Samenvatting
Samenvatting H3 IIC A
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Dit is een samenvatting van het derde hoofdstuk van Interieur in Context A
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 38 pagina's
Voorbeeld 4 van de 38 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Interieur in Context examen januari 21 - 22LES 3: Pre-Romaans en Romaans
Religieus imperialisme of de verspreiding van het christendom
Versnippering West-Romeinse rijk (val 476)
- Oost Romeinse rijk is opvolger
- Assimilatie, religie (Christendom) is grote factor continuïteit
- Rom reik wordt gesplitst
- Belangrijkste data hierboven
- Keizer wordt afgezet 476 in West
- Oost rom reik blijft bestaan
Inleiding
- Val van het West-Romeinse Rijk = institutioneel
- want de Laat Romeinse cultuur leeft door:
o Oost-Romeinse (Byzantijnse Rijk) tot 1453
o Architectuur
o Inwoners (merendeel inheems vs minderheid “Germaanse” invallers)
o Assimilatie (acculturatie)
o Religie: Christendom, bisschoppen leden van oude Romeinse aristocratische families
- Val gebeurt maar rom cult blijft voortleven
Links: Zegelring van Childerick, vader van Merovingische Koning Clovis; stelt zichzelf voor als Romeinse bevelhebber
Rechts: Koning Clovis (ca. 466-511) laat zich dopen, hij zal alle Frankische stammen verenigen in Frankische Rijk (481-
887)
58
, Interieur in Context examen januari 21 - 22
à Het Christelijke Geloof en de herinnering aan de macht van het Romeinse Rijk zijn elementen van éénheid binnen
de geopolitieke versnippering na de val van het West-Romeinse Rijk
- Franken trekken macht naar zich toe en gebruiken RR als hun macht
- Nemen christelijke geloof over en vormen zo continuiteit met RR
- Clovis ziet zichzelf als rom bevelhebber
Wat is de impact van het Romeinse Rijk op het ontwikkelen van cultuur en architectuur?
Romanitas
- De herinnering en associatie met de cultuur en macht van het Romeinse Rijk
Vormentaal, constructiemethodes en spolia
- Herinterpretatie van de klassieke vormentaal en typologieën
- Architectuur klassieke oudheid + Germaanse + Byzantijnse invloeden
Christendom
- Bindende factor, uitbouwen van een Christelijk imperium
Dit zal leiden tot het ontwikkelen van een eigen architectuur
- Van experiment tot standaardisering
- Evolutie van het grondplan (centraalbouw, Grieks Kruis, Basilica)
- Pol structuren gaaan evolueren, heeft invloed op cultuur en architectuur
- Restanten rom gebouwen worden geintegreerd in nieuwe gebouwen
- Arch is inspiratiebron, maar niet exacte kopie + bizantijnse invloeden + germaanse invloeden
Romano-Byzantijnse invloeden
Stijl, vormentaal en constructie
- Term:
o Byzantijns: geen betekenis in middeleeuwen
o Byzantium: laatste bastion van RR
o Heersers, inwoners, cultuur werden beschouwd als Romeins
- Byzantium en Romeinse traditie en cultuur vormden inspiratiemodellen voor creëren van Romanitas
è Romano-Byzantijnse invloeden
- Byzantijnse rijk & Germaanse rijk vormt ook belangrijke informatiebron
Stilistisch Germaanse inbreng, vnl. decoratieve patronen
- De Germaanse volkeren waren niet sedentair.
à geen duurzame bouwvormen of architectuur, maar bouwden in hout en leem.
- Hun inbreng is vooral terug te vinden in de decoratie (bvb. dierenmotieven, spiralen en zigzag motieven) die
we ook op hun wapens en andere gebruiksvoorwerpen terugvinden.
- Zien we in decoratieve patronen: germaanse invloed
- Hoe komt deze patronen niet voor in andere dingen
- etrusken kijken niet naar constructiemethodes van germaanse vormen
- Frankische sierspeld
- Detail kapiteel oude St. Denis in Parijs
- Vergelijkbare decoratieve patronen
- Zuil/kapiteel = Grieks-Romeins element
- Decoratie = Christelijk en Germaans
- Decoratieve patronen = locale cultuur
59
, Interieur in Context examen januari 21 - 22
Romano-Byzantijnse Christelijke architectuur
Christendom als staatsgodsdienst in het Romeinse Rijk
Vroege periode
- Christelijke ontmoetingscentra (verstopt in huizen)
- Catacomben, ondergrondse massabegraafplaatsen
- Martyria, monumenten voor martelaars
Christendom ontwikkelt zich vanaf ca. 350 onder Keizer Constantijn
- 312: Visioen brandend kruis aan de Milvische Brug (verslaat Maxentius)
- 313: Edict van Milaan: erkenning en legalisatie Christendom
- 326: Erkenning Christendom als staatsgodsdienst
Zoektocht architecturaal type voor religieuze activiteiten Christendom
- Pagaanse connotatie van de klassieke tempel
+ liturgische vereisten (relieken verering, doopsel, eucharistie) dwingen tot alternatief:
- Romeins model
o = Centraalbouw voor martyria en baptisteri
o = Basilica voor eredienst
- Byzantijns model
o = Overkoepelde centraalbouw als enig model
- Steeds meer politieke instabiliteit
- Heel deel aantrekkingskracht werd verloren à ze gingen offers uitbrengen
- Alles was onzeker
- Men ging zoeken naar nieuwe religies (christendom)
o 1 centrale conclusie à 1 god en geen meerdere
o God had belofte van verlossing voor gelovigen (wedergeboorte)
o Niet meest populaire godsdienst (chr)
o Wint stap voor stap wel meer populariteit (apostelen)
o Vanaf 350 ontwikkelt christendom door keizer Constantijn
- 312: slag tussen constantijn en maxentius (zie triomfboog)
o Constantijn (met goddelijke ingeving) bevrijde rome van de tiran
o waren eigenlijk 2 politieke tegenstanders, maar C zei dat het dankzij het christendom was.
