100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Overzicht van de historische kritiek- samenvatting €6,49
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Universiteit Gent (UGent)
  4.  
  5. Bachelor In De Criminologie
  6.  
  7. Historische Kritiek

Samenvatting

Overzicht van de historische kritiek- samenvatting
 24 keer bekeken  0 keer verkocht

Volledig, gedetailleerde samenvatting van zowel lessen als boek.

Voorbeeld 4 van de 72  pagina's

Document informatie

  • 17 mei 2023
  • 72
  • 2021/2022
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (6)

Verkoper

avatar-seller
marliesmylle

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Tweede semester
Overzicht van de historische kritiek M. De Koster

Informatie:
 Niet heel het handboek moet gekend zijn
o Voorbeelden + blauwe kaders in het handboek= uitbreiding  niet te kennen
 Wel lezen om beter inzicht te krijgen in de stof
 Om bij antwoord op examen illustraties te kunnen geven
o Op ufora: pagina’s die moeten gekend zijn per les  staan vermeld
 Uitleg + slides ook erg belangrijk
 Schriftelijk gesloten examen
o 10 meerkeuzevragen (op 1 punt) + 5 open vragen (op 2 punten)
 Laatste les: voorbeeldexamen + voorbeeldantwoorden


INLEIDING: WAT IS HISTORISCHE KRITIEK?
Historische kritiek
 Wat?
o Benaming van set van regels van wetenschappelijk vastgelegde regels die door historici
zijn vastgelegd
 Set van basisregels voor het kritisch evalueren van informatiebronnen
 Systematische kritische reflectie bij verzamelen, evalueren en verwerken van informatie
 Vuistregels
 Duidelijke handvaten voor kritische reflectie
o Techniek? Uitschakelen van de vervelende tussenschakels tussen bestudeerde gebeurtenis
en onderzoeker
 Waarom is dit belangrijk?
o Essentiële academische vaardigheid
o Wezenlijke vaardigheid om als kritisch burger in hedendaagse samenleving te navigeren
 Belangrijk voor elke wetenschapper + kritische burger
o Als wapen tegen ‘fake news’
 Niet altijd vervalsingen maar ook goedbedoelde, onbewuste vormen van manipulatie
 Door onvoldoende controleren van informatie
o Doordat men te snel wil zijn
 Foto’s/ video’s die worden bewerkt tot valse informatie
 Kritisch stilstaan bij informatie extreem belangrijk
o Als wapen tegen complottheorieën
 Verhalen die volledig verzonnen zijn  onjuiste berichtgeving
o Als wapen tegen alternative facts
 politiek gemotiveerde zienswijzen die niet, of alleen zeer selectief, met de
objectieve realiteit te maken hebben
o Als wapen tegen selectieve berichtgeving
 Enkel vanuit bepaalde invalshoek gekeken
 Invalshoek doet veel
 Afhankelijk van welk deel van de werkelijkheid je in beeld brengt
 Centraal: kritisch evalueren van inhoud van informatiebronnen door eerst zelf kritisch te gaan
onderzoeken hoe het met informatiebron zelf zit
o Wie is auteur?, wat is de context? Wat is de beeldvorming?
o Ook niet alles kapot relativeren en niks meer geloven
o Systematische kritiek: netjes, stapsgewijze beargumenteerde kritiek
 Kritisch maar zonder door te slaan
 Betere benaming: systematische twijfel
1

,Tweede semester
Overzicht van de historische kritiek M. De Koster

Waarom centrale kwestie voor historici?
 Historici worden vaak geconfronteerd met het probleem dat zij hun data/ informatie niet
kunnen gaan observeren
o Verleden is voorbij  enkel sporen van feiten van het verleden
 Kan je niet terughalen
 Historici vinden altijd maar bepaalde puzzelstukjes
  historicus: aangewezen op sporen uit het verleden die informatie geven over mensen uit het
verleden
o Moeten bronnen heel goed gaan beoordelen op hun waarde
 Kunnen niet eender wat gaan beweren over het verleden
 Verleden en geschiedschrijving beide “geschiedenis”, maar niet hetzelfde!
o Verleden is voorbij  enkel sporen van feiten van het verleden
o Geschiedschrijving: werken met sporen + constructie taal en tekst
 1 historisch werk = 1 ‘lezing’ van (delen van) verleden
 Maar één stem + minder volledig
 Wij: hebben meerdere bronnen van data
o Lezing door historici is selectief
 Reden:
 bepaalde groepen en gebeurtenissen uit verleden amper aanwezig, lang
‘verborgen’ in geschiedschrijving…
o Vrouwen, minderheden, lagere sociale klassen, enz.
o Hebben minder sporen, bronnen nagelaten  bleven lang
verborgen
 Afhankelijk van eigen interpretatie
 Vroeger: men dacht dat bronnen alles zeiden
 Is niet zo: afhankelijk van interpretatie, verhaal dat je ervan maakt
  verklaart waarom ze met de historische kritiek zijn afgekomen
 MAAR ook voor ons belangrijk
 Als onderzoeker moet je keuzes maken
 Afhankelijk van interesse als onderzoeker  keuzes maken
o Bepaalde bronnen die je gebruikt  zorgt dat invalshoek anders
is
o Bij schrijven verhaal: keuzes maken
 Problematiek uitwerken?
 Welke causale verbanden ga je leggen?
 Historische kritiek ook toepasbaar op onderzoek dat gaat over
hedendaagse samenleving




