Interieur in Context examen januari 21 - 22
Les 5: architectuur in de Nederlanden: Van romaans tot Classicisme
GOTISCHE ARCHITECTUUR
Historiografie
Syllabus
Giorgio Vasari (1511-1574) gebruikte als eerste in zijn werk Le vite de piu eccellenti Architetti, Pittore et scultore Italiani
da Cimabue insino a tempi nostri...(eerse editie , Firenze , 1550) de term “stile Gotico” voor de architectuur
voortgebracht door een barbaars volk.
Reeds in de 19de eeuw vestigde de Franse architect Eugène-Emanuel Viollet-le-Duc
(1814-1879) in zijn “Dictionnaire raisonné” de aandacht op de constructieve
vernieuwing van de gotiek. Hij baseerde zich hierbij op onderzoek in situ en op het
schetsboek van Villard de Honnecourt (° ca 1175) Album de dessins et croquis (13de
eeuw) met tekeningen en schetsen op perkament van grote Franse kathedralen
(Reims, Laon, Chartres e.a.).
Cursus
Giorgio Vasari (1511-1574),
Boek: ”Le vite de piu eccellenti Architetti, Pittore et scultore Italiani da Cimabue insino
a tempi nostri”
- Gaat over kunstenaar voor zijn tijd
o Heeft het over een gotische stijl
o Gotiek brak niet door in Italië, dit was barbaars
Villard de Honnecourt (1175)
- 250 tekeningen
- 70 van architectuur
- Ging op reis en tekende alles van kunst
- Proporties kloppen niet volledig
o Alles was op perkament
- Laon:
o Noord Frankrijk,
o Laatromaanse kathedraal
- 2e prentje: Reims
Eugène Emmanuel Viollet-Le-Duc (1814-1879)
Boek: “Dictionnaire raisonné de l’architecture française du XIe au XVIe siècle”
Parijs, 1854-1868
- 10 delen
- Franse architect
- Restauratie
- Schreef boek over romaanse architectuur
- Maakte veel tekeningen die we vandaag nog gebruiken
119
, Interieur in Context examen januari 21 - 22
Chronologie
Syllabus
De gotiek in de Nederlanden start aan het begin van de 13de eeuw en loopt door tot ver in de 16de eeuw.
(opgelet!: in Frankrijk start de Gotiek vroeger. De kathedraal van Chartres is als voorbeeld van een volgroeide Gotiek
gebouwd van 1194 tot 1230.)
Cursus
Chartes 1194
Scholastiek- theologie en filosofie
Syllabus
Kerkelijke architectuur is bepaald door een christelijk wereldbeeld en het theologische denken. Het kerkgebouw is de
materialisatie van het goddelijke.
De kerk en de kloosters waren een centrum van kennis. De scholastiek was
een methode van onderwijs die bestond uit een mengvorm van filosofie en
theologie. Men bestudeerde de Bijbel (theologie) De dialectiek en de
rethoriek (= discussieertechniek waarbij men probeerde met logische
argumenten de uitspraken en uitgangspunten te onderzoeken, ten aanzien
van aspecten van het geloof). Men zocht een verbinding tussen het
goddelijke en de rede; God vinden door de wetenschap. = Artes liberales
De Leuvense universiteit is gesticht in 1425, Leiden in 1575.
Cursus
Artes Liberales = “vrije kunsten”
Romaans: kerkelijk à kennis
Vanaf 13e E: scholastiek beklemtonen
1e in Nedederlanden: Leuven à vrije kunsten werd onverwezen
à grammatica, logica (rekenen), muziek, astronomie, …
Doel: verklaring Bijbelse teksten, verbinden van God en wetenschap
120
, Interieur in Context examen januari 21 - 22
De constructieve vernieuwing van de Gotiek
Syllabus
De Gotiek is in zekere zin een vervolmaken van de romaanse bouwprocedés met als hoofdbedoeling de overwelving
van grote ruimten te perfectioneren, om de druk (gewicht) te beheersen en beter te verdelen en op die manier een
betere stabiliteit te bekomen. Die ontwikkeling gebeurt langzaam maar zeker en heeft zijn effect op het totale concept
van de bouwwerken.
Cursus
à middenpaneel van het drieluik “het leven van de hielige Benedictus”
Jan II van Coninxloo
1e helft 16e eeuw
KMSK Brussel
à perfectioneren van alles = gotiek
Elementen in die constructie :
Syllabus
*Spitsboog
*Kruisribgewelf (de bogen en ribben zijn als het skelet van een constructie) *Luchtbogen dienen om die druk van de
overkapping van de middenbeuk op te vangen en over te brengen naar de steunberen.
*Pinakels dienen als verzwaring van de steunberen (constructie en esthetiek wordt gecombineerd)
Cursus
Gotisch Kruisribgewelf
Veurne
Sint-Walburgakerk
Cirkel = lichtbeuk
- Alles tussen ribgewelven
= opvullend metselwerk zonder dikte
- Ribben à leiden gewicht af naar de steunpunten
- Gebouw = skelet
121
, Interieur in Context examen januari 21 - 22
ombuiging van de spatrkachten
tekening: R.M. Lemaire
KU Leuven, Archief Lemaire
= restauratiearchitect
Skeletstructuur:
Grote ramen à meer licht
Grote vlakken in glas kunnen nog niet
è Maaswerk à decoratief & constructief
Glasschilderkunst à bloei
Het Franse kathedraalsysteem krijgt algemene ingang
122
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Tinsel03. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.