Dit is een volledige samenvatting van het vak Macro-economie, gegeven door Jaques Vanneste aan de Unvisiteit Antwerpen. Het omvat alle delen van het handboek die behandeld zijn in de les. Deze samenvatting is gemaakt in mei 2023.
Opzicht wel een goede samenvatting, alleen jammer dat er vaak gewoon verwezen wordt naar powerpoint slides die belangrijk zijn in plaats van ze samen te vatten: 2,5/5
Samenvatting Macro-economie 2022-2023
Hoofdstuk 1: Een toer rond de wereld
Intro
In het vak Macro-economie bespreken we verschillende termijnen waarop zaken zich kunnen
voortdoen: De korte, middellange en lange termijn
Korte termijn (bv. enkele jaren)
De jaarlijkse productiebewegingen worden voornamelijk bepaald door de ontwikkeling van de vraag.
Middellange termijn (bv. een decennium)
De economie neigt terug te keren naar het productieniveau dat wordt bepaald door aanbodfactoren,
zoals
- De kapitaalvoorraad
- Het niveau van de technologie
- De omvang (en kwaliteit) van de beroepsbevolking en arbeid
- ...
Lange termijn (bv. enkele decennia of langer)
De economie is afhankelijk van
- Het vermogen om te innoveren en nieuwe technologieën te introduceren
- Hoeveel mensen sparen
- De kwaliteit van het onderwijssysteem van het land
- De kwaliteit van de overheid
1.1) Huidige situatie
De output wordt gemeten aan de hand van het reële bruto
binnenlands product
Een conjunctuurcyclus wordt gedefinieerd als de periode tussen
twee pieken of twee dalen.
De tweede piek is hoger dan de eerste
Groei op lange termijn
Voor WO1 waren de recessies vaak langer (rood langer dan
blauw)
De energieprijzen in Europa zijn sinds 2020 enkel nog maar aan het stijgen. Dit geld ook voor gas en
olie (in mindere mate voor olie).
1
,Het Europees concurrentievermogen is in gevaar: 350 350
Ongelijkheid tussen Europa en VS 300 300
250 250
Structuur van een land kan wijzigen en de rede zijn 200 200
waarom ge in een betere positie gaat zitten 150
179.0
150
100 100
50 50
Reële lonen dalen veel sterker in eurozone
24.0
0 0
13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
NYMEX Natural Gas Henry Hub in MwH in €
RFV Natural Gas TTF NL 1st Fut. Day in MwH in €
Als reële lonen zakken dan in de VS, is het een Source: Refinitiv Datastream, ING Economic Research
6 6
compensatie voor het nadeel dat je had in verband 4 4
met competitiviteit 2 2
Purchasers mangement index (PMI) 0 0
-2 -2
De inkoopmanagersindex (PMI) = Een index van de -4 -4
overheersende richting van economische trends in de -6 -6
industrie en de dienstensector. -8
98 00 02 04 06 08 10 12 14 16 18 20 22 24
-8
INDICATOR OF NEGOTIATED WAGES (YOY% CHANGE) : Euro Zone (real terms)
ATLANTA FED WAGE GROWTH TRACKER : US (real terms)
Hij bestaat uit een verspreidingsindex die samenvat of
Source: Refinitiv Datastream, ING Economic Research
de marktomstandigheden, zoals gezien door de inkoopmanagers, zich uitbreiden, gelijk blijven of
krimpen.
1.2) De pandemie van 2020
Deze crisis was e ergste wereldwijde gezondheidscrisis sinds de zogenaamde Spaanse griep in 1918
en de ergste wereldwijde economische crisis sinds de Grote Depressie
Het was een heel ander soort economische crisis dan de andere recessies. Ze wordt niet veroorzaakt
door een onevenwichtigheid in de economie, maar door een exogene en onverwachte schok.
Deze schok beïnvloedt de economie op drie manieren:
- Doorbreken van de productieketen: Een negatieve aanbodschok
- Beperking van de mobiliteit van werknemers: Een negatieve aanbodschok
- Daling van het inkomen: Een negatieve vraagschok
Aangezien er zowel een aanbod- als vraagschok plaatsvond
spreken we hier van een atypische schok.
Er was ook een abrupte val in de consumptie van olie. De
vraag viel zo laag dat producenten wouden betalen om olie
op te kunnen slaan in hun voorraad. De prijs voor een vat
werd negatief.
1.3) De crisis van 2008–2009
De dalende huizenprijzen in de VS leidden tot ernstige
problemen in de financiële sector.
