100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting historische contexten 3 en 4 geschiedenis vwo (examen 2023) €3,49   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting historische contexten 3 en 4 geschiedenis vwo (examen 2023)

 1 keer bekeken  0 keer verkocht
  • Vak
  • Niveau

Dit document bevat een samenvatting van de historische contexten 3 en 4 van geschiedenis vwo. Deze contexten zijn toetsstof voor het examen 2023.

Voorbeeld 2 van de 13  pagina's

  • 25 mei 2023
  • 13
  • 2022/2023
  • Samenvatting
  • Middelbare school
  • 6
avatar-seller
● Sociaaldemocraten: wilde geen revolutie. Ze wilden de levensomstandigheden van het proletaria
verbeteren door geleidelijke hervorming, emancipatie van arbeiders en algemeen kiesrecht. Ze w
vaak gesteund door vooruitstrevende liberalen.


Je kunt uitleggen dat het ontstaan van conservatieve en confessionele politieke partijen een reac
vormde op het ontstaan van de stromingen die voortkwamen uit de Verlichting, en de voornaam
uitgangspunten van deze partijen benoemen
● Conservatisme: het streven naar behoud van bestaande normen. Kerkelijke en adellijke kringen w
hun heroverde voorrechten in de Restauratie niet weer opgeven. Conservatisme ging tegen de
verlichting in. Ze vonden dat snelle veranderingen slecht uit zouden pakken en dat hervorming d
geleidelijk moest gebeuren. Ze legden veel nadruk op traditionele normen en waarden die werde
beschermd door een verbond tussen troon en altaar (monarchie en Kerk). Verschillen tussen sta
werden aanvaard, maar de overheid moest de zwakkeren wel helpen.
● Confessionalisme: geloof als uitgangspunt. In Nederland had je de protestanten en de katholieke
de uitbreiding van het kiesrecht vanaf 1848 verloren liberalen steeds meer macht en kwamen er
meer verschillende politieke partijen. De eerste politieke partij in Nederland was de
Anti-Revolutionaire Partij (ARP). Strenge protestanten maakten zich zorgen over godsdienstvrijh
de neutrale houding van de overheid tegenover de godsdienst. Ze vonden dat de overheid
(protestantse) religie moest stimuleren. Katholieken vonden dat ze stonden achtergesteld in de
samenleving en richtten hiervoor een partij op. Confessionele partijen speelden ook een rol in d
sociale kwestie. Ze vonden dat hun situatie tegen christelijke normen en waarden inging en ze w
bang dat arbeiders zouden overlopen naar het socialisme. Het kapitalisme werd niet ter discussi
gesteld, maar bazen en arbeiders moesten beter met elkaar samenwerken en overheidsingrijpen
niet buitengesloten. Katholieken en protestanten richtten vakbonden op waarmee ze grote confl
met werkgevers probeerden te voorkomen.

HC3: China → 1842-2001
3.1 China en het modern imperialisme
● De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie
● De opkomst van emancipatiebewegingen
● De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme,
confessionnalisme en feminisme
● Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme
Waardoor verloor China zijn positie als regionale grootmacht (1842-1911)?


Je kunt de politieke, sociale en maatschappelijke kenmerken van het keizerrijk China in de negen
eeuw beschrijven
Vanaf de 17e eeuw en tot de 19e eeuw werd China geregeerd door de keizers van de Qin-dynastie, ook w
Mantsjoes genoemd. Het keizerlijke gezag was gebaseerd op het confucianisme; een filosofie en gedrag
Het ging ervan uit dat de keizer door de Hemel aangewezen was → Mandaat van de Hemel. Een groep
ambtenaren, mandarijnen, ondersteunde hem. Om mandarijn te worden moest je eerst een kostbaar en
ingewikkeld examenprogramma doorlopen. Vanwege dit examenstelsel vormden de mandarijnen een
bevoorrechte klasse met veel aanzien. Het grootste deel van de Chinese bevolking was boer die weinig
had en veel plichten. Deze bevolking bleef ondanks de oneerlijke verdeling vaak trouw aan de keizer, om
het Confucianisme vond dat men eerbied moest hebben voor de hiërarchische ordening.
Je kunt verklaren door welke interne problemen het gezag van de keizers in de negentiende eeu
verzwakte

, ● Externe bedreiging van het modern imperialisme (bedreiging uit Europa).


