Volledige samenvatting van het derde bachelorsvak Fiscaal Recht in de opleiding Bachelor in de Rechten, KU Leuven gedoceerd door Prof. L. De Broe van zowel alle lessen, powerpoints als het volledige boek (nieuwe editie van 2023). Het PDF document is reeds print-vriendelijk gemaakt doordat alle nieu...
15/2 Praktisch
• in het begin: 4u/week
• aan het einde: 2u/week
• Handboek fiscaal recht te koop vanaf 10-15 maart bij Kluwer online (verzenden naar thuis) of VRG (zonder e-
book)
o Inleiding komt op toledo!
• Examen: 4 vragen
• Geen lesopnames
• Nodige wetgeving: federale WIB en klein deel vlaamse codex
Deel I. Basisprincipes van het Belgisch fiscaal recht
A. inleiding
1. De essentiële bestanddelen van het begrip ‘belasting’
Het begrip “belasting”
• Geen wettelijke definitie
• Begrip: 5 bestanddelen (door RS)
o 1) een door de OH
o 2) eenzijdig opgelegde en verplichte bijdrage die
o 3) volgens regels van recht
o 4) opgelegd wordt aan personen/feiten die een band hebben met het territorium (als federaal)
o 5) en bestemd is om diensten van algemeen nut te financieren
• Ontleding begrip:
o 1) Een bijdrage eenzijdig opgelegd door en betaald aan de OH
§ Grondwet en bijzondere fin. Wetten en gem en prov-wetten bepalen welke overheid kan
heffen
• Art. 170 Gw: Federale staat, gewest, gemeenschap, provincies, gemeenten
§ FOD Financiën/Vlaamse belastingdienst/Gem of Prov. belastingdienst schept eigen
uitvoerbare titel op grond waarvan zij de belasting innen = het kohier (heel groot boek
waar alle bedragen in staan)
• 298 WIB j. 393 WIB: FOD Financiën putten hieruit de macht om de belasting ‘in te
kohieren’ en dat kohier ‘ten uitvoer’ te brengen
• Belast met het heffen en invorderen van de belastingen
o Wet zegt zelf in welke omstandigheden zij een recht put uit die wet om van
ons belastingen te vorderen
o Die uitvoerbare titel = het kohier (de belasting wordt ingekohierd)
§ aanslagbiljet (inkomstenbelasting) = bevel tot betalen (BTW en indirecte belastingen)
• het in het kohier vermelde bedrag wordt aan de belastingplichtige ter kennis
gebracht dmv aanslagbiljet (302 WIB)
• Dan stuurt men een aanslagbiljet naar ons = vordering tot betalen (de fiscus slaat
belastingen aan) = een aanslag op ons vermogen (men moet X van ons vermogen
opdragen aan de staat) (= administratieve mededeling)
• Betekening van een dwangbevel door deurwaarder als bevel tot betalen niet wordt
betaald (Enkel voor BTW, voor inkomstenbelasting doen we dit niet)
,o 2) Verplichte (meestal geldelijke*) bijdrage
§ *1 uitz: als vader/moeder sterft, die kunstpatrimonium nalaten, dan erven we dit en daar
moeten we erfbelasting op betalen à je kan de kunst gebruiken om je belastingsschuld af
te lossen
§ Geen keuzemogelijkheid indien men zich in de geviseerde situatie* bevindt
• *wanneer je op Belgische belastingwet belasting verschuldigd bent
• Je kan niet kiezen wat ze met je belastinggeld doen “ik betaal belasting onder de
vwd dat…”
• Overheid heeft discretionaire bevoegdheid
§ Sancties en dwangmaatregelen mogelijk
• Fiscus heeft als enige een uitvoerbare titel op basis van de wet
• Als je aanslag niet op tijd betaalt, dan komt herinnering, daarna deurwaarder
§ Zie ook verder; belastingontwijking en -ontduiking
§ Belastingrecht = publiek recht (omdat belastingrecht een verhouding regelt tss OH &
burger + dwingend karakter)
o 3) Geheven volgens wettelijke bepalingen goedgekeurd door bevoegde “Parlement*”
§ *Breed gezien: federale, regionale, provincieraad of de gemeenteraad
§ Democratische controle (legaliteitsbeginsel) (art. 170 Gw)
• Elke belasting moet zijn oorsprong vinden in de wet (enkel dan belasting
verschuldigd)
§ Jaarlijke toestemming tot heffen van belastingen (voor jaar errop) (Financiewet) en doen
van uitgaven (Rijksmiddelenbegroting) (art. 171 Gw)
§ Fiscale “wetgeving”
• Diverse nationale rechtsbronnen: wet/decreet/prov of gemeentereglement,
uitvoeringsbesluiten, administratieve rondzendbrieven
• Meer en meer impact van internationale en supranationale normen:
dubbelbelastingverdragen*, EU-Verdragen, Europese Richtlijnen (vooral in BTW
maar ook steeds meer in direcete belastingen)
o * = bilaterale verdragen met andere landen om af te spreken bij
internationale transacties wie wat zal belasten
o BTW = komt van Europese wetgeving, geen nationale; daarom zeer
belangrijke invloed van Europees recht op nationale bepalingen
,o 4) Opgelegd op grond van band tussen rechtssubject en grondgebied: territorialiteit
§ Er moet een band zijn met het gewest, provincie/gemeente vooraleer zij belasting kunnen
betalen
§ Voorbeelden:
• inwonerschap (inkomstenbelasting)
o bv. personenbelasting: aan belgische staat ga je belasting betalen omdat je
inwoner bent in België = inwonerschap = band met Belgische Staat
• inkomsten met Belgische bron (belasting niet-inwoners)
o = belasting die wordt geheven op inkomsten die afkomstig zijn uit België,
maar die worden ontvangen door personen die niet in België wonen.
