Dit is een samenvatting van economie gegeven door prof. Diana De Graeve (2de bachelor rechten). De samenvatting is gebaseerd op de ppt, eigen notities en het boek! De grafieken zijn ook uitgebreid uitgelegd. Het is een actuele samenvatting van het academiejaar 2022-23.
,HOOFDSTUK 1. Wat is economie? Object, doel en methode van de economische
wetenschap
1 INLEIDING
Waarom economie?
- Wat doet de economische wetenschap:
• Inzicht geven in menselijk gedrag, in de maatschappelijke organisatie (humane wetenschap)
vanuit een specifieke invalshoek
o Om betere beslissingen te kunnen nemen in het dagelijks leven
▪ Bv. Ga ik verder studeren of ga ik onmiddellijk werken?
→ Kan vanuit een economische invalshoek naar gekeken worden: wat is de
opportuniteitskost wanneer je verder studeert (zie infra)
o Om de problemen van de wereld waarin we leven beter te begrijpen
▪ Bv. We zitten nu met een heel groot milieu vraagstuk: hoe komt het dat wij
allemaal als doelstelling hebben dat de opwarming van de aarde slecht is en
een gezondere lucht beter is, maar we er toch niet in slagen om die
problematiek efficiënt aan te pakken?
→ Heeft te maken met de karakteristieken van milieugoederen (openbare
goederen: niemand kan daarvan worden uitgesloten, dus je hebt minder
prikkels om daar geld in te steken)
o Om een beter beleid te kunnen voeren
▪ Bv. Zo kunnen we mogelijks de milieuvraagstukken oplossen
• Economie houdt zich dus natuurlijk ook bezig met financiële markten etc., maar dus ook met
zoveel meer!
Waarom economie voor rechten studenten?
- Het recht regelt niet enkel sociale relaties maar ook heel wat economische relaties. Als jurist moet je
toch weten waarmee je dan bezig bent, je hebt toch enig inzicht nodig in die economische variabelen.
• Later krijgen we in de opleiding het vak ‘Economisch recht’ waarin insolventie van de
onderneming bekeken wordt, kartelrecht, analyse van de marktpraktijken…
• We krijgen ook ‘Fiscaal recht’ en ‘Recht van de Europese Unie’
Doelstellingen Economie
- Kunnen uitleggen van begrippen, concepten en theorieën van micro- en macro-economie.
- Aantonen dat men micro-economische modellen over consumentengedrag, producentengedrag,
markt, marktwerking en overheid en Keynesiaanse en neoklassieke macro-economische modellen en
modellen van internationale handel begrijpt.
- Oplossen van micro-economische, welvaarts-economische en macro-economische vraagstukken.
- Inzichtelijk interpreteren van berichtgeving over de internationale, Europese en nationale
economische realiteit met expliciet gebruik van economische concepten en modellen, en hierover
beknopt rapporteren.
Samenvatting Economie 2022-23 1
,2 HET FUNDAMENTEEL ECONOMISCH PROBLEEM: VEELVULDIGE BEHOEFTEN VERSUS SCHAARSE MIDDELEN
Veelvuldige behoeften Beperkte middelen
KIEZEN
→ De economische wetenschap wordt ook wel de wetenschap van schaarste genoemd: we gaan ervan uit
dat er veelvuldige behoeften zijn (tekorten die we voelen en die we graag ingevuld hebben: bv. eten,
wagens…) maar we hebben beperkte middelen (geld, tijd…). Niet alles kan dus we zullen moeten kiezen.
→ Hoe ga je de beperkte schaarse middelen gebruiken om in de bestaande behoeften te voorzien, wanneer
je dezelfde middelen slechts één keer kan inzetten? Die keuzeproblematiek bestudeert de economische
wetenschap.
1. MENSELIJKE EN MAATSCHAPPELIJKE BEHOEFTEN
• Behoefte: het aanvoelen van een tekort en het verlangen om dit tekort aan te vullen
• Behoeften in de economie: zeer verscheiden → omvatten veel meer dan enkel de
basisbehoeften van voeding, kleding en huisvesting. Ze hebben betrekking op zowel
materiële- als immateriële goederen (bv. diensten, cultuur, onderwijs…). Bovendien kunnen
behoeften van zowel van individuele als van collectieve aard zijn.