Je kunt beschrijven hoe China in de negentiende eeuw geconfronteerd werd met het modern
imperialisme
In de 19e eeuw kwam het modern imperialisme op door industrialisatie en nationalisme. Het had drie do
1. Verkrijgen van grondstoffen.
2. Verkrijgen van afzetgebieden.
3. Versterken machtspolitiek → meer koloniaal gebied betekent meer status.
In het begin ging het versterken van hun positie in China door westerse mogendheden moeizaam, omd
keizerlijk hof de handelsmogelijkheden van westerlingen beperkte. Ook toonde China nauwelijks intere
voor westerse producten. Dit kwam vooral door het Chinese superioriteitsgevoel → sinocentrisme. De
vonden uiteindelijk toch een markt voor de verslavende drug opium. De hele Chinese maatschappij wer
de verslaving ontregeld, waardoor er een verbod kwam, maar dit had weinig effect. Uiteindelijk greep d
keizer in en verwoestte twintigduizend kisten opium. De Britten reageerden hierop door oorlogsschepe
sturen, dit markeerde het begin van de Eerste Opiumoorlog. De moderne Britse Schepen wonnen het v
traditionele Chinese vloot.


Je kunt verklaren waardoor de invloed van westerse mogendheden en Japan in China in de nege
eeuw toenam.
De Chinezen hadden de Eerste Opiumoorlog verloren en moesten een vernietigend vredesverdrag
ondertekenen → Het Verdrag van Nanking. Ze moesten een hoge schadevergoeding betalen en er werd
Chinese havens opengesteld voor Britse handelaren. Hongkong werd ook een Britse kolonie. Dit verdra
de eerste van de Ongelijke Verdragen. Hierdoor werd China tot steeds meer verplicht, terwijl westerse
mogendheden rechten en privileges afgedwongen. Frankrijk, de VS en Rusland vergroten hierna op dez
wijze hun invloed in China. Rusland zag Mantsjoerije als haar invloedssfeer. Door de toename van weste
werd voor buitenlanders extraterritorialiteit geregeld → ze vielen niet meer onder Chinese rechtspraak
volgden de wetten en regels van hun eigen land. Door de vestiging van steeds meer Europeanen, Ameri
en Japanners verloren Chinezen hun inkomsten, wat zorgde voor onvrede. Nadat Chinezen de Tweede
Opiumoorlog verloren, werden nog meer Ongelijke Verdragen opgesteld. De relatie tussen China en Jap
verslechterde ook, wat uitliep op een oorlog die Japan won. China moest een grote schadevergoeding b
Japan kreeg invloed in Korea en de Japanse industrie mocht zich op Chinees grondgebied vestigen.


Je kunt beschrijving welke doelen de Zelfversterkingsbeweging wilde bereiken en of hun poging
daartoe op korte termijn succesvol waren
Door de grote invloed van westerse mogendheden in China werd de macht van de keizer ondermijnd.
Binnenlands verzet tegen het falende gezag nam daardoor toe en ook protesten tegen buitenlandse
inmenging. Rond de tijd van de Tweede Opiumoorlog waren er in China twee grote volksopstanden:
1. Taiping Opstand: geïnspireerd door de gefaalde mandarijn Hong werd een groep ontevreden boe
gemobiliseerd. De opstand ontleende elementen uit het christendom, confucianisme en nationa
De taiping rebellen kregen een groot deel van China in handen.
2. Nian Opstand: gewapende acties tegen grootgrondbezitters en ambtenaren. Aanleiding was de
overstroming van de Gele Rivier, waar de overheid nauwelijks iets aan deed.
Met moeite werden beide opstanden neergeslagen met behulp van buitenlandse militaire steun. Door d
onvrede van de bevolking en de opmars van imperialistische mogendheden gingen sommige Chinezen
beseffen dat modernisering noodzakelijk was. Japan werd als inspiratiebron gezien. Tijdens de volksops
startte in China de zelfversterkingsbeweging die technische en militaire modernisering wilde. Er werde
mijnen en nieuwe fabrieken geopend en de marine werd gemoderniseerd. Vervoers- en

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√  	Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmabalestreri17. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€3,49
  • (0)
  Kopen