Dit verspreidde zich naar andere landen via het
- Handelskanaal: Minder exportmogelijkheden naar de VS
- Financieringskanaal: Giftige financiële producten (bv. slechte kredieten) werden verspreid over het
wereldwijde financiële systeem
2
,Van 2000-2007 kenden opkomende economieën een grotere groei dan de ontwikkelde. Deze trend
werd in 2008 onderbroken door een financiële crisis i.v.m. de huizen- en kredietmarkten. De
hypotheken die vroeger waren uitgegeven waren van slechte kwaliteit. Mensen konden hun leningen
niet meer terugbetalen (ze hadden te veel geleend). De prijs van hun hypotheken steeg boven de
prijs van hun huis, waardoor ze deze niet terug konden betalen.
Het probleem dat veel banken in de VS aan elkaar gelinkt waren. Toen dat Lehman failliet ging,
bracht hij zeer veel andere banken mee in het dal. Velen van hen gingen ook failliet.
Resultaat: Zeer grote financiële crisis
Zie korte uitleg in een filmpje
Een V-vorm van een reseccie is beter dan een
U-vorm (V herstelt snel; is veerkrachtig)
Wij als advanced economie hadden een veel
diepere daling tijdens de crisis dan de
developing economieën (ontwikkelingslanden)
De financiële crisis mondde uit in een
economische crisis. Zowel de Amerikaanse als Europese beurs klapte volledig dicht. De terugval was
groot, maar ook hier toonde de emerging economies een sterke veerkracht.
1.3.2) ’08-’09 crisis versus Covid-19
2008-2009
- De financiële schok was relatief klein
- De klap op de balans van de banken was gelijk aan een beursdaling van 4%
De balansen werden dus gewoon veel minder waard
(merk op dat in 1987, de VS aandelenmarkt met 20% daalde en dit geen recessie veroorzaakte)
Waarom zo slecht?
- Obscuriteit: Niemand wist hoeveel de hypotheken van de banken waard waren
- Versterking: Banken hadden te weinig (buffer)kapitaal om verliezen op te vangen en dus stopten ze
met uitlenen
- Om het probleem op te lossen, moesten banken hersteld worden en dat kost tijd
d
Na de crisis werd genoeg bufferkapitaal de nieuwe standaard voor banken
Covid
De oorzaak was de daling van de productie als gevolg van de lockdown
Balansen van financiële instellingen werden niet direct geraakt
Omdat het geen financiële crisis was (externe oorzaak)
De overheid reageerde met gezondheidsinterventies (bv. mondkapje, lockdownregels...) en
inkomenssteun zodat de consumptie niet zou instorten en bedrijven konden overleven
Steun voor bedrijven bestond bv uit leningen later betalen
3
, 1.4) De Verenigde Staten
De drie zaken die onderzocht worden om de
‘gezondheid’ van een land te bepalen zijn de
volgende:
- Groei van de output
- Werkloosheidsgraad
- Inflatie: Maatstaf van de gehele BBP, niet enkel de
consumptieprijzen (zo kijken wij Meestal naar
inflatie)
Zonder productiviteitsgroei is een duurzame stijging
van het inkomen per persoon niet mogelijk.
De vraag is nu wat de beleidsmakers kunnen doen om de afname van de output tegen te gaan of te
beperken.
- De FED kan vraag stimuleren, output toenemen en werkloosheid laten afnemen door de
interestvoet te laten dalen
- De FED kan vraag laten afnemen, output afnemen en werkloosheid laten toenemen door de
interestvoet te laten stijgen
Arbeidsproductiviteit is beperkt in de afgelopen decennia. Moeten we ons daar zorgen over maken?
- Sommigen zeggen dat het een tijdelijk verschijnsel is. Productiviteitsgroei is veranderlijk.
- Sommigen geloven dat het komt door meetproblemen. Verbeteringen van nieuwe technologie zijn
moeilijker te waarderen. Misschien onderschatten we die, vandaar de lage
productiviteitsgroeicijfers.
- Grote winsten zijn nu moeilijker te verkrijgen
Hoe ontastbaarder, hoe moeilijker om te weten (en te meten)
1.5) De EU en de Eurozone
De Europese Unie (EU) is een groep van 27 Europese landen met een gemeenschappelijke markt.
In 1999 vormde de EU een gemeenschappelijke munt, de eurozone, die in 2002 de nationale munten
verving door de euro.
De eurozone staat vandaag voor twee belangrijke problemen:
- Hoe de werkloosheid te verminderen?
- Hoe efficiënt functioneren als gemeenschappelijke munt?
De grote vier (Big Four) zijn goed voor 74% van het totale BBP van de eurozone: Frankrijk; Duitsland,
Italië en Spanje
In 2023 gaat Kroatië toetreden tot de Eurozone
De gemiddelde werkloosheid ligt in de
Eurozone vrij hoog (8,3%), maar dit komt omdat er enkelingen een zeer grote werkloosheidsgraad
hebben Bv. Griekeland met 20%. Hieruit kunnen we concluderen dat elk land specifiek moet werken
aan haar werkloosheid. Ze moeten ieder specifieke, op maat gemaakte maatregelen treffen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper louiseevens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