o = inkomsten die worden verdiend in België, bv. huurinkomsten uit
onroerend goed of inkomsten uit arbeid die in België verricht, maar
belastingplichtige ≠ inwoner van België
o Territorialiteit: inkomsten afkomstig uit het Belgische grondgebied waarmee
belastingplichtige bepaalde band heeft, namelijk door het verrichten van
werkzaamheden of het bezitten van onroerend goed in België.
• plaats belastbare handelingen in België (btw)
o bv. levering van goederen en diensten in België
• laatste woonplaats Vlaanderen (Vlaamse erfbelasting)
• ligging onroerend goed (regionale registratierecht)
o Bv. Vlaams registratierecht: als je onroerend goed verkoopt, dan is er een
regionale belasting (registratierecht) op eigendomsoverdracht verschuldigd
o Als 2 walen dit verkopen in Knokke, betaalt waalse koper vlaamse belasting
want ligging van onroerend goed bepaalt welk van de gewesten belasting
kan heffen
• enz.
o 5) Niet specifiek bestemd voor bepaalde uitgave: politiek discretionair
§ Gebruik voor diensten algemeen nut
§ Verplichting om belasting te betalen ongeacht gebruik openbare goederen/diensten, dus
afwezigheid aanwijsbare of individuele tegenprestatie van de overheid
§ Zie verder: functies van belastingen
, Andere verplichte bedragen en heffingen (die geen belasting zijn)
• Sociale zekerheidsbijdragen (para-fiscale heffingen)
o Verplicht (zoals bij belasting) maar specifiek:
§ Specifiek = specifiek doel/aanwending
§ Door het feit dat je werkt moet je dit verplicht betalen (gaat naar een specifiek deel van de
schatkist), maar er staan rechten op vergoedingen tegenover (specifieke tegenprestaties)
• De bijdragebetaling schept voor ons een recht op uitbetaling van pensioenen,
kinderbijslagen, ziektevergoedingen, werkloosheidsvergoedingen
§ SZ gesteund op 1) het solidariteits- en 2) het verzekeringsbeginsel (bijdrageplicht schept
recht op ontvangst voordelen) à viseren specifieke aanwending (bepaalde uitgaven)
• Solidariteitsgedachte: werkende bevolking betaalt nu SZ-bijdrage, en mijn bijdragen
worden in zeer grote mate gebruikt voor het uitbetalen aan de niet-werkende
bevolking = solidariteit!
• Verzekering: stel je betaalt dit altijd maar je bent nooit ziek geweest, nooit werkloos:
dan heb je nooit een bijdrage ontvangen, maar is hetzelfde als een verzekering voor
een auto = kanscontract (onzeker toekomstig feit)
§ Maar SZ wordt ook deels gefinancierd door de lopende uitgaven van de schatkist
o Sociale zekerheidsbijdrage is dus geen belasting
§ Niet betaald aan FOD Financiën maar aan parastatale instellingen (alles dat valt onder de
RSZ) belast met inning ervan
§ Algemene beginselen van belastingrecht (zie infra) zijn niet van toepassing
§ Geen jaarlijke wettelijke controle door parlement bij SZ (en bijdragen worden vaak
verhoogd bij KB, niet door formele wet)
§ Volgens het GwH volstaat dat er “een relevant verband” bestaat tss de bijdrageplichtige
en de sociale rechten om te spreken over een socialezekerheidsbijdrage en niet belasting
§ Als men spreekt over “belastingsdruk” dan gaat dit zowel over het fiscale als over para-
fiscale, want in economische termen worden SZbijdragen als belastingen beschouwd
o Inning door RSZ-instellingen: verschil tussen invordering SZ en belasting
§ Niet door de organen van de federale overheid (FOD Financiën)
§ Minder dwangmaatregelen bij invordering SZ dan de fiscus kan (bv. deurwaarder)Kunnen
itt FODF niet zelf de rechtstitel tot stand brengen om de verschuldigde bijdragen in
§ te vorderen
• SZ: eerst aanmaning tot betaling, dan dagvaarding voor de Rb
§ MAAR verschil vervaagt. Sedert 2017 schept RSZ ook uitvoerbare titel (kohier) (en gaat
daarmee over tot betekening van een dwangbevel) maar alleen nadat uitnodiging tot
betaling niet werd gehonoreerd (dus blijft beschaafder)
• Kohieren maken = zelf uitvoerbare titels creëren net zoals de fiscus
• >< FODF: kan inkomstenbelasting meteen na controle van de aangifte inkohieren en
het aanslagbiljet versturen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper summacumlaude. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €25,39. Je zit daarna nergens aan vast.
