Samenvatting
Samenvatting Psychologie: inleiding
- Instelling
- UC Leuven-Limburg
samenvatting van de powerpoint en eigen notities.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 83 pagina's
Voorbeeld 4 van de 83 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
PsychologieINLEIDING IN DE PSYCHOLOGIE
1. WAT IS PSYCHOLOGIE ( NIET)?
Psychologie als wetenschap onderscheidt zich van de “huis-tuin- en keuken psychologie” die
we doorgaans vinden in populaire magazines
Een psycholoog is geen ziener of visionair
Psychologie houdt zich niet enkel bezig met het begrijpen van psychische problemen of
“abnormale processen”
Psychologie is de empirische wetenschap van gedrag en mentale processen
1.1 DEFINITIE
‘Psychologie is de wetenschappelijke studie van het gedrag en de mentale activiteiten
van het individu’
1.2 WETENSCHAP EN INTUÏTIE
Psychologie betwijfelt ongefundeerde beweringen van pseudowetenschappen (bv.
astrologie, toekomstvoorspellingen, handlezen, theorieën uit de middeleeuwen,…)
Pseudowetenschappen: elke benadering om fenomenen uit de werkelijkheid te verklaren die
geen beroep doet op de wetenschappelijke methode
o Vb keisnijding = men ging er van uit dat krankzinnigheid werd veroorzaakt door
verstening van de hersenen oplossing: schedel opensnijden ‘dokter’ haalde steentje
uit jaszak en deed alsof het uit de hersenen kwam ‘genezen’
Psychologie is niet:
o Pure speculatie over de menselijke natuur (= filosofie)
o Een verzameling van volkswijsheden waarvan “iedereen toch weet” dat ze waar zijn
(=“common sense”)
Beide doen uitspraken op basis van ervaringsgegevens
Twee verschillen
o Op vlak van verzamelen van gegevens
Wetenschap vertrekt uit veel gegevens, intuïtie weinig
o Op vlak van verwerken van gegevens (snelle verbanden tov systematisch)
Wetenschap verwerkt systematisch, intuïtie zoekt snelle verbanden tussen
gegevens
Een wetenschappelijke aanpak kenmerkt zich door een empirische manier van werken!
1
Margot Minta
SRW: 2022-2023
Psychologie
,2. GESCHIEDENIS VAN DE PSYCHOLOGIE
Korte geschiedenis, maar lang verleden = psychologie als wetenschap bestaat nog niet zo
lang maar mensen altijd geboeid geweest
Socrates: waarom?
Plato: wat is de realiteit?
Aristoteles: empirische werkelijkheid (gebaseerd op ervaring of op bewijs uit de praktijk)
Galenus (129-199 n.C): lichaamssappen en persoonlijkheid
4 verschillende sappen:
o Gele gal: prikkelbare mensen
o Zwarte gal: negatieve mensen
o Bloed: energieke mensen
o Slijm: taaie mensen
Afhankelijk van de samenstelling van deze sappen had men een andere
persoonlijkheid
Deelt mensen in hokjes
Ernst Kretschmer (1888-1964)
Leptosome type
o Mensen men een leptosome lichaamsbouw zijn relatief lang en mager
o Meestal zijn het intellectuelen met een nuchtere inborst, maar beslist ook
met emotioneel (zeer) gevoelige snaren.
Atletische type
o Mensen met een atletische lichaamsbouw hebben, althans volgens Kretschmer, brede
schouders, maar zijn niet echt lang van postuur..
o Doorgaans is het atletische type assertief. Iemand die altijd zijn woordje klaar heeft en
ad rem is, soms zelfs op het agressieve af.
Pyknische type
o Het pyknische individu heeft een gedrongen lichaamsbouw, een korte nek en een rond
en vaak blozend gezicht. Hebben veel lichaamsvet en weinig spieren.
o Mensen met een pyknische lichaamsbouw zijn vriendelijk, sociaal en hebben een open
karakter. Doorgaans kan iedereen er goed mee door een deur.
