Dit is een samenvatting van Psychodiagnostiek (Toegepaste psychologie) van 2023. Het is een samenvatting van de lessen, powerpoints en lesnotities. Geslaagd in eerste zit.
Samenvatting psychodiagnostiek
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 Inleiding tot de psychodiagnostiek........................................................................................3
1.1 Omschrijving & belang van psychodiagnostiek................................................................................................3
1.1.1 Alledaags impliciet diagnostiseren......................................................................................................................................3
1.1.2.Impliciet diagnosticeren in de psychodiagnostiek..............................................................................................................4
1.1.3. Expliciet diagnosticeren als oplossing................................................................................................................................4
1.1.4. Het belang van psychodiagnostiek.....................................................................................................................................4
1.2. Maatschappij en psychodiagnostiek...............................................................................................................5
1.2.1. Belang van context.............................................................................................................................................................5
1.2.2. Naar het psychodiagnostisch procesmodel.......................................................................................................................9
1.2.3. Belang van geschiedenis.....................................................................................................................................................9
Hoofdstuk 2 Intelligentie: van theorie naar praktijk..................................................................................9
2.1. Intelligentie in theorie & praktijk..........................................................................................................................................9
2.1.1. inleiding..............................................................................................................................................................................9
2.1.2. Theorie................................................................................................................................................................................9
2.1.3. Praktijk..............................................................................................................................................................................11
2.2.Intelligentie als zorgvraag..............................................................................................................................13
2.2.1.Cognitieve begaafdheid.....................................................................................................................................................13
2.2.2. Diagnostisch traject..........................................................................................................................................................14
2.2.3. Mis- en gemiste diagnoses...............................................................................................................................................16
Hoofdstuk 3 Het pscyhodiagnostisch model............................................................................................17
3.1. De aanmelding..............................................................................................................................................17
3.1.1. Doelstellingen...................................................................................................................................................................18
3.1.2. Handelen..........................................................................................................................................................................18
3.1.3. Denken.............................................................................................................................................................................19
3.1.4. Afronding..........................................................................................................................................................................20
3.1.5. Aanmelding binnen het A&O werkveld............................................................................................................................21
3.1.6. Extra aandachtspunten voor de psychodiagnosticus.......................................................................................................22
3.2. Intake-vooronderzoek...................................................................................................................................22
3.2.1. Doelstelling.......................................................................................................................................................................22
3.2.2. Handelen..........................................................................................................................................................................22
3.2.3.Denken..............................................................................................................................................................................28
3.3. Aanvullend onderzoek..................................................................................................................................36
3.3.1. Doelstellingen...................................................................................................................................................................36
3.3.2. Handelen..........................................................................................................................................................................36
3.3.3. Denken.............................................................................................................................................................................37
3.3.4. Afronding..........................................................................................................................................................................40
3.3 Advies & rapportering....................................................................................................................................41
3.3.1 Doelstellingen....................................................................................................................................................................41
3.3.2 Denken...............................................................................................................................................................................41
3.3.3 Handelen...........................................................................................................................................................................42
3.3.4 Afronden............................................................................................................................................................................44
3.4 Interventie & evaluatie..................................................................................................................................44
3.4.1 Doelstellingen....................................................................................................................................................................44
3.4.2 Handelen...........................................................................................................................................................................44
Hoofdstuk 4 De kunst van testdiagnostiek..............................................................................................46
4.1. Interpretatie van testresultaten....................................................................................................................46
4.1.1 Ruwe score........................................................................................................................................................................46
4.1.2 Soorten normgroepen.......................................................................................................................................................46
4.1.3. Concepten uit de statistiek...............................................................................................................................................48
, 4.1.4 Transformaties van ruwe scores.......................................................................................................................................50
4.2 Betrouwbaarheid en betrouwbaarheidsintervallen.......................................................................................57
4.2.1 Theoretische achtergrond.................................................................................................................................................58
4.2.2 Betrouwbaarheidsintervallen............................................................................................................................................59
,Hoofdstuk 1 Inleiding tot de
psychodiagnostiek
1.1Omschrijving & belang van psychodiagnostiek
1.1.1Alledaags impliciet diagnostiseren
Opdracht: teken en geef een naam voor een brandweer, chirurg, gevechtspiloot…
->Resultaat: allemaal mannen getekend en een mannennaam
Diagnosticeren
o = het toekennen van oorzaken aan verschijnselen of gedragingen (attributietheorie)
Impliciet
o Onbewust, zonder erover na te denken
Alledaags
o Iedereen doet het elke dag, vooral als er een afwijking is van een verwacht patroon
o Vaak wordt het gebruikt als entertainment, zowel online als in tijdschriften. Maar ook in de media,
op televisie, in documentaires wanneer het om extremer (on)gewenst gedrag gaat.
o Bv. kansen en waarschijnlijkheden -> “Mijn vriend is professor. Hij schrijft graag gedichten, is nogal
verlegen en klein van gestalte. Op welk terrein is hij werkzaam: chinese literatuur of psychologie?”
Probleem:
o Op basis van impliciete diagnostisering kunnen er oordeelsfouten ontstaan omwille van tekorten of
vertekeningen in het denken, en op basis daarvan wordt ons gedrag bepaalt
Oorzaak
o Mensen redeneren niet statistisch, maar gebruiken heuristieken/vuistregels!
o Bv. “Bart is 34 jaar. Hij is intelligent, maar weinig creatief. Hij is dwangmatig en maakt
een saaie indruk. Hij was altijd sterk in wiskunde, maar zwak in taal”
-> Rangschik naar waarschijnlijkheid:
a) Bart is accountant
b) Bart speelt in een hardrockband
c) Bart is een accountant die in een
hardrockband speelt
Resultaat: 85% vindt a het meest waarschijnlijk en b het minst waarschijnlijk. MAAR de kans
dat hij en accountant én hardrocker is, is altijd kleiner.
o Heuristieken
= vuistregels om sneller tot de oplossing van een probleem te komen, vaak impliciet of
onbewust
w Informele, intuïtieve en speculatieve oplossingsstrategieën
w Ontwikkeld om snel beslissingen te nemen (~overleven)
w Specifieke strategieën die we leren gebruiken in specifieke situaties en die niet altijd
een oplossing garanderen (<> algoritmen, die altijd en overal werken)
w Hoe meer ervaring met een taak, hoe beter heuristieken ontwikkeld zijn
Soorten:
w Beschikbaarheidsheuristiek (gebeurtenissen)
= Als iets makkelijk uit het geheugen op te halen is, schatten mensen dat dit vaker
gebeurt
Bv. vliegen is gevaarlijker dan autorijden
w Representativiteitsheuristiek (groepen)
= hoe meer iemand overeenkomstige kenmerken vertoont die typisch zijn voor
leden van een bepaalde groep, hoe groter de kans is dat de persoon ook tot die
groep behoort.
Bv. Voorbeeld van de accountant/hardrocker
, 1.1.2.Impliciet diagnosticeren in de psychodiagnostiek
Mogelijke foutenbronnen
o Geen systematische en consistente werkwijze
o Informatie zoeken die idee bevestigt(confirmation bias)
o Te vlug adviezen formuleren
o Gebrekkige betrouwbaarheid en validiteit van de onderzoeksmiddelen en ongeschikte normen
o Voor de hand liggende diagnosen en interventies over het hoofd zien
o Diagnostisch proces onvoldoende afgestemd op de hulpvragen van de cliënt
o Besluitvorming onvoldoende gebaseerd op beschikbare gegevens; geen objectieve criteria
hanteren (= verhoging van de subjectiviteit)
o Besluitvorming onvoldoende geëxpliciteerd en daardoor onvoldoende duidelijk voor collega’s
en cliënten
o Eigen persoon als foutenbron
o Onvoldoende samenwerking met cliënt en zijn omgeving
o Teveel vakjargon in de communicatie
Die fouten en vertekeningen zijn mogelijk in elke fase van de psychodiagnostische besluitvorming. De invloed
van de foutenbronnen kan wel verminderd worden door het gebruik van een duidelijk, systematisch
denkkader, namelijk expliciete diagnostiek.
1.1.3. Expliciet diagnosticeren als oplossing
Expliciet diagnosticeren is de wetenschappelijk verantwoorde vormgeving van het proces op basis van valide &
betrouwbare producten (instrumenten/methodieken). Het gaat op een prescriptief kader of model, namelijk het
psychodiagnostisch model.
De basis van het PSD
procesmodel is de
empirische cyclus. Deze
cyclus vormt de essentie
van evidence-based
denken!
We zien dit expliciet diagnosticeren in de praktijk aan de hand van:
Explicieter werken met (gevalideerde) theorieën
Bewust rekenschap geven van de keuze van bepaalde theorie
Praktijkkennis gebaseerd op gesystematiseerde praktijkervaringen
Duidelijk de denkstappen vastleggen die geleid hebben tot het advies
Onderzoek doen naar de waarde van theorieën en de effecten van interventies
Resultaten (durven) uitwisselen met collega’s
1.1.4. Het belang van psychodiagnostiek
Alledaags impliciet diagnosticeren is niet hetzelfde als expliciet diagnosticeren door wetenschappelijk
opgeleide psychodiagnostici die mogelijkheden en kansen gaan schatten, afwegen en herzien o.b.v.
psychodiagnostisch procesmodel (~empirische cyclus) om op basis daarvan adviezen en behandelingen uit te
werken op maat van de cliënt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tinelenaerts1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,39. Je zit daarna nergens aan vast.
