- Literatuur =
o Verzameling van teksten ,toneelstukken, poëzie
o Formalistische definitie = teksten die door een bijzonder taalgebruik als literair
worden beschouwd
o Sociologische definitie: teksten die literair worden genoemd door mensen die
hier bevoegd voor zijn
o Historische definitie: hoe is de term geëvolueerd?
o Een verzameling teksten met een esthetisch doel: een wereld van woorden
creëren met als doel kennis verwerven
- Literariteit = het gebruik van de taal op een bijzondere manier waardoor het literatuur
genoemd wordt (Sjklovski en Jakobson)
o Zijn formalisten (Russische) die tegen benaderingen zijn die literatuur in hun
ogen niet als literatuur beschouwen
o Literatuur is het product van materiaalbehandeling, het arbeid van de
kunstenaar die het taalmateriaal te lijf gaat
- Procedé = kunstgreep (Sjklovski)
- Desautomatisering = het anders maken en verzwaren van een tekst om de aandacht te
trekken
o Omdat we als mens teveel uitgaan van een bepaald perspectief kan fictie ons
een ander perspectief geven op alledaagse dingen en ze zo op een nieuwe
manier interessant maken
- Poëtische functie = wat een tekst literair maakt klemtoon ligt op de vorm van de tekst
(Jakobson)
o Het onderscheidt literaire van niet-literaire teksten
o Een tekst wordt geschreven met meer aandacht voor de manier van verwoorden
o We hebben normaal gezien twee combinatieassen, de as van selectie (verticaal)
en de as van combinatie (horizontaal)
o De poëtische functie zorgt ervoor dat de equivalentie van de verticale as nu op
de horizontale as wordt geprojecteerd
Equivalentie vooral een kwestie van klank
Keuze van woorden wordt ook bepaald door hun gelijkheid met de
omringde woorden
Wordt door vorm bepaald, niet inhoud
- Fore-grounding = bepaalde dingen op de voorgrond zetten (Mukarovsky)
o Bv. gebruik van rijmwoorden in gedichten niet enkel gekozen voor inhoud
maar ook voor vorm
o Verzameling van teksten die geen pragmatisch doel hebben maar een
esthetische en probleem
- Literair veld = de plaats waar van over literatuur kan praten en nadenken (Bourideu)
o Waarde van de tekst en de auteur hangt af van de mate waarin deze zich een
plaats creëert die in centrale opzichten losstaat van het maatschappelijke
, Hoofdstuk 2: Wat zijn poëtica’s?
- Een poëtica = een verzameling van argumenten, details van teksten ideeen over de aard
en functie van literatuur, over literaire technieken en hun vermeende teksten op lezers
(Dorelijn en Van Rees)
o Adams:
Work: werk
Artist: auteur
Art: tekst
World: wereld van het verhaal = werkelijkheid die in tekst aan orde
wordt gesteld
- Mimetische poëtica = een afbeelding van de werkelijkheid, moet zo goed mogelijk de
werkelijkheid afbeelden (Adams)
o Plato: niet mee eens
Mimesis is een afbeelding van een afbeelding ware kennis kan
hierdoor niet worden gevonden, wel door degene die kennis heeft van
de essentie van dingen (heeft niks te maken met uiterlijke verschijning)
Auteur moet ook zijn waar hij over schrijft
Moet educatieve functie hebben
- Katharsis = Aristoteles
o Een zuivering door de tragedie (gaat tegen Plato’s visie dat tragedie enkel
slechte gevoelens geeft aan de mens)
o Door de afstand tussen de tragedie en het publiek kan er een zuivering van de
gevoelens van de aanschouwer teweeg worden gebracht
o Het plot moet zo gestructureerd zijn dat een persoon die de tragedie niet ziet,
enkel door gehoor alles moet kunnen volgen
- Pragmatische poëtica = relatie tussen tekst en het publiek domineert
o Ook link met poëzie en retorica: publiek overtuigen, kennis geven = movere
Horatius’ ars poetica
Mimesis imitatio: ook navolging van de Griekse voorgangers
Aemulatio via dictio: dichterlijke verbeelding, zoeken naar het
juiste woord
Idee van decorum: stijl aanpassen aan het onderwerp, het niet
over ongepaste zaken hebben, esthetische gegeven is heel
belangrijk (de harmonie, geen verzameling van fragmenten)
- Expressieve poëtica = uiten van de gevoelens/ bedoeling/ visie
o Klemtoon op persoonlijke en spontane creativiteit van de schrijver
o Romantiek
o Poeta vates: dichter als een ziener
o Mimesis verdwijnt niet: streven innerlijke werkelijkheid en zichtbare uiterlijke
werkelijkheid komen samen in poëzie
- Objectieve of autonomische poëtica = de tekst zelf als kern van de formele functies
- Concreet universele = kunst beeldt dingen af die typisch zijn voor de mens
o Cognitieve waarde: leert ons iets over wat eigen is aan de mens en wat voor alle
mensen van belang kan zijn
o Aristoteles plaatst poëzie ook boven geschiedschrijving: dichter houdt zich bezig
met hoe dingen kunnen en moeten zijn literatuur toont het algemene in het
bijzondere
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper droppeltje6162. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.