Frenologie
Franz Joseph Gall (1758 –1828)
Duits hersenonderzoeker en arts. Hij was een pionier in de studie van het
lokaliseren van psychische functies in het brein en een grondlegger van
de frenologie.
Aanleg en karakter worden door de groei van bepaalde hersendelen bepaald.
2
Margot Minta
SRW: 2022-2023
Psychologie
, Het karakter afleiden uit de vorm van de schedel
o Plat vlak: normale mate van karakter
o Bult: hoge mate van karakter
o Inkeping/deuk: karakter in hele lage mate
2.1 STROMINGEN BINNEN DE PSYCHOLOGIE
(psychologie vanaf nu gezien als wetenschap)
19e eeuw: structuralisme
Wilhelm Wundt (1832-1920)
Eerste ‘psycholoog’
1879: eerste psychologisch wetenschappelijk lab in Leipzig
Psychologie als nieuwe experimentele wetenschap
Elementen van de bewuste waarneming (bv prikkels)
o Doel = structuur van de geest analyseren (= de weg die prikkels afleggen doorheen het
lichaam)
o Methode = introspectie
Vroeg aan proefpersonen om in zichzelf te kijken en te beschrijven hoe de weg
van een prikkel verloopt doorheen het lichaam
o Vb introspectie bij structuralisten:
Uit welke aparte indrukken bestaat pijngewaarwording?
Proefpersoon kreeg zachte speldenprik in de huid toegediend. Vervolgens moest
die persoon bij zichzelf nauwkeurig proberen observeren wat er in zijn geest
omging. Uit de beschrijvingen van de proefpersoon probeerde de onderzoeker
dan af te leiden uit welke elementaire deeltjes de pijngewaarwording was
opgebouwd, en hoe dit overeen kwam met andere gewaarwordingen (bvb.
koude/jeuk)
19e eeuw: functionalisme
William James (1842-1910)
Amerikaanse tegenreactie op structuralisme
Focus op functie en doelen van gedrag (↔ structuur): hoe lossen mensen problemen op?
o Introspectie (= kijken wat in jezelf gebeurt)
Vb. proefpersoon moet puzzel oplossen en zijn strategieën uitleggen
o Externe observatie
Vb. onderzoeker observeert tijdens puzzel welke fouten pp maakt
o Eerste dierproeven
Vb. Hoe zoekt rat zijn weg in een doolhof, en hoe is dit vergelijkbaar met hoe de
mens dit doet?
3
Margot Minta
SRW: 2022-2023
Psychologie
, 20e eeuw: opkomst behaviorisme
Studie van enkel uitwendig waarneembaar gedrag
Klassieke conditionering (KC) pionier: Ivan Pavlov (1849-1936)
John Watson (1878 – 1958)
= grondlegger behaviorisme
Verder onderzoek naar KC
Radicaal: enkel studie van uiterlijk waarneembare
Innerlijke buiten beschouwing
Elk gedrag: S-R verbinding (stimulus-respons)
o Alles is volledig aangeleerd
Geest = onbereikbare ‘black box’
Gestaltpsychologie
1930, Duitsland
Reactie op structuralisme Wundt
o ‘het geheel is meer dan de delen’ bij perceptie
o Menselijke waarneming gericht op gehelen = GESTALT
Reactie op strikt behaviorisme
o Leren niet enkel door trial and error, ook inzichtelijk (AHA-erlebnis)
o Leren ook mogelijk zonder dat effect zichtbaar is in gedrag
Neobehaviorisme/cognitieve psychologie
Opkomst rond 1930
Zelfde basisassumptie als behavioristische stroming
Maar: herontdekking van het innerlijke = innerlijke bestaat
S-O-R opvatting van het gedrag
O = organisme = black box = innerlijke
o Aandacht
o Geheugen
o Behoeften
o Verlangens
o Emoties
4
Margot Minta
SRW: 2022-2023
Psychologie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper margotminta. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen