Informatie:
Examen:
o Enkel hoofdstukken gezien in de les kennen
Wel volledig kennen (ook al is er maar iets over gezegd, volledig kennen in
handboek)
Meeste zien we in de les, maar kleine dingen zelf aan koppelen
o Namen, jaartallen niet kennen maar wel bedoeling en conclusie experiment kennen
HOOFDSTUK 1: WAT IS PSYCHOLOGIE?
1. Een definitie van psychologie
Informatieverwerking= basis gedrag
o Cognitie: (informatieverwerking): geen passief proces MAAR actief proces dat gebeurd
door verwerking door verschillende hersengebieden
Niet passief opnemen van wereld MAAR actieve interpretatie van hoe de wereld
er zou kunnen uitzien
o Gedrag interpreteren door naar hersenen mens te kijken
o Klassieke thema binnen psychologie: visuele waarneming
Allesbehalve passief!!!
Input identiek hetzelfde MAAR we kunnen het niet zien (zie figuur)
We maken er interpretatie van
We kunnen niet meer zien wat input is
Wat is psychologie?
o Wetenschappelijke studie van het gedrag
o Methode bepaalt wat wetenschap is
o DE wetenschappelijke methode= Systematisch empirisme
klassieke wetenschappelijke methode
Experimenten waarin we een variabele manipuleren (alle andere variabelen
controleren) en zien wat het effect is op gedrag
Bv. effect van videogames op agressie
In context zaken systematisch manipuleren en kijken wat effect is op gedrag
‘Wetenschappelijke studie van het gedrag met als doel deze gedragsevidentie te gebruiken
om de interne processen te begrijpen die aan dit gedrag ten grondslag liggen’
o Door systematische observatie van meetbare kenmerken (gedrag) inzicht krijgen in
de processen die niet rechtstreeks te observeren vallen (de interne processen)
o Proberen menselijk gedrag te begrijpen
Door gedrag op een systematische manier te observeren + kijken hoe het
beïnvloed wordt door gebeurtenissen in de omgeving
o Niet alleen geïnteresseerd in gedrag
Veel meer in processen die erachter ten grondslag liggen (die gedrag
veroorzaken)
Informatieverwerking is studieobject, eerder dan gedrag
Gedrag ruim interpreteren:
o Waarneming is ook gedrag
o Aandacht naar bepaalde locatie richten ook gedrag
1
,2e semester
Algemene psychologie W. Notebaert
2. Ontwikkelingen richting psychologie
Stukje in handboek eens lezen, maar alleen kennen wat we hier zien
In 16e, 17e eeuw: wetenschappelijke en copernicaanse revolutie
o Ware kennis: gebaseerd op systematische observatie + actief ingrijpen in de wereld
Niet alleen passief observeren van fenomenen MAAR ook actief ingrijpen op
fenomenen door te experimenteren en de gevolgen ervan te bestuderen
o Copernicaanse revolutie: inzicht dat aarde niet het centrum vormde van het heelal
o Observatie werd wetenschappelijke methode
Wetenschappers wilden alleen maar geloven wat ze konden zien
Bracht vragen met zich mee over menselijke informatie verwerking…
Vragen over mogelijkheden en beperkingen van de menselijke waarneming
Ene zag iets anders dan andere
o Doordat ene anders interpreteert dan andere
Eerste studies over menselijke informatieverwerking
Wat bleek hieruit: menselijke waarneming niet zo feilloos als mensen denken
Astronomie (1796):
o De persoonlijke fout
Men moest vaststellen wanneer hemellichaam bepaalde lijn aan de hemel overschreed
discussie over menselijke waarneming
Niet iedereen had dezelfde tijd
o Mens kan geen twee waarnemingen tegelijk doen (klok +
telescoop in het oog houden)
o Ene persoon meer tijd nodig om informatie te verwerken dan andere
Er ontstaat discussie wanneer men niet tot zelfde tijd komt
Snelheid van informatieverwerking (Von Helmholtz 1821-1894, 30m/s)
o Hoe lang duurt het voor bepaalde prikkel wordt doorgegeven van ene lichaamsdeel naar
andere lichaamsdeel? (snelheid van zenuwimpulsen in de zenuwvezels)
Aan 30 m/s
Voor deze periode: men dacht dat dit 0 was
o Doorgeven van eenvoudige prikkel: kost tijd
Donders’ (1818-1889) substractiemethode
o Eerste psychologische experiment
o Ging na hoeveel tijd mensen nodig hadden om eenvoudige taken op te lossen
Alle mentale handelingen (waarneming …): hebben zekere verwerkingstijd nodig
Tijd gepaard met doorgeven van prikkel
o Onderzoeken of het tijd kost om twee dingen visueel van elkaar te onderscheiden
Is nog niet trachten te begrijpen van interne processen
o Experiment gaat over klanken
Kost het tijd om klanken van elkaar te onderscheiden?
Vergelijken van tijd als men geen klanken moest onderscheiden met tijd wanneer
men wel klanken moest onderscheiden
o Het duurt 46 ms om perceptueel te discrimineren (klanken te
onderscheiden)
o Kan nog gebruikt worden
Bv. hoe lang duurt het vooraleer we rood licht van groen licht kunnen onderscheiden
2
,2e semester
Algemene psychologie W. Notebaert
3. Het ontstaan van de psychologie
Ontwikkelingen binnen de filosofie
Eerste wetenschappers= natuurfilosofen
René Descartes (1596- 1650)
o Ging uit van drie principes
Dualisme
Mens: bestaat uit twee onafhankelijke elementen lichaam en geest
o Lichaam: omhulsel van geest
Rationalisme
Ware kennis: gebaseerd op rede (nieuwe informatie afleiden uit bestaande)
Nativisme
Mens: heeft aangeboren kennis uitgangspunt alle andere, afgeleide kennis
o Universum= machine die wiskundig beschreven kan worden
Menselijk lichaam onderdeel hiervan menselijk lichaam kan wetenschappelijk
bestudeerd worden
Gevolgen copernicaanse revolutie
o Onvrede met rationalisme en nativisme ↑
Tegenbeweging: empirisme
Inhoud geest: gevormd via zintuiglijke ervaringen die met elkaar geassocieerd
worden
Menselijke kennis komt voort uit ervaringen met externe, voelbare voorwerpen
o Psychologie: belangrijk thema binnen filosofie
Psychologie als nieuwe wetenschap
Wundt (1832-1920) en het eerste psychologische onderzoekslaboratorium in Leipzig (1879)
o Startpunt wetenschappelijke psychologie
Alliantie tussen fysiologie (formeert ons over levensfenomenen die we met onze
zintuigen kunnen waarnemen) en psychologie (waar persoon naar zichzelf kijkt
van binnenuit (introspectie))
o Waarnemingspsychologie
Binet (1857-1911)
o Toegepaste psychologie
o Zorgde voor eerste bruikbare intelligentietest
William James (1842-1910)
o Functionalisme: psychologie in functie van de maatschappij
Eerste belangrijke stroming binnen de Amerikaanse psychologie
Psychologie: bedoeld om praktische problemen op te lossen
Onderzoek naar optimale aanpassing
Succes psychologie: afhankelijk van mate waarin psychologie praktische
oplossingen kon bieden
3
, 2e semester
Algemene psychologie W. Notebaert
1913. Watson. Psychology as the behaviorist views it.
o Psychologie ≠ echte wetenschap als zij zich blijft bezighouden met het bewustzijn
Psychologie moest wetenschap van het gedrag worden
o Zuivere wetenschappelijke psychologie die gesteund is in de natuur
Het behaviorisme
= Enkel meetbaar, observeerbaar gedrag kan het studieobject zijn van psychologisch onderzoek
en theorievorming
o Studie beperken tot direct observeerbaar (of overte) gedrag
Alle redelijke mensen kunnen het hierover eens zijn
Methode uit natuurwetenschappen meest succes dus die moeten we gebruiken (positivisme)
o Replicaties (duidelijke operationele definities)
Theorieën: moeten gebaseerd zijn op directe observaties die door anderen
herhaald kunnen worden
Het moet repliceerbaar zijn
Onderzoek moet kunnen gerepliceerd worden aan andere populaties
Één experiment is niet voldoende
Gevolg: Termen gebruikt in onderzoek moeten duidelijk gedefinieerd zijn
Moeten operationeel gedefinieerd zijn
o Gewone definitie ≠ operationele definitie
Operationeel: hoe term werd gebruikt in onderzoek
Zodat elke wetenschapper de proef op exact
dezelfde manier kan herhalen
o In termen van de gebruikte meetprocessen + zo concreet
mogelijke begrippen
o Kan je over discussiëren maar belangrijkste is dat andere
onderzoekers onderzoek exact kunnen repliceren
Bv. Zorgen computerspelletjes voor toenemende agressie op scholen?
o Computerspelletjes?
Moet je definiëren (één spel, verschillende spelletjes)
o Agressie?
Verbale, non- verbale agressie?
Moet duidelijk zijn om onderzoek te repliceren
o Afhankelijke en Onafhankelijke variabelen (S-R psychologie)
Effect van onafhankelijke variabele aantonen op een afhankelijke variabele
Onafhankelijke variabelen: karakteristieken van de situatie (stimulus)
Afhankelijke variabelen: gedragingen van de persoon of het dier (reactie)
o Beschrijven van precieze relatie tussen Afhankelijke en Onafhankelijke variabele (oorzaak-gevolg)
Doel psychologie
Mens samenvatten aan de hand van heel eenvoudige wetten (liefst in vorm wiskundige wet)
Uit behaviorisme naar cognitieve psychologie geëvolueerd
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marliesmylle. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.