Farmacologie Deel I
1. Definities:
Geneesmiddel = elke enkelvoudige of samengestelde substantie met
diagnostische, therapeutische of profylactische eigenschappen voor dier of
mens.
- Specialiteit = industrieel vervaardigd geneesmiddel (vb. sinutab =
merknaam)
- Diagnostisch = contrastmiddel
- Profylactisch = preventieve middelen (vaccins)
Farmacologie = wetenschap die wisselwerking tussen levende organismen
en scheikundige stoffen onderzoekt.
Farmacotherapie = benaming voor behandeling van ziekten en
aandoeningen met geneesmiddelen.
Farmacotherapie:
- Causale therapie (oorzaak aanpakken)
- Symptomische therapie
- Substitutietherapie (vervanging stof)
2. Het geneesmiddel
2.1. Oorsprong geneesmiddel
Plantaardig:
Planten en kruiden hebben krachtige werkzame stoffen. Zoals alkaloïden
- Cafeïne:
o Plantaardig alkaloïd
o Stimulerende eigenschappen
o Komt uit: koffiebonen, cacaobonen, theebladeren en guarana
- Atropine:
o Komt van Atropa Belladonna
o Is een mydriaticum (werkt in op ZS),
mydriase = pupilverwijding
o Is een alkaloïd
- Oprium:
o Zaadbol van Papaver sumniferum oprium winnen
o Oprium bevat verschillende alkaloïden: codeïne en morfine
= opiaten (indicatie voor ernstige pijn)
- Pilocarpine:
o Uit bladeren Pilocarpus
o Geeft miose (pupilvernauwing) en wordt gebruikt bij glaucoom
1
- Structuur eventueel aanpassen met effect op stabiliteit, activiteit en
toxiciteit
Microbieel:
bacteriën en schimmels
- Penicilline:
o Antibioticum
o Oorsprong in natuur
o Penicillium schimmel produceert antibioticum -> bescherming
tegen bacteriën
- Streptomycine:
o Geproduceerd door streptomyces griseus, bodembacterie
o Eerste antibioticum binnen de groep van aminoglycosiden
- Chlooramfenicol:
o Streptomyces venezuelae produceert deze
o Ernstige bijwerkingen -> enkel nog lokaal ingezet bij
bacteriële conjunctivitis.
Dierlijk:
- Insuline: eerste bron voor medicinale insuline = koeien, paarden
en varkens
- Hirudine: bloedverdunner -> geproduceerd door bloedzuigers
- Deze stoffen worden: gezuiverd, geïdentificeerd en synthetisch
vervangen worden
2
, Seppe Verlinden
Mineraal: Fe, Zn, talk, …-> ingezet worden als geneesmiddel
- Ijzersulfaat -> anemie
- Talk en zink oxide -> huidaandoeningen
- Aluminium hydroxide -> antacidum tegen maagzuur
Scheikundig: zuivere synthetische producten -> tegenwoordig grootste
deel van nieuwe geneesmiddelen.
2.2. Geneesmiddelontwikkeling
= de weg van een mogelijks farmacologisch werkzame stof naar een
nieuw geneesmiddel -> moet veilig en doeltreffend zijn.
= tijdrovend, inefficiënt en kostelijk proces met geen garantie op
succes: duurt 12-14 jaar -> ontwikkeling tot geregistreerd
geneesmiddel.
2.2.1. Fases geneesmiddelontwikkeling
Drug discovery:
- Vroeger: nieuwe mol ontdekt door werkzaam bestanddeel te
isoleren door traditionele remedies of toeval
- Tegenwoordig: chemische stoffen screenen tegenover bepaalde
doelwitten die effect op bepaalde ziektes kunne hebben
- Veelbelovende molecules (hits) -> verder getest in preklinische
fase
Preclinical:
- Risico schatten
- Toxiciteitsstudies: in vitro en proefdieren
- Meestal negatief resultaat
Klinische fase: opbouw
- Fase 1: lage dosissen toedienen aan gezonde jonge proefpersonen
- Fase 2: beperkte groepen
- Fase 3: grote groepen
Klinische fase: Doel
- Vaststellen of bij dieren waargenomen farmacologische werking ook
bij de mens optreden
- Nagaan of de stof veilig aan mensen kan worden toegediend in
doseringen die gewenst werking teweegbrengen
- Aantonen dat de farmacologische effecten leiden tot een gewenste
therapeutische werking
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper seppeverlinden1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.