H13: CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY AND COMMUNITY RELATIONS
13.1 INLEIDING
Het algemene doel van CSR-activiteiten voor een organisatie is om haar in te zetten voor sociale
en milieukwesties en om sterke en duurzame relaties op te bouwen met de gemeenschappen
Visie vroeger: van organisaties werd verwacht dat ze zich gedragen als economische entiteiten
die voorbestemd zijn om winst te maken (verantwoording aan aandeelhouders).
Vandaag de dag: van organisaties wordt verwacht dat ze een zekere mate van verantwoording
afleggen aan de hele samenleving. Hun exploitatievergunning is niet alleen gebaseerd op winst
of dividenden, maar op institutionele legitimiteit die wordt verleend door elk van de
belanghebbenden waarmee zij in contact staan
vb British Petroleum (BP): winstgevende activiteiten, terwijl sociale legitimiteit in twijfel komt
door olieramp
Geschiedenis van CSR (slides)
De grondlegger van CSR is Howard Bowen (social responsibilities of the businessman – 1953),
hij schreef een boek over wat de social responsibility is voor managers en hoe ze dit moeten
toepassen. Archie Carroll (1979), werd als zijn zoon beschouwd, bleef daar verder op inzetten en
verschoof de focus van managers naar de organisatie in het algemeen.
- Focuste wel nog steeds op de verantwoordelijkheden van organisaties t.o.v. de
samenleving, eerder dan de meer beperkte stakeholderoriëntatie die we vandaag zien
- 4 types sociale verantwoordelijkheden: economisch, juridisch, ethisch en Llantropisch
1
, 13.2 DEFINITIE VAN CSR
- Organisaties zijn onderdeel van een groter maatschappelijk systeem. Er is dus nood aan
steun van buitenaf voor het bestaan van de organisatie.
- Dit gebeurd door te communiceren met een hele reeks belanghebbenden, zowel voor
zichzelf als voor de samenleving, en om te voorkomen dat bepaalde stakholder zich
afzetten tegen de organisatie (cf. stakholder model les1) => democratische modellen
- Organisaties zijn juridische entiteiten met rechten en plichten, "burgers" van de
samenleving corporate citizenship
- Vb: pro bono-activiteiten, vrijwilligerswerk van bedrijven, liefdadigheidsbijdragen,
ondersteuning van gemeenschapsonderwijs en gezondheidszorginitiatieven, en
milieuprogramma's
Corporate citizenship
= de bijdrage die een onderneming aan de samenleving levert via haar kernactiviteiten, haar
sociale investerings- en filantropieprogramma's en haar betrokkenheid bij het overheidsbeleid.
= De manier waarop een bedrijf zijn economische, sociale en ecologische relaties beheert,
evenals die met verschillende belanghebbenden
Corporate citizenship = symmetrisch: evenwicht tussen overheid (geeft rechten) en de burgers
(belastingen en politieke verantwoordelijkheden in ruil). Organisaties werken eerder
asymmetrisch en focussen meer op de positieve bijdragen van hun stakeholders in plaats van een
werderzijdse uitwisseling die fundamentele verantwoordelijkheid beschermt (vb doen donaties,
maar vervuilen wel enorm). Daarom is op het vlak van organisaties de term corporate social
responsibiliy (CSR) meer van toepassing ipv corporate citizenship.
CSR
= de voortdurende toewijding van een organisatie om bij te dragen aan economische
ontwikkeling en tegelijkertijd de levenskwaliteit van het personeel en hun families, evenals van
de gemeenschap en de samenleving als geheel
= de aanvaarding door een organisatie van verantwoordelijkheden voor acties die niet louter
financiële implicaties hebben en die van een organisatie worden geëist op grond van een
(impliciet of expliciet) identificeerbaar contract met stakeholders in de samenleving
Gaat eerder om een moreel contract: organisatie moet voldoen aan de sociale en ecologische
verwachtingen van stakeholders, als een goed maatschappelijk verantwoord ondernemen, wat
niet alleen goodwill creëert, maar ook een 'licence to operate' verschaft.
CSR geeft boost aan de reputatie, maar is het effectief moreel gedrag of de schijn?
Triple bottom line (John Elkington)
CSR kan worden opgesplitst in sociale activiteiten (people), ecologische activiteiten (planet) en
financiele activiteiten (profit)
- People: staat voor alle sociale en arbeidskwesties zowel binnen als buiten de organisatie,
inclusief ondersteuning en beloning van werknemers, gender en etnische diversiteit van
de personeelsbestand, het terugdringen van corruptie en fraude bij zakelijke transacties
en gezondheids- en veiligheidscodes.
- Planet: verwijst naar de verantwoordelijkheid van organisaties om milieuzorg te
integreren in hun bedrijfsvoering, zoals het terugdringen van schadelijk afval en residuen
en de ontwikkeling van milieuvriendelijke (production processes)
2