Arbeidsrecht is onderdeel van het privaatrecht onderlinge
relaties tussen burgers
o Burgers kunnen in alle vrijheid (= contractsvrijheid) en als
gelijkwaardige partijen afdwingbare (overeenkomst is juridisch
afdwingbaar) overeenkomsten afsluiten
Individueel arbeidsrecht bevat rechtsregels die betrekking hebben
op de arbeidsverhoudingen tussen burgers minimale
verplichtingen (uitvoering, schorsing, beëindiging) + preventieve
beschermingsregels (loon, arbeidstijden, feestdagen, vakantiedagen,
…) = WN – WN
Collectief arbeidsrecht zegt op welke wijze en in welke mate
werknemers in groep kunnen overleggen met de werkgever en
inspraak krijgen = WN’s – WG(‘s)
Arbeidsrecht bevat dwingend recht contractsvrijheid is beperkt
hierdoor en kan niet van afgeweken worden in de overeenkomst
o Sommige afspraken worden ook collectief vastgelegd en er
kan zo moeilijk van afgeweken worden
Vroeger werd de verhouding WN – WG beheerst door de principes
van het burgerlijk recht
Sociaalzekerheidsrecht is een tak van het publiekrecht en regelt
de verhouding tussen de burgers en de overheid
o Heeft betrekking op de sociale zekerheid die de burger kan
inroepen tegenover de overheid in geval van sociale risico’s
o Overheid heeft geen persoonlijk belang, dus laat algemeen
belang gelden (je kan daarom niet onderhandelen met de
overheid)
ONTSTAAN VAN HET ARBEIDSRECHT
19de eeuw: industrieel-kapitalistische productiewijze = loonarbeid
werd de dominante tewerkstellingsvorm (contract tussen WN en WG)
o Werknemers kwamen in positie van afhankelijkheid te staan
gelijke onderhandelingspositie ten opzichte van WG was niet
mogelijk
o Veel gilden ambachten die zich verenigen (ontstaan van
monopolie? Risico op uitsluiting van mensen en in strijd met
vrijheid)
o Industrialisering oprichten van fabrieken WG kon
beslissen wie ze lieten werken en wie niet
Miserabele werk -en levensomstandigheden leidden tot sociale
onrust = sociale kwestie verplichtte overheid tot make van extra
regels ter bescherming van de werkende klasse
2
,Eerste sociale wetten & verdere ontwikkeling
1887 Loonbescherming
1889 Vrouwen- en kinderarbeid
1896 Werkplaatsreglement
1900 Wet op arbeidsovereenkomsten (WAO)
1905 Verplichte zondagsrust
1893 Algemeen meervoudig stemrecht
1921 Vrijheid van vereniging (= vakbonden)
ARBEIDSRECHT IS:
1. Uitzonderingsrecht ten opzichte van het burgerlijk recht
arbeidsrecht uitgevonden omdat burgerlijk recht tekortschoot, blijft
onderdeel van privaatrecht geen oplossing in arbeidsrecht dan
kan je overschakelen op burgerlijk recht
2. Beschermd recht voor de werknemer (art. 6 WAO) vorm van
dwingend recht, WN beschermen als zwakkere partij ten opzichte
van WG (afwijken ten nadele van de WN mag niet)
3
, HOOFDSTUK 1: JURIDISCHE TEWERKSTELLINGSVORMEN
In levensonderhoud voorzien = betaald werken
Nu bestaan er inhoudelijk verschillende soorten van werk &
verschillende manieren van werken:
o Verschillende juridische tewerkstellinsgvormen (= sociale
statuten) met eigen logica, kenmerken en voor -en nadelen
socio-professionele groep
o Gebruik maken van socialezekerheidsstelsel is niet enkel
gekoppeld aan arbeidsprestaties maar ook aan deze juridische
tewerkstellinsgvormen
EERSTE ONDERSCHEID: EIGEN BAAS OF NIET?
Onderscheid tussen werken als zelfstandige en werken in
dienstverband ligt in het (juridisch) element GEZAG
Zelfstandig In dienstverband
- Niet aan gezag onderworpen - Aan gezag onderworpen
- Eigen baas (beslist alles zelf) - Werkt voor één werkgever
- Heeft meerdere klanten en - Onderworpen aan instructies
sluit en richtlijnen
aannemingsovereenkomst - Overeenkomst tussen beide
met hun juridisch is arbeidsovereenkomst
bindende afspraken - Beheerst door arbeidsrecht
- Burgerlijke recht of geschillen voor de
ondernemingsrecht arbeidsrechtbank
geschillen voor burgerlijke - SZ voor werknemer
rechtbank of - Inkomensbelasting voor
ondernemingsrechtbank werknemer
- Winst maken met
nijverheids-, handels- of
landbouwbedrijf, bestuurders
van vennootschappen en
vrije beroepers
- SZ voor zelfstandigen
- Inkomensbelasting voor
zelfstandige
- Verantwoordelijk voor zijn
daden (beschermen tegen
beroepsaansprakelijkheid)
Zelfstandig in bijberoep = hoofdberoep in dienstverband en in
bijberoep zelfstandig
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper simoensmarialaura2004. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
