Samenvatting

Samenvatting Samenleving, feiten en problemen (1300PSWSFP) - Koen Decancq

1 keer verkocht

Vak
1300PSWSFP (1300PSWSFP)

Instelling
Universiteit Antwerpen (UA)

Samenvatting (2022/2023) van de powerpoint en notities tijdens de lessen (in opname). Met neutrale kleuren dus als je het afdrukt kan je het zelf nog vorm geven door te markeren of onderlijnen etc. Veel succes! Als er iets onduidelijk is dan mag je altijd een bericht sturen. Examen: 14/20

[Meer zien]

Laatste update van het document: 1 jaar geleden

Voorbeeld 6 van de 178 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 18 mei 2023
Bestand laatst geupdate op 14 juni 2023
Aantal pagina's 178
Geschreven in 2022/2023
Type Samenvatting

Volgen

lottedietvorst2000 Lid sinds 2 jaar 20 documenten verkocht

Lotte Dietvorst Samenleving, feiten en problemen 2022-2023

Inhoudstafel: Samenleving, feiten en problemen.
1 Samenleving, feiten en problemen – 6sp............................................................................................4

1.1 Inleiding: een conceptueel kader..................................................................................................4

1.1.1 Vooraf....................................................................................................................................4

1.1.2 Drie basisinstituties................................................................................................................4

1.1.3 Basisstructuur......................................................................................................................13

1.1.4 Sociaal contract...................................................................................................................19

1.2 Als de markten falen: marktfalingen en publieke goederen.......................................................22

1.2.1 Vorige les.............................................................................................................................22

1.2.2 Centrale vraag voor deel 2...................................................................................................22

1.2.3 Wanneer werken ongereguleerde markten?.......................................................................22

1.2.4 Marktfalingen......................................................................................................................25

1.2.5 Publiek gefinancierde sociale diensten................................................................................32

1.3 Sociale zekerheid: de magie van het gemiddelde.......................................................................35

1.3.1 Inleiding...............................................................................................................................35

1.3.2 Risico....................................................................................................................................36

1.3.3 Informele verzekering..........................................................................................................38

1.3.4 Private verzekering..............................................................................................................39

1.3.5 Sociale verzekering..............................................................................................................43

1.4 Belastingen, ongelijkheid en herverdeling..................................................................................49

1.4.1 Efficiëntie en rechtvaardigheid............................................................................................49

1.4.2 Belastingen en herverdeling................................................................................................53

1.4.3 Inkomensongelijkheid..........................................................................................................58

1.5 Een vangnet voor iedereen: sociale bijstand en armoedebestrijding.........................................61

1.5.1 Armoede..............................................................................................................................61

1.5.2 Armoedebestrijding.............................................................................................................64

1.5.3 Sociale bijstand....................................................................................................................67

,Lotte Dietvorst Samenleving, feiten en problemen 2022-2023

1.6 De welvaartstaat: verschillen en historiek..................................................................................73

1.6.1 Verschillen in kaart brengen................................................................................................74

1.6.2 Begrijpen van verschillen.....................................................................................................78

1.6.3 Historiek van onze welvaartstaat.........................................................................................82

1.7 Opgroeien in de welvaartstaat...................................................................................................91

1.7.1 Kinderopvang (leeftijd 0 – 3jr).............................................................................................91

1.7.2 Kleuter, lager en secundair onderwijs (leeftijd 3 - 18jr).......................................................97

1.7.3 Hoger onderwijs (leeftijd 18 – 22jr)...................................................................................102

1.7.4 Levenslang leren (op latere leeftijd)..................................................................................104

1.8 Werken in de welvaartstaat......................................................................................................106

1.8.1 Werk..................................................................................................................................106

1.8.2 Loon...................................................................................................................................112

1.8.3 Werkloosheid.....................................................................................................................118

1.9 SERV - Overleg werkt................................................................................................................122

1.9.1 Intro...................................................................................................................................122

1.9.2 Sociaal overleg...................................................................................................................122

1.9.3 Cases..................................................................................................................................128

1.9.4 Conclusie en discussie – niet besproken............................................................................131

1.10 Gezondheid en ziekte in de welvaartstaat..............................................................................132

1.10.1 Gezondheid en levensverwachting..................................................................................132

1.10.2 Gezondheidszorg en ziekteverzekeringen.......................................................................135

1.10.3 Personen met een handicap............................................................................................143

1.11 Pensioenen in de welvaartsstaat............................................................................................147

1.11.1 Vergrijzing........................................................................................................................147

1.11.2 Pensioenen......................................................................................................................150

1.11.3 Langdurige zorg...............................................................................................................160

1.12 Een perfecte sociale storm: naar een nieuw sociaal contract?...............................................163

1.12.1 Een perfecte sociale storm..............................................................................................163

,Lotte Dietvorst Samenleving, feiten en problemen 2022-2023

1.12.2 Elementen voor een nieuw sociaal contract....................................................................176

,Lotte Dietvorst Samenleving, feiten en problemen 2022-2023

1 Samenleving, feiten en problemen – 6sp
1.1 Inleiding: een conceptueel kader
1.1.1 Vooraf
Positief versus normatief

Positieve (beschrijvende/descriptief) analyse richt zich op feitelijke vragen

 Hoe ziet de wereld eruit?
 Bv: Wat is het effect op de werkgelegenheid als we het minimumloon verhogen?

