Psychologische Interventies en Mensbeelden SEMESTER 1
DEEL 2: Humanistische- existentiële benadering – S.Vanhooren
LES 7: Een kleine verkenning: Het humantisch-experiëntiële en existentiële mensbeeld
LEERSTOF: Inhoudsopgave
COLL 7: een kleine verkenning
• Slides+notities COLL 8: Groei
• 2extra teksten: Kaufman en Leijssen COLL 9: Relatie
Aanrader: Yalom (meest bekende psychotherapeut) COLL 10: Gevoel, beleving en emotie
REFLECTIE: COLL 11: Existentie
• Wat is volgens jou verandering? COLL 12: Common factors: De therapeutische relatie
• Wat is volgens jou psychische of mentale gezondheid?
• Wat is volgens jou een goed leven?
Hoe we denken over bel vragen-> invloed hoe we denken, zelf aanwezig zijn in begeleidingen (psychotherapie). Verandering= + en neg (pijn), neutraal.. significant verschil.. tijd..
groeisprong (kleine stapjes vs sprongen: sudden changes).. patronen verbreken/veranderen (patroon: fenomeen dat zich herhaald en waar we in vastzitten, therapie: eruit treden.
Volgende vraag: evenwicht pos en neg emoties (evenwicht gaat doelen beïnvloeden). FLEXIBEL: niet vastlopen, adaptief naar situaties (aangepast aan bep sit). Vastlopen:
structure-bound experience: vastzit in patronen niet meer adaptief aan situatie. Eigen tevredenheid aan bepaalde staat. Ook iets van het subjectieve inbrengen. Idee: wat je niet
kan veranderen kan je accepteren wel veranderen wat er te veranderen valt. Stabiliteit op bep vlakken in jouw leven.. evenwicht verandering en stabiliteit (niet alles stabiel of
alles anders). Therapie: instabiliteit inbrnegen weg uit bep vastzitten. Laatste vraag: betekenisvol leven, doelen kunnen stellen+deze verwezenlijken (middellen hebben). Niet
enkel afwezigheid persoon of teveel lijden: ook kijken mensen helpen voor meer beteknis/zin te ervaren in leven
1.HUMANISTISCHE PSYCHOLOGIE: OORSPRONG EN MENSBEELD
De humanistiche psychologie
• Europa: 1908 (Duitsland)
o Reactie tegen Wilhelm Wundt’s mechanistische en fysiologische benadering van de psyche
o Oswald Külpe & Karl Bühler (1908): wholeness or gestalt (Altijd beweging geweest: reductionistische bisie in vraag stellen, wundt: fysio
humanistisch vele niet content zoals kulpe en buhler: mensen reduceren tot responsen, pychofysioloigsche rea: dit is voor ons niet voldoende=>
humanistische psychologie. James: voorloper human psychologie (religieuze, kwalitatief onderzoek doen (algemene beleving wat het betekent mens te
zijn))
• Vanuit Europa naar USA:
o Otto Rank (rond 1920- 1935)
o Jessie Taft (rond 1930-1940)
Figuren oversteelk amerika en europa: Rank achteraan foto. RANK: kroonprins psychoanalyse. Verschil met rank en vroegere: hij was filosoof en deed therapie (andrere waren
artsen of psychiater=> andere invalshoek, hij was close met freud: ruzie, rank eruit geshot, boek geboortetrauma: traumatische ervaring ten wereld komen, scheiding moeder:
hij ging vrouw centraal stellen in toenmalige psychoanalyse (bij freud vader centraal)=> crash tussen beide en vertrok naar Amerika. 1van ideeen relatie client en therapeut heel
belangrijke factor!! Idee verandering gebeurt in het hier en nu, als teweegbrengen, aandahct richten naar hier en nu (beleving en ideen) hier en nu brengen in therapie. Emotie
meer centralere rol!! => kiemen alle vormen human exp therapie. TAFT: kidnertherapeute, bvertaalde werk naar engels van rank: idee groeiproces van therapiem: alle pijnen en
mogelijkheden van dien (elk groeiproces gaat met pijn gepaard). Existentiele dynamieken (betekenisgeven)-> uitspelen in veranderingsproces. Collega rogers.
• USA 1930 e.v. leidende figuren: Abraham Maslow, Charlotte Bühler, Gordon W. Allport, Clark Moustakas, Carl Rogers, Fritz Perls, Rollo May
• “… We were a few thinly spread individuals who were restive about the prevailing trends in psychology, which were mainly experimental-
structural and behavioristic or psychoanalytic. Some of us felt that these directions did not lead to an adequate understanding of the
human being’s unique humanness.” (Bühler, 1973) Maslow’s behoeftepiramide, Perls: gestalttherapie, may: existentiele. Memoire over ’30. Dingen
onsttaan vanuit rea tegen toenmalige psychologie (niet meer inbeeldbaar nu), weinig gesproken over motivatie, niet denken emoties, gevoelens, doelen,
betekenis+> tabboo. Humanistische therapie enorm verspreid nu.
ABRAHAM MASLOW
• Abraham Maslow (1908-1970)
o Eén van de belangrijkste grondleggers van de humanistische psychologie
o In beginperiode was psychologie sterk gefocust op het problematische
o Vroeg zich af: wat is nu eigenlijk psychische gezondheid? Wat heeft iemand nodig om zich helemaal te ontplooien?
• Vond op zijn vraag geen antwoorden in de toenmalige psychoanalyse of ‘academische psychologie’
• Studie van ‘succesvolle mensen’ of situaties waarin we voorbij onszelf groeien (peak experiences)
o Wat zijn hun kenmerken
o Wat hebben wij nodig om onszelf helemaal te ontplooien?
• Doorbrak toenmalige taboes door zich te interesseren in positief menselijke kenmerken zoals groei, zelf-ontplooiing, gevoelens, zingeving,
transcendentie, altruïsme (MASLOW: exp psycholoog (theoretisch), stoorde zich aan feit beginperiode psycho enkel ging over problematische (wat er is
ging): is dat niet interessant ook andenken over gezondheid, het gezonde: wat hebben we nogdig als mens om ons goed te voelen en te groeien (anders dan
afwezigheid van symptomen!! Opletten bij vragenlijsten, afwezigheid depressie is niet je goed voelen, iets anders nodig voor dit te meten, gezonde mens te
meten, mensen bestuderen die tactisch succesvol waren, oke voelde, onderzoek peak experiences: ander zicht ineens op het leven VB: natuur aant
wandelen in bergen, veel herderheid aanvaardt, iemand tegenkomen in leven die groot verschil maakt. ?? bij onderzoek van toen. Tabeos doorbreken: vrij
nieuw (deed savonds thuis, want hoorde niet in academisch midden.)
• Maslow: we hebben als mens zowel de behoefte aan veiligheid (deficiency needs D-needs) als aan groei (Being; B-needs)
• Vijf basisbehoeftes (géén piramide):
o D: Fysiological needs (water, voedsel, warmte)
o D: Safety (security, stability,…)
o D: Belonging-love
o D: Self-esteem
o B: Self-actualisation
Denken over motivatie en behoeftes, onderscheid: behoeftes invullen want schade (deficienties), beings: dingen nodig als mens om te floreren, goed te voelen,
5 tal basisbehoeftesi zelfactualisatie: bekende term! In piramide staat dat bovenaan, voor hem niet. Beloning: ergens bijhoren (thuisvoelen: niet zij vs wij..)
• Als onze behoefte aan veiligheid stelselmatig niet kan ingevuld worden, ontstaat er een leven gebaseerd op angst of onveiligheid
ØInsecurity-cycle
ØEmotionele en relationele problemen
