Samenvatting
Samenvatting Pre- & protohistorie
Alles wat de prof zegt tijdens de les + afbeeldingen! perfect om te studeren voor het examen ik behaalde hiermee 17/20
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 52 pagina's
Voorbeeld 4 van de 52 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
Pre- & protohistorie 2022-2023Pre- & protohistorie
• Hoofdstuk 1 - Algemene inleiding
• Hoofdstuk 2 – Mens en Natuur
• Deel I: Steentijden
• Hoofdstuk 3 – Vroeg- en midden paleolithicum
o Vroeg paleolithicum in Afrika
o Vroeg paleolithicum in Europa
o Midden paleolithicum
• Hoofdstuk 4 - Laatpaleolithicum in NW-Europa
• Hoofdstuk 5 - Mesolithicum in de Lage Landen
• Hoofdstuk 6 - Landbouwers en veetelers uit de jonge steentijd
• Deel II: Metaaltijden
• Hoofdstuk 7 - Vroege & middenbronstijd (2300-1100 v.Chr.)
• Hoofdstuk 8 - Late Bronstijd (1100- 750 v.Chr.)
• Hoofdstuk 9 - Vroege Ijzertijd: Hallstatt (750-450 v.Chr.)
• Hoofdstuk 10 - Midden- en Late Ijzertijd: La Tène (450-50 v.Chr.)
• Hoofdstuk 11 - Overgang naar de Gallo-Romeinse tijd (50 v.Chr.-
70 n.Chr.)
1
,Pre- & protohistorie 2022-2023
ALGEMENE INLEIDING
1) Tijdlijn
Hieruit kunnen we afleiden dat het klimaat sterk schommelt, te zien aan de afwisseling van ijstijden
& tussen-ijstijden.
Klimaat zal het milieu bepalen en invloed hebben op de fauna & flora van dat gebied en hierdoor ook
invloed hebben op mens & dier.
Periodes: Paleolithicum, Mesolithicum, Neolithicum
- Neolithicum: Periode van de landbouw en veeteelt
- Mesolithicum: Periode waarin mensen nog aan jagen, visvangst en plukken deed. Hier was
men nog jager-verzamelaar
- Paleolithicum: De oude steentijd (onderverdeeld in vroeg, midden & laat)
-->Protohistorie: de metaaltijden (brons- & ijzertijd) begint 200V.C. – eindigt aan het begin v/d
tijdrekening wanneer de Romeinen komen
Definitie pre & protohistorie: Nauwelijks geschreven bronnen in deze periode. We doen beroep op
de archeologie & de iconografische bronnen.
Prehistorie: de periode waarin geen geschreven bronnen zijn. Varieert mondiaal omdat het schrift
overal op andere momenten ontstaat. (Bij ons kwam dit pas bij de Romeinen)
Protohistorie: periode waar elders in de wereld wel al geschrift is maar nog niet in de regio waar je
het over hebt.
2
, Pre- & protohistorie 2022-2023
2) Geschiedenis v/d (prehistorische) Archeologie
De prehistorische archeologie kende een andere ontwikkeling dan de historische archeologie:
- Werd in W-EU gestimuleerd door het nationalisme + ontwikkelingen in de geologie &
biologie rond de evolutie (inzicht groeit dat de mens ouder is dan wat het scheppingsverhaal
vertelde).
19e eeuw
- Antediluviale mens = de mens van voor de zondvloed, de prehistorische mens (Lyell &
Darwin)
- Pioniers v/d 19e eeuw in de protohistorie: Thomsen (relatieve chronologie) + Worsaae
(stratigrafie die weer een relatieve chronologie bevestigt) + Montelius (typologische
methode)
- (Eind 19e eeuw sociaal darwinisme --> primitief vs beschaving)
3 grote archeologische paradigma’s:
1) De cultuurhistorische benadering (waar wij ons vooral mee bezig houden)
- Definiëren van archeologische culturen, het samen horen van typische voorwerpen
in een bepaalde voorwerpen in een bepaalde tijd die zich onderscheiden van andere
groepen. Vertrekken vanuit het archeologisch materiaal en deze te groeperen op een
beschrijvende manier.
2) Processuele archeologie
20e eeuw
- Men geraakte meer geïnteresseerd in de processen van het verleden.
- Ambitie om de archeologie wetenschappelijker te maken → hypothetico-deductief:
van een hypothese naar het testen van theoretische modellen (=middle range
research)
- Op zoek naar wetmatigheden van menselijk gedrag
3) Post-processuele archeologie
- Men vond dat men te weinig de mens in deze processuele archeologie, volgens hen
zijn mensen individuen, elke regio is anders, je kan er geen wetmatigheden op
toepassen
- De culturele actoren zijn een soort agency in dit menselijk bestaan
- Men moet elke cultuur particulier bekijken en begrijpen
- Het is nooit objectief omdat je vanuit je eigen cultuur/kader vertrekt
- Artefacten krijgen pas betekenis wanneer je er zelf betekenis aan geeft
We zijn alsmaar meer multi & cross disciplinair, ook wordt het maatschappelijker, het heeft een
erfgoed verhaal.
3) Bronnenmateriaal & bewaringstoestanden
Archeologische sites:
- Abris-sous-roche & grotsites
- Openluchtnederzettingen
- Afvalhopen
- Tells
- Begraafplaatsen
- Depots
- Monumentale structuren
- Steenbouw
3
, Pre- & protohistorie 2022-2023
4) Bronnenmateriaal:
− Lithisch materiaal
− Voorwerpen in been & gewei
− Ceramiek
− Glas
− Metalen voorwerpen
− Vergankelijke materialen
1) Lithische artefacten:
--> artefacten in steen, meestal werktuigen, altijd een afbouwproces, een reductieproces met
afslaan.
Productie: Men selecteert een steen, prepareert deze, gaat dit bewerken.
Je kan tot eindproduct gaan of tot halffabricaten wanneer je aan de kern komt (deze zullen later nog
bewerkt worden, meestal voor werktuigen)
- Werktuigen worden geproduceerd door: retouchering, polijsten of schachting van halffabricaten =
consumptiefase (deze objecten worden gebruikt en terug bewerken wanneer deze minder scherp
zijn BV) --> cyclisch verloop van gebruik v/h object naar aanpassing en bewerking om terug te
gebruiken
VROEG PALEOLITHICUM TECHNIEKEN:
Vooral vuistbijlen, er wordt veel afval
achtergelaten, veel halffabricaten
Men gaat deze niet pollijsten
In de loop van 2 miljoen jaar komen er veranderingen in
dit productieproces, men gaat het proces verfijnen in
het MIDDEN PALEOLITHICUM techniek:
-Men gaat dit choppingtool verfijnen en symmetrisch
maken. Een hele stap in de ontwikkeling van de
materiële cultuur. (Homo erectus) --> met 1 tik zullen ze
een grote afslag maken die een scherpe schijf zal
overlaten
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ansoclaeys. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77764 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen