Samenvatting

Samenvatting Rechtsgeschiedenis

0 keer verkocht

Vak
A00215

Instelling
Universiteit Gent (UGent)

Volledige samenvatting van alle lessen/hoofdstukken

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 48 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 16 mei 2023
Aantal pagina's 48
Geschreven in 2020/2021
Type Samenvatting

Samenvatting Rechtsgeschiedenis

Inhoud
Inleiding..................................................................................................................................................7
Wat wordt bestudeerd in de privaatgeschiedenis?............................................................................7
Verantwoording van de studie van rechtsgeschiedenis.....................................................................7
Extern recht....................................................................................................................................7
Intern recht.....................................................................................................................................8
Hoe rechtsgeschiedenis bestuderen?.................................................................................................8
Extern recht............................................................................................................................................9
Justinianus (527-565)..........................................................................................................................9
Keizer Justinianus...........................................................................................................................9
Het corpus iuris civilis.....................................................................................................................9
De costumiere periode (476-1100)...................................................................................................10
Het achterlijke W-EU....................................................................................................................10
De triomf van de gewoonte en het lokale/regionale recht...........................................................10
De verbrokkeling van het recht na de Germaanse invallen......................................................10
Het Romeinse recht verwordt tot een gewoonterecht van de overwonnen bevolking........10
De stammenrechten van de Germaanse veroveraars...........................................................10
De personaliteit van het recht..............................................................................................11
De Karolingische mislukking.....................................................................................................11
De wetgeving........................................................................................................................11
Het ontbreken van rechtsgeleerden.....................................................................................11
De triomf van de lokale/regionale gewoonte na het uiteenvallen van het Karolingische rijk...11
Politieke verbrokkeling en territorialiteitsprincipe...............................................................11
Gewoonterecht.....................................................................................................................11
De bijzondere positie van het kerkelijk recht en Engeland.......................................................12
De kerkelijke macht..............................................................................................................12
Engeland...............................................................................................................................12
Het Ius commune (1100-1800).........................................................................................................12
Een breuk rond 1100....................................................................................................................12
De herontdekking van het CIC..................................................................................................12
Opkomst van de universiteiten.................................................................................................12
Het Europese recht van de rechtsgeleerden: het ius commune...................................................13

1

, De Glossatoren.........................................................................................................................14
De Commentatoren..................................................................................................................15
De Humanisten.........................................................................................................................15
De impact van het ius commune op de kerk: het Romano-canoniek recht..................................16
Het decretum Gratiani..............................................................................................................16
De decretalen van Gregorius IX................................................................................................16
Latere verzamelingen...............................................................................................................17
Studie van het canoniek recht..................................................................................................17
Wisselwerking tussen Romeins en Romano-canoniek recht.....................................................17
Invloed van Romeins recht op Romano-canoniek recht.......................................................17
Invloed van het Romano-canoniek recht op Romeins recht en de algemene ontwikkeling
van het EU recht...................................................................................................................17
Confrontatie tussen ius commune en het lokale/regionale gewoonterecht................................18
Verspreiding van het Romeins recht.........................................................................................18
De mediterrane wereld: renaissance van het Romeins recht...............................................18
Italië..................................................................................................................................18
Zuid-Frankrijk....................................................................................................................18
Spanje en Portugal............................................................................................................18
Landen met massale receptie van het Romeins recht..........................................................18
Duitse rijk: de Rezeption...................................................................................................18
Schotland..........................................................................................................................19
Verenigde Provinciën........................................................................................................19
De pays de droit coutumier...................................................................................................19
Noord-Frankrijk.................................................................................................................19
Zuidelijke Nederlanden.....................................................................................................19
De buitenstaanders...............................................................................................................19
Zwitserland.......................................................................................................................19
Engeland...........................................................................................................................19
De periferie...........................................................................................................................19
Verklaringen voor het terreinverlies van het gewoonterecht...................................................19
Eigen kwaliteiten van het Romeins recht..............................................................................19
Steun van de machthebbers.................................................................................................20
De Roomse keizer/Duitse koning......................................................................................20
De paus.............................................................................................................................20
Andere vorsten.................................................................................................................20
De steden..........................................................................................................................20