Normatieve (prescriptieve) analyse richt zich op waardeoordelen

 Hoe zou de wereld eruit moeten zien?
 Bv: Is de samenleving beter af met een hoger minimumloon?

Schotse filosoof David Hume (1711-1776)

-> Belangrijk voor vakken die gaan over beleid type analyse. Pos= wat gebeurt er in de realiteit?
Norm= wanneer is de wereld een betere wereld? Normatief kader. Onderscheid hebben we geleerd
door deze schotse verlichtingsfilosoof. Belangrijk onderscheid.

1.1.2 Drie basisinstituties
Samenleving

In deze cursus bestuderen we samenlevingen

Meerlagige structuur:

 Lokale samenleving: bv. Antwerpen
 Regionale samenleving: bv. Vlaanderen
 Nationale samenleving (natiestaat): bv. België
 Supranationale samenleving: bv. Europese Unie
 Wereldwijde samenleving: de wereld

-> Hoe ku we aan sociaal beleid doen binnen een mp. De meeste sl hebben meerlagige structuur.
Lasagne. Stad Antwerpen samenleving waarin lokaal sociaal beleid wordt gevoerd. We zijn ook
burgers van de wereld. Het speelt op verschillende niveaus af. Het gaat meestal over nationaal
niveau, over de stad.

,Lotte Dietvorst Samenleving, feiten en problemen 2022-2023

Leden van een samenleving

Een samenleving bestaat uit individuen (haar leden)

Het lidmaatschap van een samenleving (of burgerschap) bestaat uit 3 delen (T.H. Marshall, 1950):

 Burgerrechten: rechten die nodig zijn voor individuele vrijheid
 Bv. vrijheid van meningsuiting, gedachte en geloof (18e eeuw)
 Politieke rechten: recht op deelname aan de uitoefening van de politieke macht
 Bv. algemeen kiesrecht (19e eeuw)
 Sociale rechten: recht om een waardig leven te leiden
 Bv. bescherming tegen armoede (20e eeuw)

-> Lidmaatschap nationaal niveau gaat over burgerschap wanneer ben je lid van een samenleving.
Marshall belangrijk socioloog maakt onderscheid tussen drie soorten rechten die leden van een sl ku
hebben hij praat over burgerrechten zijn basisrechten die geassocieerd worden met de grondwet
(vrijheid geloof vb). Grote gevechten om deze vrijheden hebben zich afgespeeld in de 17 e E. Om de
burgerrechten te verwerven uit de handen van de adel en de koning te halen. In volgende fase
worden er politieke rechten aan toegevoegd. Politieke macht mee (vb. algemeen stemrecht). Speelt
zich vnl af in de 19e E. Sociale rechten (socale grondrechten) derde niveau van rechten die leden
hebben tav mp is het recht op menswaardig leven. Niet in armoede moeten opgroeien in de jaren
1900 gevoerd. Graduele opdeling in het soort van rechten dat leden in een sl hebben.

Basisinstituties

De leden van een samenleving zijn geen geïsoleerde atomen

Ze leven, werken, spelen, studeren samen

Ze vormen (sociale) basisinstituties

Wij concentreren ons op drie basisinstituties:

 Het gezin
 Het bedrijf
 De overheid

Deze basisinstituties zijn de belangrijkste actoren van deze cursus

-> Losse individuen gaan sociale basisinstituties vormen. Die gaan we nauwer bekijken en die vormen
de drie hoofdspelers in dit vak. Mp bekijken in hoe de basisinstituties wat zijn hun rollen, hoe spelen
die in op elkaar. Uitleg adhv macro historisch perspectief.

, Lotte Dietvorst Samenleving, feiten en problemen 2022-2023

Geschiedenis van de homo sapiens

-> Mensen specialiseren in cognitieve capaciteiten, niet in
vb snel lopen, in hard nadenken. Grote hersenen nodig en
veel energie naar de hersenen kunnen sturen. Onze
hoofden doorheen de gesch zijn groter geworden en
daarom kleine kinderen vroeggeboorte, in het begin tot
bijna niets in staat. In 14 maanden lopen, voor de kleine
nieuwe mensen leren zorgen. Mens als dier in groepen
samenleeft en veel zorg aan de nieuwe leden geven. (denk
aan sociologie)

"Recente" boeken over de macrogeschiedenis van de homo sapiens

1. J. Diamond: zwaarden, paarden en ziektekiemen
2. Y. Harari: Sapiens een kleine geschiedenis van de mensheid
3. D. Graeber: Het begin van alles

-> Sapiens (goede literatuur, aan te raden, schetst de geschiedenis van de mensheid) Daarna het
begin van alles (door archeoloog en antropoloog) in de les komen elementen van deze literatuur aan
bod. Macro geschiedenis perspectief.

Basisinstitutie 1: het gezin

Waarom vormen mensen gezinnen?

 Nieuwe mensen voortbrengen
 Deze nieuwe leden verzorgen
 Wederzijdse hulp bieden
 Samenwerken
 Middelen samen gebruiken

Gezinnen zijn informeel georganiseerd

-> Begint bij jagers verzamelaars. Mensen vormen kleine clusters en zo ontstaan nieuwe mensen.
Oertijd. Vb. samenwerken is een heel belangrijk aspect. Verloop gaat heel spontaan zonder contract.
Samenleven belang bij samenwerken.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottedietvorst2000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen

Samenvatting

Samenvatting Samenleving, feiten en problemen (1300PSWSFP) - Koen Decancq

Document informatie

Onderwerpen

Geschreven voor

Verkoper

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud