Gedrag waarbij je jou machteloos voelt als begeleider
Een nood waar niet aan voldaan is
Moeilijk begrijpbaar gedrag, dus moeilijk te hanteren gedrag
VS
Gedrag dat eig normaal is in functie van ontwikkeling, situatie, voorgeschiedenis?
= betekenisvol gedrag gezien en gehoord worden en een boodschap wordt meegegeven
Het is ! om te gaan kijken wat er onder het gedrag zit: wat het kind wil vertellen met zijn gedrag achter
gedrag kijken!
1.4 BASISPRINCIPES
1. Kijken achter het gedrag
2. Nood aan verbinding!
Ijsbergmodel
Gedrag: bovenste dat je ziet boven het wateroppervlak
Gedachten en gevoelens: zie je niet
Behoeften wat heeft het kind nodig??
Gedrag = communicatie
Wat zeggen ze tegen ons met hun gedrag?
Reageren op de onderliggende boodschap!
o Vanwaar komt die boodschap
o Wat is er gebeurd …
o Dus: niet reageren op agressie/boosheid
Behoeften = welke ondersteuning heeft dit kind nodig, wat zou hij/zij
nodig hebben? bevraag dit adhv gesprek
Bv met een lsci gesprek: tijdlijn opbouwen tijdens gesprek nadat je
emoties hebt ontladen
1
,Buitenkant VS binnenkant
Neem de ruimte om stil te staan bij betekenis van gedrag
Gedrags- en emotionele problemen (buitenkant) kan zicht op
onderliggende emotionele ontwikkelingsnoden en kwetsbaarheden
verduisteren
Risico: begeleider schat gedrag van kind verkeerd in. Begeleider staat
minder open om de onderliggende en verborgen behoeften van het
kind of de jongere te begrijpen
Belangrijk! Ruimte nemen om stil te staan bij betekenis van het
gedrag (binnenkant): wat wil dit kind me eigenlijk zeggen of tonen?
Actie-reactiespiraal kan ontstaan: situatie escaleert of zorgfiguur trekt
zich terug uit de situatie -> onderliggende angst van het kind wordt
bevestigd: onveilig, in de steek gelaten en onbegrepen patroon
doorbreken
Aanpak afstemmen op…
Holistische benadering: kijken naar de persoon in zijn geheel!
Sociaal – emotionele ontwikkeling = wat kan iemand aan
Onze duik onder het wateroppervlak
Inschaling emotionele ontwikkeling via SEO-schaal
Op welke leeftijd functioneert dit kind?
kind bevindt zich vaak in 1 vd 3 fasen, kind kan
hier wel nog verder int ontwikkelen!
Kinderen en jongeren met gedragsproblemen maskeren hun onderliggende noden en behoeften
o Behoefte om hun eigen spanningen te reguleren
o Behoefte aan invulling van hun dag/leven
o Behoefte aan veilige relatie
o Behoefte aan …
Door Anton Došen
In kaart brengen van de onderliggende emotionele ontwikkelingsnoden en dynamieken
Oorspronkelijk: mensen met een verstandelijke beperking. Nu meer en meer toepassing in diverse
sectoren van de jeugdhulpverlening
Aandacht voor het vloeiende, dynamische en interactieve verloop van de ontwikkelingslijnen die de basis
vormen voor onze emotionele en sociale ontwikkeling
Deze lijnen lopen meestal over verschillende fasen heen, waarbij we een heen en weer beweging
onderkennen tussen verder bouwen, pauzeren en even terugvloeien (regressie)
2
, Regressie of stilstand
Oorzaken: toegenomen stress, moeilijke levensomstandigheden, gebrek aan ondersteuning, zwaarte van
de ontwikkelingsopdracht
Maken deel uit van de ontwikkeling
Begeleider: alert zijn voor de noden vh kind voorkomen kinderen overvraagd/overschat worden
Afstemmen op wat kind emotioneel aankan
Heb zicht op de emotionele noden van het kind of de jongere
1ste drie ontwikkelingslijnen = bepalend voor verder levensloop
1ste drie centraal bij het ondersteunen van kinderen en jongeren met gedragsproblemen
Meeste: deze thema’s kwetsbaar en onderliggend aan hun problemen
Onderliggende kwetsbaarheden:
o Beperkt vermogen om stress en emoties te reguleren (adaptatiefase)
o Moeilijkheden om andere mensen te vertrouwen (1ste socialisatiefase)
o Problemen om een eigen verhaal en individualiteit te ontwikkelen (1ste individuatiefase)
FASE 1: ADAPTATIEFASE
Homeostase vs disregulatie
→ Jongeren met GES nood aan hulp om hun spanningsniveau te reguleren
→ Door beperkte aanwezigheid van een ‘veilige haven’/sensitieve responsiviteit in prille kinderjaren
→ Escalatie herkennen, ik-boodschap geven en jongere ruimte geven om tot rust te komen
FASE 2: EERSTE SOCIALISATIEFASE
Vertrouwen vs wantrouwen
→ Nood aan verbinding
→ Aandacht van belangrijke andere = basale behoefte
→ Verbinding = aandacht
→ Helpend in deze fase: voorspelbaarheid, routines en rituelen
FASE 3: EERSTE INDIVIDUATIEFASE
Autonomie vs afhankelijkheid
→ Grote drang om eigen weg uit gaan maar tegelijk ook een behoefte tot nabijheid
→ Eigen wil doordrukken
Conclusie: wat is probleemgedrag?
• = aanhoudende vraag om aandacht, ontstaan door verkeerde afstemming van de aanpak
• Van ‘het is voor de aandacht’ naar ‘er is een onderliggende emotionele nood’
• Zoeken naar: wat zit erachter? Wat proberen ze ons duidelijk te maken?
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper karenvanderbeke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.