1. Geef een overzicht van de verschillen tussen kwaadaardig en goedaardige gezwellen, hun
architectuur en classificatie.
VERSCHIL TUSSEN KWAADAARDIG EN GOEDAARDIG
Goedaardig kwaadaardig
Expansieve groei Infiltratieve groei
duwen omgevende weefsel opzij tumorcellen groeien buiten het
zonder dit aan te vallen weefselcompartiment waar ze zijn
Duidelijke fysieke afscheiding tussen ontstaan
tumor en omgeven weefsel Hoge groei snelheid en beweeglijkheid
= pseudokapsel Rand niet voelbaar
Rand duidelijk voelbaar Kan uitzaaien/metastaseren
Goed gedifferentieerd Rand is moeilijk voelbaar
Voelbare rand Als kanker beschouwd
Niet als kanker beschouwd
ARCHITECTUUR VAN EEN GEZWEL
Ongestructureerde massa cellen
o Tumorcellen en gastheercellen
Tumor zorgt na een tijd voor eigen aanmaak van bloedvaten en extracellulaire matrix
Carcinoom/kwaadaardig gezwel is microscopisch herkenbaar omdat de cellen in een
aangesloten epitheliaal verband liggen
CLASSIFICATIE VAN TUMOREN
Klassieke terminologie
o Belangrijk om oorsprong, prognose en mogelijke behandeling te ontdekken
EPITHELIALE EPITHELIALE UIT STEUN OF
OORSPRON KLIEROORSPRO TUSSENWEEFSE
G NG L
GOEDAARDIG Papilloma Adenoma Sarcoma
KWAADAARDIG Carcinoma Adenocarcinoma sarcoma
UITZONDERINGEN BINNEN CLASSIFICATIE
melanoma= uit moedervlek/naevus
kwaadaardig= dus niet zoals de naam doet vermoeden
vb2: mesothelioma= kwaadaardige tumor van het longvlies
lymfoma= ziekte van hodgkin
gedraagt zich meestal kwaadaardig
uit de lymfocyten
, myeloma= ziekte van kahler
aantal groepen kwaadaardige woekeringen in het bot
myelodysplasie= dysplastische cellen in het beenmerg
door sneller groei worden andere celreeksen verdrongen
te kort aan rode bloedcellen kan ontstaan
WITTE BLOEDCEL KANKERS
leukemie= kanker bestaande uit witte bloedcellen
‘witte bloedcellen in het bloed’
ingedeeld in acuut en chronisch en volgend afkomst myeloide of lymfoide
o acute myeloide leukemie
o chronische myeloide leukemie
o acute lymfatische leukemie
o chronische lymfatische leukemie
2. Hoe verloopt het mechanisme van invasie en metastasering.
PROCES UIT 4 STAPPEN:
a. Losraken uit weefselverband
o Normaal cellen aan elkaar via cel-cel en cel-matrix adhesiemoleculen.
Adhesiemoleculen zorgen dat cellen binnen het weefsel op juiste plaats blijft
o Tumorcellen adhesiemolecule vaak defect, moleculen zweven los in de matrix
b. Proteolyse
o Ontstekingscellen produceren niet-specifieke proteasen (bv: trypsine) en specifieke
matrixproteasen
breken collageen af
ontstekingscellen banen een weg door het weefsel
o Tumorcellen zijn in staat tot hetzelfde mechanisme
c. Migratie
o Tumorcellen= verhoogde motiliteit
o Cytoskelet in de cel zorgt voor beweging
o Na infiltratie kunnen tumorcellen in bloedvaten en lymfevaten dringen en meevoeren
in de stroom
Start van metastasering
d. Metastasering
o Door lymfebanen naar lymfeklierstation
o Ze zitten vast en groeien= veroorzaken metastatische haard
kan daarna naar volgend lymfeklierstation of bloedvat
o Tumorcellen in bloedbaan= hematogenen metastasen
zitten vast in capillair vaatbed
niet altijd teken dat er als uitzaaiingen zijn
o Tumoren in huid, keel en weke delen= longmetastasen
kunnen naar hele lichaam uitzaaien
o Tumoren uit gastro-intestinaal stelsel= levermetastasen
, 3. Hoe ontstaat kanker.
Door cel veranderingen= cellen volgen geen normaal
groeireguleringsmechanismen/transformatie
voor transformatie zijn meerdere wijzigingen in genoom nodig (eerst monoclonaal)
cel in transformatie kunnen ongeremd vermenigvuldigen
Aan basis van transformatie= multipele afwijkingen in genetische informatie
kanker= verworven afwijking in het genoom (genetische info in celkern)
ontstaan van kwaadaardige tumoren= oncogenese of carcinogenese
2 zaken van belang in ontstaan van kanker
o Erfelijkheid (colon-, ovarium en borsttumoren)
o Omgevingsfactoren/carcinogenen
vb: chemische carcinogenen
vb: fysische carcinogenen
vb: biologische carcinogenen
BORSTKANKER EN OVARIUMKANKER
BRCA-gen actueel
Dames met mutaties van BRCA1 en BRCA2 gen verhoogde kans op borstkanker
5 keer zo hoog als vrouwen zonder mutaties aan deze genen
genereert ook op jongere leeftijd
Screening op BRCA gen
duur en omslachtig
houdt aantal ethische beslissingen in
Bij defect
o Zesmaandelijkse mammografie aangewezen
o Borst wegname kans op borstkanker naar 0
o Orale contraceptiva/de pil kan ontstaan borstkanker versnellen
4. Welk eigenschappen maken het uitzicht van een moedervlek verdacht.
Melanoom
o Vroeg stadium= perfect behandelbaar
o Bij uitzaaiingen= andere genezingen ook mogelijk
Risicofactoren= afhankelijk van huidtype
o Blond of roodharige= verhoogd risico
CRITEREA
Abcde regel
o A= assymetrie
goedaardige moedervlek is rond en ovaal
o B= Border
onregelmatige boord is verdacht
o C= color
niet te veel kleuren,
rode en witte zones zij verdacht
zowel zwart als lichtbruin als bruin in moedervlek is verdacht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper laradesutter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
