Samenvatting: psychopathologie
Psychopathologie of klinische psychologie houdt zich bezig met vragen zoals:
- hoe ontstaan psychische stoornissen ?
- welke psychische stoornissen vallen er te onderscheiden?
- wat kan er gedaan worden aan deze stoornissen?
- …
Als sociaal werkers wordt je geconfronteerd met mensen die rechtstreeks/ onrechtstreeks te
maken krijgen met psychische problemen.
- gaat oplossen, verlichten of hanteerbaar maken van psychosociale problemen
- werkt aan de toegang tot voorzieningen
- versterkt de relaties met anderen (gezin, familie, sociaal netwerk,..)
- signaleert tekorten op niveau v/d samenleving
- ..
Toch:
- er heerst een grote afstand → het overkomt de ander, maar mij niet
- vooroordelen
- gediscrimineerd
Hoe lager de sociaal- economische status, hoe hoger het risico op psychopathologische
stoornissen
verklaringen:
1) sociale veroorzakingen: een lager sociaal- economische status waarin iemand opgroeit/
leeft verhoogt het risico
2) sociale selectie: een lager sociaal- economische status waarin iemand iemand opgroeit/
leeft heeft rechtstreeks gevolg van de stoornis
Hoofdstuk 1: (ab)normaliteit
1.1 Zeven criteria
1. (ab)normaal gedrag waaronder mensen lijden
⇒ De persoon lijdt onder problematische emoties :sterke angsten, extreme
negativiteit, gevoel van nooit stoppende ellende,.. en beslist hierdoor dat het niet
zo verder kan
- nadruk ligt op individuele en de persoonlijke waardering voor de persoon zelf
- niet elk lijden is abnormaal
- niet elke psychische stoornis gaat samen met persoonlijk lijden
2. (ab)normaal gedrag als disfunctioneel gedrag
⇒ iemands welbevinden hangt af van de mate waarin men zijn rollen kan
vervullen
- iemand faalt als ouder, partner, werknemer,..
- disfunctioneel kan het eigen of gedrag van de ander ondermijnen
- niet elk disfunctioneel gedrag gaat samen met een psychische stoornis
1
, 3. (ab)normaal als irrationeel en onbegrijpelijk gedrag
- ⇒ ieder mens gedraagt zich rationeel volgens een zekere logica
Abnormaal is het dan als:
- iemand zich irrationeel/ onlogisch gedraagt
- zinloos of onbegrijpelijk
- chaotisch
4. (ab)normaal gedrag onvoorspelbaar en oncontroleerbaar
⇒ mensen voelen zich bedreigd als anderen zich oncontroleerbaar of
onvoorspelbaar gedragen
We beschouwen gedrag als abnormaal als:
- mensen zich niet volgens de regels die in die situatie gelden gedragen
- als mensen zich ongeremd gedragen
- als mensen de oorzaak/ aanleiding van iemands gedrag niet kunnen achterhalen
5. (ab)normaal gedrag als opvallend en onconventioneel gedrag
⇒ iedereen gedraagt zich zoals de meeste zich gedragen of zoals het sociaal
wenselijk is
Abnormaal als:
- gedrag gaat opvallen
- gedrag is niet sociaal wenselijk
- gedrag van de ander afwijkt hoe ik mij gedraag
6. (ab)normaal gedrag als ongemakkelijk aanvoelend gedrag
⇒ iemand die zich niet aan de regels houdt, zien we als abnormaal
- gaat afwijken van de sociale verwachtingen
7. (ab)normaal gedrag als norm overschrijdend gedrag
- wat doen we met gedragingen die aanvaard worden in een andere cultuur dan de
onze? vb. kinderhuwelijk
- mensen kunnen er ook voor kiezen om zich niet te conformeren aan de
maatschappelijke normen
⇒ als we op basis van deze criteria gedrag als abnormaal beschouwen is het niet noodzakelijk
dat er ook een psychische stoornis is
Wat wij als normaal zien is cultureel en maatschappelijk bepaald. Het plaatst psychopathologie
in een maatschappelijke context.
- Is het niet typisch dat een norm tijd en contextgebonden is
- Wat doen we met mensen die net doelbewust afwijken van die norm?
2
,1.2 Drie modellen
1.2.1 Statistisch model
⇒ we bekijken het gedrag over een populatie en beschouwen het gedrag van numerieke
de grootste groep als normaal gedrag
Abnormaal: wat afwijkt van het gemiddelde v/d groep waartoe men behoort
Afwijkingen v/h gemiddelde kunnen te maken hebben met:
1- De frequentie v/h gedrag/ gedachten/ gevoelens
- komt uitzonderlijk voor of net veel meer dan bij de meeste
2- De omvang v/h gedrag/ gedachten/ gevoelens
- uitzonderlijk sterk of uitzonderlijk beperkt reageren op een bepaalde situatie
3- De duur v/ h gedrag/ gedachten/ gevoelens
- blijft uitzonderlijk lang bestaan of net veel korter
Kritiek:
+) duidelijk meetbaar criterium om gedrag van mensen te beoordelen
-) waar leggen we de grens tussen normaal en abnormaal gedrag?
-) de norm van wat “normaal” is hangt af v/d populatie waarmee je iemand vergelijkt
-) is (ab)normaal gedrag wel zo makkelijk meetbaar?
● hoe betrouwbaar is zo’n meting?
● is zo’n meting wel echt valide?
1.2.2 Medisch model
Abnormaal: wanneer er een aantoonbare neurologische, fysiologische of biomedische afwijking
is
- therapeut is vanuit zijn deskundigheid de leider
- de patiënt ondergaat alles en is afhankelijk v/d therapeut
- via medicatie of een operatie wordt de patiënt behandeld
- doel therapie = genezing
3
, kritiek:
- werkt door door de sterke nadruk op diagnose etikettering en stigmatisering in de hand
- de diagnoses zijn niet zo objectief zoals men zegt
- onderschat de impact van omgevingsfactoren van wat je zelf in de hand hebt
- herleidt de patiënt tot een object en een lichaam
- weinig ruimte voor nuance: je bent wel of niet ziek
- gaat ervan uit dat het een ziekte is zoals elke andere ziekte. Van psychische problemen
genees je niet zoals een griep
1.2.3 Leermodel
⇒ alle gedrag is aangeleerd
Abnormaal: persoonlijke problemen ontstaan door verkeerd gelopen leerprocessen
Voordelen die het leermodel heeft tegen het medisch model:
1) nadelige bijbetekenissen van het medisch model worden vermeden
- kans op stigmatisering is kleiner
2) leermodel doet meer recht aan de eigen verantwoordelijkheid van mensen met een
persoonlijk probleem
3) onderwijsterminologie komt beter overeen met wat in de psychologische praktijk gebeurt
2. Examenvragen
1) Zoek op het internet naar een 10-tal opleidingen tot psychotherapeut.
Bij welke benadering uit de cursus psychologie uit het 1° jaar SOW sluit elk van deze
opleidingen aan? Geef een 5-tal criteria waarmee jij zou rekening houden bij je keuze
voor één van deze opleidingen.
2) Pas 5 van de 7 criteria voor afwijkend gedrag toe op wat je zag tijdens de documentaire
van Radio Gaga over Villa Voortman(Je bepaalt zelf welke van de 5 criteria in deze het
meest relevant zijn.)
3) Op welke manier kunnen we alcoholisme bekijken vanuit een medisch model?Waarom
het gebruik van dit medisch model niet zonder risico’s?
4) Geef aan hoe je vanuit
- een statistische model
- een medische model
- een leermodel
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Chelseyvdm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,79. Je zit daarna nergens aan vast.