2

, De voorkeuren van de juristen..............................................................................................20
Noden van de maatschappelijke groepen.............................................................................20
De zwakheden van het gewoonterecht................................................................................21
Succes en verzet van het Romeins recht...............................................................................21
De eerste reactie van het gewoonterecht op het ius commune: de poging tot verbetering in
de 12e- 15e eeuw.......................................................................................................................21
Tendens tot eenmaking........................................................................................................21
Tendens tot verwetenschappelijking....................................................................................21
Tendens tot verschriftelijking...............................................................................................21
De alliantie tussen het gewoonterecht en ius commune: de praktische rechtsleer in de 16 e-18e
eeuw.........................................................................................................................................22
Frankrijk................................................................................................................................23
Zuidelijke Nederlanden.........................................................................................................23
Verenigde Provinciën............................................................................................................23
Duitsland: usus modernus (Pandectarum)............................................................................23
De bolwerken van het gewoonterecht.....................................................................................23
Het feodale recht..................................................................................................................23
Het Engelse common law......................................................................................................23
De oorsprong: continentaal gewoonterecht.....................................................................24
De vroege invloed van het Romeins recht en de ontwikkeling van rechtsboeken............24
Equity en het geleerde recht.............................................................................................24
Andere continentale invloeden.........................................................................................24
Conclusie...........................................................................................................................24
De lex mercatoria..................................................................................................................24
9. Triomf en mislukking van de Verlichting: het Vernunftrecht (1800).............................................24
De Verlichting...............................................................................................................................24
De geleidelijke terugkeer van de wetgeving in W-Europa............................................................25
Het uitgangspunt: oud recht = goed recht................................................................................25
De pauselijke revolutie van de 11e eeuw..................................................................................25
De opkomst van de wetgeving in het wereldlijke recht voor de doorbraak van het absolutisme
..................................................................................................................................................25
De doorbraak van het absolutisme...........................................................................................25
Frankrijk................................................................................................................................26
De grote ordonnanties van de 15e-17e eeuw....................................................................26
De ordonnanties van Colbert (17e eeuw)..........................................................................26
De ordonnanties van kanselier Daguesseau.....................................................................26

3

, De Zuidelijke Nederlanden................................................................................................26
De ontwikkeling van het Vernunftrecht........................................................................................27
De Spaanse neoscholastiek.......................................................................................................27
Hugo Grotius: van natuurrecht naar Vernunftrecht..................................................................27
Het eigenlijke Vernunftrecht.....................................................................................................27
Het Vernunftrecht en het ius commune...................................................................................28
De zelfmoord van het Vernunftrecht: de codificatie.....................................................................28
Het begrip codificatie................................................................................................................28
De Scandinavische codificaties.................................................................................................28
Duitse en Oostenrijkse codificaties...........................................................................................29
De Franse Code civil van 1804..................................................................................................29
Ontstaan...............................................................................................................................29
Bronnen................................................................................................................................29
Impact...................................................................................................................................30
In Frankrijk........................................................................................................................30
In België............................................................................................................................30
In andere landen...............................................................................................................30
De codificatie en nationaliseren van het EU recht....................................................................31
Engeland: de grote afwezige.....................................................................................................31
10) Het nationaal recht (19e-20e eeuw)............................................................................................31
Verkaveling van het recht in EU en de wereld..............................................................................31
Het overleven van het ius commune in Duitsland........................................................................32
Het ontbreken van een algemeen-Duitse codificatie................................................................32
De Pandektistiek.......................................................................................................................32
Romanistiek..........................................................................................................................32
Pandektistiek........................................................................................................................32
Germanistiek.........................................................................................................................32
Kritiek op de Pandektistiek: de Interessenjurisprudenz............................................................33
Frankrijk na de codificatie.............................................................................................................33
École romaniste........................................................................................................................33
De eerste exegetische school...................................................................................................33
Ontstaan en benaming.........................................................................................................33
Werkwijze.............................................................................................................................33
Grote figuren........................................................................................................................33
De tweede exegetische school..................................................................................................33
De invloed van de exegetische school in BE..........................................................................34

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.