Dit document bevat een samenvatting van slides en notities, van het derde deel van de cursus over het 'insolventierecht voor ondernemingen' gedoceerd door prof. Bruloot. Alle wetsartikelen staan er ook bij vermeld.
Algemeen kader: pathologie en verdwijning van de onderneming
De verdwijning kan vrijwillig OF gedwongen gebeuren
Vrijwillige verdwijning:
= vrijwillige vereffening (beslissing van de AV in vennootschap)
o door realisatie activa
o voldaan aan SE’s
o overblijvende saldo: voor ondernemer/aandeelhouders
o WVV erkent ook bij deficitaire vereffening (geen liquidatiesaldo en
niet alle SE’s kunnen w voldaan, gelden tekort) als vrijwillig
Gedwongen verdwijning:
faillissement
gerechtelijke ontbinding (regeling voor slapende vennootschappen)
= curatieve mechanismen (→ discontinuïteit = opdoeken van een
onderneming)
Intermediair
preventieve mechanismen (→ continuïteit = redden van een onderneming)
(tussenfase tussen gedwongen en vrijwillig)
gericht op het redden van ondernemingen (stukjes of helemaal)
Bevoegdheidsprobleem
Economisch beleid = gewestbevoegdheid
o incl. begeleiden van ondernemingen in moeilijkheden = Vlaamse
bevoegdheid
MAAR het faillissementsrecht, als onderdeel van het ondernemingsrecht =
federaal
o gerechtelijke reorganisatie is onderdeel van algemeen normatief
kader = federale bevoegdheid
Praktijk: gewesten vullen het zeer beperkt in en doen weinig, laten het
over aan federaal niveau (dus de facto federale bevoegdheden)
Preventieve mechanismen (→ continuïteit)
Ondernemingsbegeleiding
o Preventief Bedrijfsbeleid dr Agentschap Innoveren en Ondernemen
(→Dyzo) = Vlaams
1
, o Depistage (=opsporen van ondernemingen in moeilijkheden) →
kamers voor ondernemingen in moeilijkheden (KOIM) <
ondernemingsrechtbank = Federaal
Minnelijk akkoord
o Out-of-Court restructuring: bedrijf in moeilijkheden sluit zelf akkoord
met SE, zonder tussenkomst vd rechtbank
Gerechtelijke reorganisatie (GREO)
o Wet Gerechtelijk Akkoord (WGA) 1997: niemand gebruikte hier GREO
o Wet Continuïteit Ondernemingen (WCO) 2009: omslag want zeer
ondernemingsvriendelijk reorganisatierecht gemaakt
Reparatie 2013
o Boek XX WER 2017 (in werking 01/05/2018)
Titel V = XX.39-97 WER
Recente wijziging door W. 21/03/2021
OPTIE 1: OPSPORING ONDERNEMINGEN IN FINANCIËLE MOEILIJKHEDEN
(=DEPISTAGE)
Opsporen ondernemingen in moeilijkheden = Depistage
Oorsprong
zorgen voor de werknemers
‘Depistage’ bij sommige Ondernemingsrechtbanken
Dreiging met ambtshalve faillissement
1997 (WGA): °kamers voor handelsonderzoek binnen elke
ondernemingsrechtbank
o juridische bekrachtiging en veralgemening
Thans art. XX.25 WER (kamers voor ondernemingen in moeilijkheden)
taken:
o algemene opvolging ondernemingen (doel: bewerkstelligen
continuïteit vd onderneming en bescherming SE’s)
o ‘ambtshalve’ onderzoek ondernemingen waarvan continuïteit is
bedreigd
Gegevensverzameling (art XX.21)
Knipperlichten
o Veroordelende vonnissen (tot betaling)
o RSZ en BTW achterstallen
o Geen jaarrekening
2
, o Info van gdw (vb. fictieve vennootschapszetels)
Je kan een brief sturen naar de ondernemingsrechtbank over bepaalde
ondernemingen, niet om hen failliet te laten verklaren, maar om hen te
helpen.
KB 13/06/2021: Centraal register van economische knipperlichten
o Slechts beperkte toegang
Eventueel oproeping (art XX.25 §2)
Geen wettelijke verplichting om te verschijnen !
o KOIM =/= rb, geen jurisdictionele bevoegdheid (tussen rb en
begeleidende instantie)
o Ambtshalve bezoek ter plaatse dr KOIM als je niet komt opdagen
o Maar 2x geen gevolg geven is grondslag voor gerechtelijke
ontbinding
Info inwinnen bij cijferberoeper (de accountant van de onderneming)
Verloop depistage
Stap 1: gegevensverzameling
Stap 2: analyse door KOIM
Stap 3: resultaat is verslag
Continuiteit bedreigd? Gerechtelijke reorganisatie (proberen
rechttrekken)
Bedrijf reddeloos verloren (staat van faillissement)?
o Overzending naar Pdk, die moet hen dagvaarden in faillissement
o Of ambtshalve beheersontneming: voorlopig bewindvoerder
aanstellen die onderzoekt of faillissement moet w aangevraagd
Eigenlijk wil men ofwel de onderneming wakker schudden ofwel stelt men vast
dat de onderneming niet meer te redden is en gaat de kamer voor moeilijke
ondernemingen helpen bij vereffening.
OPTIE 2: BEWARENDE MAATREGELEN
AANSTELLING “ONDERNEMINGSBEMIDDELAAR” (XX.36 WER)
3
, Op verzoek schuldenaar Aanvraag bij de rechtbank
‘Faciliteren’ van (minnelijke) reorganisatie
o Taak van de ondernemingsbemiddelaar: als neutrale derde partij
onderhandelen met de SE’s om tot een deal te komen, want voor
onderneming zelf is dit moeilijk
o Vermijden dat onderneming door SE’s in faillissement w geduwd
Sterk voluntaristisch: onderneming moet dit zelf willen, vragen en betalen
ondernemingsbemiddelaar geniet voorrecht van de gerechtskosten indien de
onderneming toch failliet gaat.
“Voorrecht gerechtskosten” voor bemiddelaar: indien onderneming toch
failliet gaat en bemiddelaar niet betaald w
Relatief weinig gebruikt
AANSTELLING GERECHTSMANDATARIS (XX.30 WER)
Let op: er bestaan verschillende soorten gerechtsmandatarissen
o ≠ gerechtsmandataris in het kader van GROGG (gerechtelijke
reorganisatie door overdracht onder gerechtelijk gezag) of
voorbereidend akkoord
Op verzoek van elke belanghebbende (SE, AHers..) of OM of onderneming
zelf
Voorwaarden:
o Kennelijk grove tekortkoming van SA/orgaan OF onbestuurbaarheid
o Gevaar voor continuïteit van de onderneming
Aanstelling door voorzitter Ondernemingsrechtbank
o bepaalt omvang opdracht
o desgevallend te verlengen na opening reorganisatieprocedure
Taak gerechtsmandataris: kijken of gerechtelijke reorganisatie-procedure
moet w opgestart
Voorafgaand aan een reorganisatieprocedure
AANSTELLING VOORLOPIGE BEWINDVOERDER I (XX.31 WER)
≠ gemeenrechtelijk voorlopig bewindvoerder
Op verzoek van elke belanghebbende of OM
Voorwaarden
o Kennelijk grove fout van SA/orgaan
o Aanstelling TIJDENS reorganisatieprocedure
Aanstelling door Ondernemingsrechtbank
Tijdens een reorganisatieprocedure
AANSTELLING VOORLOPIGE BEWINDVOERDER II (XX.32 WER)
in de praktijk het meest gebruikt na de gemeenrechtelijke voorlopig
bewindvoerder
≠ gemeenrechtelijk voorlopig bewindvoerder
Niet meer om onderneming te redden (niet meer reorganisatie), maar
richting faillissement
Op verzoek van elke belanghebbende of OM of ambtshalve
Voorwaarden:
4
, o Aanwijzingen faillissement
Aanstelling door voorzitter Ondernemingsrechtbank
o Gehele of gedeeltelijke beheersontneming
niet bevoegdheid voorlopige bewindvoerder aangifte
faillissement, tenzij het gaat om voorlopig bewindvoerder die
ambtshalve is aangesteld
degene die gevraagd heeft om voorlopig bewindvoerder aan
te stellen die moet dagvaarden in faillissement
uitz. de rechtbank kan ook ambtshalve zo een voorlopige
bewindvoerder aanstellen. De rechtbank kan niet ambtshalve
failliet verklaren!
o 21 dagen → 4 maand
binnen 21 dagen moet er iemand in faillissement gedagvaard
hebben anders komt de aanstelling van de voorlopig
bewindvoerder te vervallen!
Als daarbinnen actie is ondernomen dan blijft de voorlopig
bewindvoerder voor een periode van max. 4 maanden.
Provisie + “voorrecht gerechtskosten”
Schulden betaald aan vorige VB? bescherming van 3en TGT (bevrijdende
betaling)
Voorwaarden (naleven als je dr akkoord bescherming wil in toekomst)
Minimum 2 schuldeisers
Geschrift
o Vermelding doel (+ verantwoording)
Gevolg: Je sluit een minnelijk akkoord en dit draagt bij aan een
duurzaam herstel van de onderneming. Als achteraf blijkt dat dit
onjuist is, voldoet het niet aan vwen en dus geen wettelijke
bescherming dr akkoord.
o (Vertrouwelijkheids- en onsplitsbaarheidsclausule)
vertrouwelijk: we gaan de inhoud niet delen met de buitenwereld
onsplitsbaarheid: de afspraken die daarin worden gemaakt moet
je in samenhang zien, je moet alle afspraken nakomen
Neerlegging akkoord (RegSol → Register vd Solvabiliteit vroeger op griffie
ondernemingsrb)
Sommige mensen doen hiervoor een beroep op een
ondernemingsbemiddelaar (art XX.36)
Gevolgen
Bindend voor de partijen (want =cct)
o Niet bindend voor derden (voor hen = rechtsfeit)
Onaantastbaar bij later faillissement, maar beperkingen
o Handelingen om niet (gift)
o Faillissementspauliana (bedrieglijke benadeling van SE)
5
, o Systeem uitgewerkt om handelingen gesteld in periode kort
voorafgaand aan faillissement terug te draaien afspraken in akkoord
kunnen niet w teruggedraaid, kunnen later niet in vraag w gesteld
(onaantastbaar), TENZIJ… die 2 gevallen
Homologatie → uitvoerbare titel (nieuw XX.38 WER)
Gezamenlijk verzoek
formele controle rechtbank
Verder verloop? Bij niet-vrijwillige betaling mogelijk gedwongen
tenuitvoerlegging door gdw
OPTIE 4: GERECHTELIJKE REORGANISATIE (XX.39 EV)
ALGEMEEN
Doelstellingen vd procedure
1) Voorkoming faillissementen
Tijdig ingrijpen!
Geen curatele, wel (optionele) begeleiding
Art XX.45, §3 WER: mogelijk alternatief vr faillissement, staat van
faillissement belet opening reorganisatieprocedure niet (indien
onderneming in zijn totaliteit niet meer te redden is, om bepaalde activa te
redden)
2) Behoud economische substantie
Gericht op continuïteit vd onderneming, of van een deel ervan
(activiteiten/activa)
o ook reorganisatie mogelijk als onderneming in globo insolvabel is,
maar continuïteit van onderdelen kan behouden blijven
Herstel vd onderneming obv reorganisatieplan
Evt. overdracht vd onderneming
Krachtlijnen van de procedure
1) Tijdelijk moratorium op de schulden
= opschorting van de middelen van tenuitvoerlegging. Onderneming krijgt
tijdelijk bescherming tegen haar SE’s.
o Gedwongen tenuitvoerlegging w halt aan toegeroepen dr procedure,
tijdelijk moratorium opgelegd aan SE’s, zij kunnen tijdelijk niets
doen en moeten hun SA tijdelijk rustlaten, terwijl probeert de
onderneming zich in alle rust te herorganiseren
o Onderneming krijgt aantal maanden om zaken op orde te zetten,
krijgt ‘paraplu’
o Niet fijn vr SE’s MAAR uiteindelijk is het in hun belang, want idee
erachter is vernietiging vermijden en zoveel mogelijk waarde
behouden
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechteningent2001. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
