
• De novo-synthese van moleculen (bv. prostaglandines)
- Onmiddellijk vrijgekomen mediatoren veroorzaken vroege klachten
o Niezen, neusloop, nasale congestie
o Bronchoconstrictie, vasodilatatie
- Later vrijgekomen mediatoren veroorzaken inflammatoir infiltraat (vooral eosinofielen)
o °Chronische klachten
▪ Neusobstructie, astma
- Uitingen
o Allergische rhinoconjunctivitis
o Allergisch astma
o Voedings-, medicatie-, insectengifallergie
o Anafylaxie
- Atopisch eczeem
o = huidontsteking door intrinsiek huidbarrièredefect met predominante Th2-
gemedieerde inflammatie
o IgE-gemedieerde allergie = niet oorzaak, wel geassocieerd aan eczeem
8. Inhalatie-allergenen
- Allergenen die het hele jaar door voorkomen = perenniaal
- Allergenen die seizoensgebonden zijn
a. HUISSTOFMIJT
- Mijten voeden zich met huidschilfers & schimmels
- Massaal aanwezig in slaapkamers
- ↑ concentratie bij hoge vochtigheidsgraad
- ↓ concentratie op hoge hoogte
- Uitwerpselen van mijten = bron van allergenen
- Klachten hele jaar door mogelijk
- Symptomen
o Respiratoire allergie (rhinitis & astma)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evdp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
