BEGRIPPENLIJST CULTUUR- EN
MEDIATHEORIE
1 INLEIDING
begrip definitie
Cultuur aangeleerd gedrag dat van generatie op generatie wordt doorgegeven
cultuur = verscheidenheid, toevalligheden, culuurrelativisme < Sofisten
streven naar vervolmaking, streven naar de hoogste waarden: het goede,
het ware en het schone < Plato
het resultaat van de wisselwerking tussen de mens en de natuur en van
de wisselwerking tussen mensen onderling < Klemm
het complex geheel waaronder zowel kennis, geloof, kunst, recht,
gewoonten en als gelijk welke andere vaardigheden of gewoonte valt,
die de mens als lid van een maatschappij heeft verworven < tylor
Domein cultuur als een sector gespecialiseerd in het produceren van producten
van/voor de geest
Dimensie Maakt geen afbakeningen, is alles
Nomisering orde opleggen aan wat anders een onleefbare en vormeloze chaos zou
zijn < Peter Berger
nomisering is het algehele en omvattende proces waarbij mensen de
werkelijkheid maken tot een betekenisvolle omgeving maakt dmv allerlei
soorten afbakeningen zoals naamgeving, oriëntaties, categoriseren …
vroeggeboorte < Arnold Gehlen: we worden nog niet klaar op de wereld gezet
(hulpeloze instinctarmoede) dus er moet een verlengstuk komen van
onze baarmoeder om dit te compenseren, nl. instituties
Weltoffenheit de onthechting van de mens van organische beperkingen (driften) en zijn
directe omgeving, de wereld ligt voor ons open en wij moeten dat met
onze handen vorm geven. Er is heel veel mogelijk en we kunnen veel
richtingen uit, want ons instinct stuurt ons niet aangezien we dat niet
hebben.
Neotenisch Het behouden van je juveniele kenmerken bij volwassenheid
Mängelwesen We zijn vragende wezens, omringd met instabiliteit en onzekerheid
Desinstitutio- eerst waren we instinctgedreven, dan cultureel we maken opnieuw
nalisering een overgang want cultuur verliest zijn stevigheid omdat wij onze
gemaakte onderscheidingen voortdurend deconstueren
, Subjectivering Gevolg van desinstitutionalisering, - door het wegvallen van de
objectiviteit van instituties krijgen we minder ondersteuning en neemt
men een té reflectieve, onzekere houding aan
Constitueren Iets in het leven roepen
Logocentrisme Iets wordt pas in het leven geroepen wanneer het benoemd wordt
2 CULTUUR: CONNOTATIES VAN EEN BEGRIP
begrip definitie
Physis de natuur die onveranderlijk is, natuurlijke wetten (de zon komt op)
Nomos door de mens gecreëerde cultuur die veranderlijk is, menselijke wetten
(een plastische werkelijkheid, gheel van afspraken, gebruiken, …)
Mens 'maat van alle dingen' (Protagoras) = het is de mens die door
betekenis te geven aan de zaken orde geeft aan de wereld
Relativisme cultuur is niet universaliseerbaar, maar veranderlijk, plaatsgebonden,
relatief & variabel
Nihilisme wat is de fundamentele waarde van een culturele ordening? niet veel
want het had ook helemaal anders kunnen zijn Zodra ik die betekenis
er van af neem, heeft dat ding geen waarde of betekenis meer
anamnese Herinnering van ideeën
Paideia Vorming, opvoeding/ het goed vormen van de opvoeding < sofisten
Bildung vorming: door mensen aan onderzoek(svragen) bloot te stellen, moeten
ze in zichzelf kwaliteiten ontwikkelen het verbetert je als mens in
totaal want je kan je ontplooien in alle manieren + je blijft verbonden
met alle andere onderzoekers/takken van de wetenschap
3 BENADERINGEN VAN CULTUUR
begrip definitie
Hermeneutische je begrijpt iets pas als je het geheel begrijpt, maar ook andersom
cirkel (dit is in zekere mate ook problematisch: je moet voortdurend van
onderdeel naar geheel springen) context!
Bijbelonderzoek teksten doordringen/doorgronden (= ieder onderdeel van de tekst
een betekenis toekennen: waarom precies dat woord of dat cijfer)
numineus’ = hetgene dat je net niet kunt vatten, vatten dmv
gevoelsgestemdheid
hermeneutiek Onderzoek hoe teksten ontstaan en hoe we ze moeten
interpreteren
verstehen je moet teksten begrijpen en je verplaatsen in de toestand van de
auteur, maar kan veralgemeend worden naar alles wat mensen
produceren < Diltey
het verklaren van de verstandscat’en als historisch variabel en dat
we dat proberen te vatten = hoofdopdracht van de hermeneuticus