2

,Tweede semester
Overzicht van de historische kritiek M. De Koster

Kernprobleem: relatie feit- verhaal

 De bron (bv. ooggetuige) geeft reeds interpretatie van feiten
 De onderzoeker evalueert & interpreteert deze bron opnieuw
o Zelf data gaan ordenen
o Met welke theorieën en concepten je het verbindt
 De onderzoeker bouwt een bredere interpretatie tot rapport
o Rapport + verslag over schrijven waar opnieuw een
aantal keuzes worden gemaakt
 na doorlopen hele keten  Vraag: in hoeverre stemt
onderzoeksrapport overeen met werkelijke feiten?
o Nooit één op één weerspiegeling
 Je moet selecteren, ordenen, keuzes maken, interpretaties aan vastknopen


Feiten vs. uitspraken over feiten
 Empirisme: via directe zintuiglijke waarneming tot waarachtige kennis komen
o Idee: door zelf iets waar te nemen  het kan niet anders dan dat je waarheid ziet, dan
dat het werkelijkheid is
o MAAR: waarneming berust op detectie- en identificatieprocessen
 Niet alle feiten liggen zomaar voor het oprapen
 Afhankelijk van waar je kijkt, hoe je kijkt (afhankelijk van detectie- en
identificatieprocessen)
o Geneigd om sneller te zien wat je herkent
o Detectie- en identificatieprocessen worden aangeleerd!
 Leefmilieu, opvoeding, taal, culturele constellatie, …
 Elk informatiesysteem, ook de mens, kan de wereld slechts
benaderen vanuit eigen referentiekaders (eigen “bril”)
 kan slechts die aspecten van wereld als “feiten”
onderscheiden waarop zijn referentiekader meest is
ingesteld
 Geen waarneming zonder interpretatie!
 Of geselecteerd
 Afhankelijk van hoek van waaruit je kijkt
 Geen “objectieve” toegang tot feiten!
 Bestaat niet (illusie)
 Zo objectief mogelijk interpretaties
koppelen  maximum wat we
kunnen doen
 Getuigenissen geven geen feiten, maar
uitspraken over feiten!
 Voorbeeld: het einde van Louis XVI
o Werd onthoofd (niveau van de werkelijkheid)
o Afhankelijk van visie  andere verwoording
 Royalist Pierre: “De koning werd door het gepeupel vermoord”
 Revolutionair Jean: “Burger Capet werd door de beul terechtgesteld”
o Twee verschillende ooggetuigen  totaal verschillende versie van dezelfde feiten
 Wie heeft gelijk? Geen van beide


3

, Tweede semester
Overzicht van de historische kritiek M. De Koster

De illusie van de “objectieve waarneming”

 Één waarheid die je objectief kan voorzien= illusie
o Verschillende mensen hebben verschillende visies  geven verschillende visies van de
werkelijkheid
 Elke weergave van feiten = selectief
o Elke neutrale weergave: houden bepaalde selectie in
o Door neutraal: informatie die niet toegelicht wordt
 Elke waarneming = interpretatie = subjectief
o Observatie gebeurt niet passief, maar actief via begrippen & taal
 Je kijkt vanuit bepaalde hoek naar bepaalde momenten
 Dit gebeurt actief
o Gebeurt aan de hand van concepten, taal
 Géén principieel verschil tussen waarnemen van feiten & interpreteren van feiten!
o Geen strikte scheiding tussen observeren en interpreteren van feiten
o Gebeurt tegelijkertijd
 Opgelet voor naïeve interpretatie subjectief-objectief
o Subjectiviteit van waarneming duidelijker aan de orde bij controversiële (aspecten van)
feiten / contrasterende waarnemingen
 Wanneer je met twee uiteenlopende getuigenissen wordt geconfronteerd
 Niet even gemakkelijk op te sporen
o “objectieve feiten” = algemeen geaccepteerde interpretaties (examenvraag)
 Zaken op dezelfde manier interpreteren  zal sterker objectieve waarheid gaan
benaderen



HOOFDSTUK 1: TYPOLOGIE VAN DE BRONNEN

1. Inleiding
 Typologie van bronnen  stap van feit naar bron
o Feiten die worden weergegeven in bronnen
o Vragen die moeten gesteld worden:
 Wie heeft de bron gemaakt?
 Met welke bedoeling is de bron gemaakt?
 Waar komt de bron vandaan?
 Welk soort bron?
 Twitter, artikel …
 Verschillende soorten bronnen  eigen
logica, eigen publiek …
 Wat is publiek dat men bereikt?
o  belangrijk om verschillende bronnen van elkaar te
kunnen onderscheiden
 Wat doe je?
o 1. Kijken naar bron zelf (externe historische kritiek)
o 2. Inhoud van bron evalueren (interne historische kritiek)




4

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marliesmylle. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€6,49
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd