Volledige samenvatting van alle HOC van Sociale Psychologie (gedoceerd in het Engels door Jasmine Vergauwe) vertaald in het Nederlands.
bestaande uit volgende hoofdstukken: H1 evolutionaire Psychologie, H2 interactie: samenwerking en concurrentie, H3 agressie, H4 prosociaal gedrag, H5 aantrekki...
Inhoud
Table of Contents
Inhoud....................................................................................................................................................1
Hoofdstuk 1: Evolutionaire psychologie/ evolutionary psychology........................................................4
Overzicht............................................................................................................................................4
1. Altruïsme en natuurlijke selectie....................................................................................................4
a) natuurlijke selectie en gedrag.....................................................................................................4
b) Altruïstisch gedrag......................................................................................................................5
c) Inclusieve geschiktheid/fitness en verwantschap.......................................................................5
d) Wederzijds altruïsme..................................................................................................................6
e) Samenwerking en concurrentie..................................................................................................6
2. Seksuele selectie en sekseverschillen in gedrag.............................................................................7
a) Seksuele selectie en ouderlijke investering................................................................................7
b) Paringsvoorkeuren.....................................................................................................................8
c) Jonge mannen: risico en geweld...............................................................................................10
d) Overspel en jaloezie.................................................................................................................11
Hoofdstuk 2: Interactie: samenwerking en concurrentie.....................................................................12
overzicht...........................................................................................................................................12
1. Hoe werkt een Collectief?.............................................................................................................12
introductie....................................................................................................................................12
a) Gemengde motieven................................................................................................................14
b) Structuur van onderlinge afhankelijkheid.................................................................................16
2. Transformatie van situaties..........................................................................................................17
a) Interpersoonlijke disposities.....................................................................................................18
b) Overtuigingen over het gedrag van anderen............................................................................20
c) Kenmerken van de relatie.........................................................................................................22
d) sociale normen.........................................................................................................................22
Hoofdstuk 3: Agressie...........................................................................................................................23
Overzicht..............................................................................................................................................24
1. theorieën over agressie....................................................................................................................24
a) biologische benaderingen.............................................................................................................25
b) Psychologische benaderingen......................................................................................................26
..........................................................................................................................................................28
2. Persoonlijke en situationele variabelen........................................................................................29
a) individuele verschillen..................................................................................................................29
3. Agressie als maatschappelijk/sociaal probleem...............................................................................33
a) Partnergeweld..............................................................................................................................33
b) Seksuele agressie..........................................................................................................................34
1
, c) Pesten op school en op het werk..................................................................................................34
4. Preventie en interventie...............................................................................................................35
a) Catharsis...................................................................................................................................35
b) Straf..........................................................................................................................................35
c) Incompatibele reacties opwekken............................................................................................35
5. Psychopathie................................................................................................................................36
a) Wat is psychopathie?................................................................................................................36
b) Theorieën van oorsprong.........................................................................................................38
c) psychopathologie en leiderschap..............................................................................................39
Hoofdstuk 4: Prosociaal gedrag/prosocial behavior.............................................................................39
Overzicht..........................................................................................................................................39
1. Helpen en altruïsme.....................................................................................................................40
a) Altruïsme versus egoïsme.........................................................................................................40
2. Waarom we niet helpen...............................................................................................................42
a) Bystander effect........................................................................................................................42
b) Andere contextuele variabelen................................................................................................44
3. Waarom we helpen......................................................................................................................45
a) Kosten en baten van helpen.....................................................................................................45
b) Groepen en identiteit...............................................................................................................46
c) Social identity en bystander effect............................................................................................47
d) Stemming.................................................................................................................................48
4. Problemen bij het onderzoeken van prosociaal gedrag................................................................49
a) Geweld en hulp.........................................................................................................................49
b) Gender en helpen.....................................................................................................................50
c) Langtermijn helpen...................................................................................................................51
5. Evolutie en Neurowetenschap......................................................................................................53
a) evolutie.....................................................................................................................................53
b) Neurowetenschap....................................................................................................................54
Hoofdstuk 5: Aantrekkingskracht en Hechte relaties...........................................................................55
Overzicht..........................................................................................................................................55
1. Belang van relaties........................................................................................................................55
a) psychisch en fysiek welzijn.......................................................................................................55
b) Sociale steun.............................................................................................................................57
c) Sociale uitsluiting......................................................................................................................58
d) Noodzaak om erbij te horen.....................................................................................................59
e) Gehechtheid.............................................................................................................................59
2. interpersoonlijke aantrekkingskracht...........................................................................................61
a) Wat mooi is, is goed.................................................................................................................61
b) Fysieke aantrekkingskracht......................................................................................................62
c) Psychologische aantrekkingskracht..........................................................................................63
2
, d) Kracht van de situatie...............................................................................................................66
3. Romantische relaties....................................................................................................................67
a) Liefde........................................................................................................................................67
b) Tevredenheid en stabiliteit.......................................................................................................68
c) Het verbeteren van het functioneren van relaties....................................................................69
4. Algemene relatieprocessen..........................................................................................................70
a) Soorten relaties........................................................................................................................70
b) Openbaarmaking en reactievermogen.....................................................................................71
c) Relatie eindigt...........................................................................................................................72
d) Samen oud worden..................................................................................................................72
Hoofdstuk 6: Emoties...........................................................................................................................73
1. Wat is een emotie?.......................................................................................................................74
a) Pre-cognitieve theorieën..........................................................................................................74
b) Sociaal – psychologisch construct.............................................................................................75
2. Waarom hebben we emoties?......................................................................................................76
a) Evolutionaire oorsprong...........................................................................................................76
b) Signaalsysteem/ social signaling system...................................................................................77
c) Emotie biedt gedragsflexibiliteit...............................................................................................77
d) impliciete Informatieverwerking..............................................................................................78
e) Regulering en controle.............................................................................................................78
3. Hoe worden emoties opgewekt en gedifferentieerd?..................................................................78
a) Schachter - Singer.....................................................................................................................79
b) Wundt's 2 dimensies................................................................................................................80
c) Beoordelingstheorie.................................................................................................................80
d) Moderne theorieën..................................................................................................................82
4. Specifieke reactiepatronen...........................................................................................................83
a) Gezicht......................................................................................................................................83
b) Stem.........................................................................................................................................84
c) Controle en strategische manipulatie.......................................................................................85
d) Fysiologische veranderingen = Arousal component.................................................................87
e) Gevoelens.................................................................................................................................87
5. Interactie van emotiecomponenten.............................................................................................89
a) Proprioceptieve feedback.........................................................................................................89
b) Emotionele besmetting............................................................................................................90
c) Gevolgen van emotieregulatie..................................................................................................91
Sociale Psychologie 2
3
,Hoofdstuk 1: Evolutionaire psychologie/ evolutionary psychology
Overzicht
1. Altruïsme en natuurlijke selectie: een evolutionair perspectief op de menselijke natuur
a) Natuurlijke selectie en gedrag
b) Altruïstisch gedrag
c) Inclusief fitness en verwantschap
d) Wederzijds altruïsme
e) Samenwerking en concurrentie
2. Seksuele selectie en sekseverschillen in gedrag: een evolutionair perspectief op sekseverschillen
a) Seksuele selectie en ouderlijke investering
b) Paringsvoorkeuren
c) Jonge mannen: risico, geweld en eer
d) Overspel en jaloezie
1. Altruïsme en natuurlijke selectie
a) natuurlijke selectie en gedrag
Evolutionaire psychologie onderzoekt de evolutionaire oorsprong van gedrag en de gevolgen voor
huidige psychologische mechanismen.
Darwin (1859): "De oorsprong van soorten"
Selectie in de natuur vindt plaats doordat sommige organismen beter
overleven en zich beter voortplanten in een bepaalde omgeving
o betere fitheid/fitness (= overdracht van genen van de
volgende generatie)
o betere aanpassing/adaptation aan de omgeving
Primaire interesse: evolutie van fysieke/physical kenmerken
Op het einde zijn er eigenlijk alleen giraffen met lange nek. Ze
veranderen zodat ze passen in de omstandigheden.
Moderne darwinisten
Primaire interesse: evolutie van gedrag (bijvoorbeeld altruïstisch gedrag)
Evolutionair perspectief op de menselijke natuur:
Universele kenmerken: Deze succesvolle kenmerken bieden zo'n evolutionair voordeel, dat
ze zich over de bevolking verspreiden en typerend worden voor de hele mensheid
4
, o Tweevoetigheid/bipedalism: mensen starten met wandelen op 2 voeten. Voorbeeld
van iets universeel omdat het zo een universeel voordeel opleverde begon het
universeel typisch te worden. Belangrijk voor iedereen -> typisch voor iedereen.
o Universele psychologische kenmerken
b) Altruïstisch gedrag
= anderen helpen, hoewel het schadelijk kan zijn aan je eigen fitness
Natuurlijke selectie = schijnbaar egoïstisch proces
Hoe dit uit te leggen? De universele behoefte om erbij te horen
o Baumeister & Tyce (1990): 'sociale angst' als aanpassing om uitsluiting uit de groep
te voorkomen, bang zijn om negatief beoordeeld te worden -> elke angst heeft een
bepaalde functie!
Helpen werd zo belangrijk en werd daarom een deel van ons DNA!
c) Inclusieve geschiktheid/fitness en verwantschap
= uw persoonlijk reproductief succes + de effecten die u heeft op de reproductie van uw genetische
verwanten, gewogen naar de mate van genetische verwantschap
- identieke tweeling: genetische overlap = 100%
- ouders - kind: 50%
- broer/zus: 50% ( als je het leven van je broer red dan red je ook 50% van je genen)
- tante/oom - nicht/neef: 25%
- neven: 12,5%
= betere conditie (van volgende generatie) door (genetische) verwanten te helpen
Dit houdt in…
o Men neemt risico's voor genetische verwanten
o Hoe hoger de genetische verwantschap, hoe groter het risico dat men neemt
Daly & Wilson, 88
o minder zorg voor stiefouders dan natuurlijke ouders
o meer kindermishandeling door stiefvaders (100 x meer dan natuurlijke vaders)
Burnstein et al., 94
o meer hulp aan genetische verwanten in moeilijkheden
o Burnstein et al. (1994)
o Burnstein et al. (1994)
o Burnstein et al. (1994)
Burnstein et al. (1994)
Wie ga je helpen? In de figuur zie je de neiging waarop je
gaat helpen. Hoe hoger het genetisch verband hoe hoger de
kans dat je gaat helpen. Leven of dood situaties zijn meer
uitgesproken.
5
, Hierbij gaat het over de leeftijd van een persoon. In alledaagse
situaties ga je eerder heel jonge en heel oude mensen helpen.
In leven of dood situaties ga je veel sneller heel jonge mensen
helpen dan oudere mensen. Jonge mensen kunnen nog altijd
kinderen hebben dus kunnen gemakkelijker genen doorgeven.
De tendens dat je jonge
kinderen helpt heeft te maken met wat voor soort situatie en
de ernst van de situatie. Hierbij gaat het over een situatie
waarbij men zich in hongersnood bevind.
Curvi lineair!
10 jarige is niet zo ver van een reproductieve leeftijd dus die
gaan we makkelijker redden. Baby’s hebben nog lang te gaan
voor ze kunnen voortplanten. 10 jarige krijgt dus meer hulp in
een hongersnood situatie. Hoe ouder hoe meer je voor jezelf
kunt zorgen.
Conclusie:
Wie we helpen in verschillende situaties is voorspelbaar vanuit een evolutionair perspectief
Sterk bewijs voor de theorie van inclusieve fitness
d) Wederzijds altruïsme
Waarom helpen we niet-verwante individuen?
“Ik help jou als jij mij helpt”
alleen mogelijk als:
o de persoon die wordt geholpen, kan later worden herkend
o bedriegers kunnen worden gestraft: bedriegers worden uitgesloten (Mensen die hulp
krijgen maar die niets terug doen kunnen worden uitgesloten!)
alleen bij intelligente soorten (primaten, mensen)
alleen met kennissen en kleine groepen/stammen (garantie voor wederkerigheid)
Helpen verhoogt uiteindelijk de geschiktheid!
e) Samenwerking en concurrentie
Evolutionaire psychologie verklaart natuurlijke selectie door
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kassandrawaerts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.