• De rangorde en de intensiteit van behoeften zijn verschillend tussen personen onderling en
veranderen in de tijd naargelang de omstandigheden
o Bv. Iemand die fan is van heavy metal kan later ook een grotere fan worden van
klassieke muziek
o Verandering van omstandigheden: wanneer men ouder wordt heeft men meer nood
aan geneeskundige verzorging
• Economie spreekt zich NIET uit over de waarde van de behoeften!
2. SCHAARSE MIDDELEN EN DE NOODZAAK OM TE KIEZEN
• Schaarse middelen = economische goederen
o Nuttig
→ Zij moeten geheel of gedeeltelijk onze nodige behoeften vervullen
o Schaars (⇔ vrij)
▪ Vrije goederen: niet-schaarse goederen
Bv. Lucht is vrij beschikbaar (behalve als diepzeeduiker is de lucht
wel schaars want hij moet voor een zuurstoffles betalen)
o Alternatief aanwendbaar
3. HET MAKEN VAN KEUZES EN OPPORTUNITEITSKOSTEN
• Wie kiest geeft iets anders op → opportuniteitskost
= De waarde van het beste alternatief dat men opgeeft door deze keuze te maken
o Bv. Opportuniteitskost studeren: gaat een direct afgestudeerde student direct
werken, of gaat de student zich verder specialiseren in een aanvullend jaar?
▪ Extra studiejaar: kosten van die keuze zijn boeken etc., maar ook het loon
dat de student nu misloopt doordat ze kiest om nog langer te studeren.
→ Het gederfde loon behoort tot de opportuniteitskost voor een extra jaar
studeren
Samenvatting Economie 2022-23 2
, 4. ECONOMIE: EEN DEFINITIE
• ‘Economie is een sociale wetenschap die tot voorwerp heeft het beheer van schaarse
middelen.’
Tibor Scitovsky (1910-2002)
• Dit beheer van de beschikbare middelen behelst (EX ZIT 1: meerkeuzevraag):
o Allocatie (toewijzing): wat, hoeveel en hoe gaan we produceren?
▪ Wat gaan we produceren? (bv. een Ferrari)
▪ Hoe gaan we produceren? (bv. d.m.v. veel machines of juist heel
arbeidsintensief?)
▪ Hoeveel gaan we produceren? (bv. 10, 100, 1000?)
o Verdeling (distributie): voor wie gaan we produceren?
▪ Voor wie gaan we produceren? (bv. gaan we de productie toespitsen op
professoren of studenten?)
▪ Hoe is die verdeling in de lonen? (bv. Wat moet het loon zijn van een arbeider
of van een professor?)
o Stabilisatieprobleem: nastreven van de volledige aanwending
▪ Alle middelen die ter beschikking zijn moeten zo efficiënt mogelijk ter
beschikking worden gesteld (bv. arbeiders die wel zouden willen werken
maar die niet gevraagd worden/geen job vinden)
5. MICRO- EN MACRO-ECONOMIE
Micro-economie Macro-economie
Gaat na hoe individuen en bedrijven Bekijkt het geaggregeerde niveau en bestudeert
(individuele economische agenten) beslissingen vraagstukken die de economie als geheel
nemen. beïnvloeden
Heeft dus voornamelijk betrekking op allocatie- Heeft dus voornamelijk betrekking op het
en distributieprobleem stabilisatieprobleem
3 HET PRODUCTIEPROCES
Productie: alle activiteiten
- Waardoor goederen en diensten tot stand worden gebracht (economische goederen,
consumptiegoederen en kapitaal goederen)
- En op gepaste tijd en plaats ter beschikking worden gesteld van consumenten
- Door inzet van schaarse middelen (de productiefactoren: arbeid, natuur en kapitaal –
ondernemersinitiatief)
1. DE PRODUCTIEFACTOREN
• Arbeid (L)
o Alle mogelijke arbeidsprestaties, zowel van fysieke al intellectuele aard
o Moeilijk om een eenheid te vinden
• Natuur (N)
o De grond en alle grondstoffen die erin zitten (bv. ertsen en metalen)
Samenvatting Economie 2022-23 3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RS2002. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