o hij had een visioen gekregen met een brandend kruis dat uit de hemel kwam
- 313: edict van milaan:
o erkenning christendom, werd legaal, geen vervolging meer van christenen
- 326: christendom werd staatsgodsdienst
- Vanaf dan werd geld vrijgemaakt voor de christendomse bouwkunst
o ze kwamen samen in interne ruimtes tot 350
o catacomben, hier ook samenscholingen tot 326
- Architectuur werd gebouwd om christendom te gaan beleiden vanaf 326
- Constantijn nam naam pontifex maximus (hoofd staat en hoofd kerk)
- Geen scheiding tussen kerk en staat
- Constantijn gaf opdracht om woord van god te verspreiden
- Zette grote bouwwerken om christendom boost te geven
- Nieuwe typoligie werd gezocht (opzettelijk niet gaan kijken naar tempelarchitectuur)
o christenen werden vervolgd door het andere geloof met tempels
§ niet geschikt qua interieur, was alleen exterieur,
§ christenen waren altijd binnen samengekomen, ze wilden een gesloten ruimte
o basilica wordt inspiratiebron (2 modellen)
§ WRR (romeinse model)
o eredienst & grote hal, kleinere centraalbouw (doopkapel, sacristie, …)
§ ORR (byzantijnse model)
o centraalbouw is enige vorm: grote overkoepelde gebouwen
60
, Interieur in Context examen januari 21 - 22
West Romeinse Rijk
Lithurgische noodzaak: (Wat is precies nodig voor chrisenen om mis op te dragen?)
- Wandelpad
à Processie binnenkomst en vertrek van de geestelijken
- Altaar
à Ruimte waar de misviering werd opgedragen
- Ruimte voor de congregatie
à tijdens de processie en communie moesten de gelovigen gescheiden zijn van de geestelijken
- Ruimte voor de catechisten
à afzondering: zij die nog aan het toetreden waren tot het geloof, moesten ook gescheiden zitten
van de gelovigen, gedoopt = volwassen
A = ingang
B = schip & centrale volume
C = altaar
D = absis, geestelijken bevinden zich daar
Zijbeuken
plaats voor gelovigen zelf
als kerk vol zat gingen catehesisten buiten plaatsnemen
Sint-Jan in Lateranen, ca. 324 CE
- Constantijn gaf opdracht om deze kerk te bouwen
- Hij zal dit schenken aan de bischop van Rome wannneer hij verhuist
naar constantinopel
- Dit was ook een belangrijke politieke zet
- Wordt belangrijkste kerk in Rome
- Wordt vernietigt in 1869 door aardbeving
- Hele structuur was uit beton gemaakt en nobele materialen
- Zuilen waren uit marmer gekapt
- Alle elementen van basilica komen terug maar in andere opbouw
- Alle elementen komen terug in andere configuratie om verschillende liturgische voorwaarden van de
christelijke eredienst te kunnen gaan vervullen
- Basilica = publiekshal met verschillende invullingen
o gerechtshof, audientiehal voor keizer waar mensen vragen konden stellen, ruimte voor
volksvergadering/politieke meeting
o plaats waar keizer zat, zat ook de bischop
BASISKENMERKEN BASILIKALE KERK:
- Romeinse basilica
- Longitudinaal (vs. Centraalbouw Byzantijnse Rijk/ORR)
- Duidelijk afgebakende ruimtes en zones i.f.v. liturgie
- Evolueert tot model voor meeste katholieke (Roomse) kerken
o Portaal
o middenschip met 2 lagere zijbeuken
o transept
o viering
o koor
o kooromgang (4 zijbeuken totaal)
- Exterieur = eenvoudige baksteenbekleding
- Interieur = decoratie
o Marmer, mozaïeken (gekleurde en gepolijste stenen)
o Figuratief (Bijbelse taferelen)
61
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Tinsel03. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen