Ethos : geheel van normen of waarden gebruiken in een groep aanwezig zijn
Zeden – zedelijk – zedelijkheid
Termen hebben zekere verwantschap dus orde is nodig
Al de termen verwijzen naar het Grieks terug (bron)
Ethos1 : letterlijk : verblijfplaats van dieren een plek waar we ons thuis voelen,
jezelf kan zijn vertrouwde omgeving
Èthos2 : innerlijke overtuiging, karakter
2 dimensies : iets wat buiten ons om bestaat (regels), innerlijke karakter in de
ethiek zullen we die 2 ontmoeten
a. Moraal (ethos)
= Objectief beschrijfbaar systeem van gedragsregulering m.b.t. wat goed of slecht is,
geoorloofd of verboden bij individu of groep
1
, b. Moraliteit
= Kwalitatief niveau of gehalte van handelen en handelingsbewustzijn
Standpunt van het subject
c. Ethiek
= systematisch-kritische reflectie over moraal en moraliteit
2. Vormen van ethiek
1) Descriptieve ethiek
= alle benaderingen van ethiek waarin men probeert een…
Vb. sociologie : ontwikkelt door Max Weber (20e eeuw) op een wetenschappelijke
empirische manier waarden en normen te beschrijven
Vb. moderne economie : grondlegger = Adam Smith verband tussen…
Men gaat proberen duiden en verklaren door antecedente factoren psychologie : wat
hij doet heeft te maken met zijn ongelukkige jeugd (moord)
Vb. L. Kohlberg (20e eeuw) : een van de meest toonaangevende psychologen
Waarom?
Nieuwe psychologische ingevingen en zijn kennis en ingevingen zijn gebruikt
Heeft zich bezig gehouden met de ontwikkeling van mensen = morele ontwikkeling van
individuen
Hoe onderzocht?
Vb. Heinz-dilemma : gaf aan zijn proefpersonen een verhaal en vroeg wat zijn uw
opvattingen over dit verhaal
Verhaal Heinz : werkt in een apotheek, heeft een vrouw en die kijgt kanker en
prognose is niet gunstig, bericht : middel dat dergelijke kanker kan bestrijden is
ontwikkelt, het is heel duur, komt in zijn apotheek
De vraag : is het geoorloofd om dit te stelen of niet?
2
,Stadia van de morele ontwikkeling :
Gaat aan de hand van zijn bevindingen kijken of er een systeem zit in zijn antwoorden
Vaststelling : mensen evolueren in morele opvattingen
Empirisch onderbouwde typologie van de morele ontwikkeling:
3 niveaus :
1. Pre-conventioneel : je houdt je aan de regels om straf te vermijden
- Uit gehoorzaamheid tov van de autoriteiten
- Goed is eigenbelang volgen ~ het komt goed uit voor mij
2. Conventioneel : sociale erkenning door conformiteit
- Goed is verwachtingen van anderen vervullen en loyaal zijn
- Goed is wetten respecteren zijn plichten vervullen
3. Postconventioneel : zich richten op algemene principes vanuit het inzicht dat die
principes juist zijn
- Zich houden aan onderlinge afspraken en vermeerdering van het nut voor
zoveel mogelijk mensen
- Goed is het volgen van autonoom gekozen universele
rechtvaardigheidsprincipes
Descriptieve ethiek : beschrijft hoe mensen evolueren
Vaststelling : gemiddelde man bereikt level 6 en de gemiddelde vrouw level 4
Reactie Gillian (vrouw) : care ethics
Menswetenschappen tonen ons hoe mensen…
Probleem van Kohlberg is dat hij doet alsof level 6 ook een resultaat is van
menswetenschappelijk onderzoek
3
, 2) Normatieve ethiek (kern cursus)
= wat is eigenlijk rechtvaardigheid?
De vraag die Kohlberg net niet stelde
3) Meta-ethiek
= reflectie over de manier waarop wij in de ethiek nadenken
2 grote lijnen:
- De taal die in de ethiek gebruikt wordt : hoe woorden betekenissen hebben
en die betekenissen al iets normatief suggereren
vb. onnozel negatieve bijklank, oorspronkelijk onschuldig
morele lading en die kan verschuiven semantiek
- Logica : vb. alle mensen zijn sterfelijk, Socrates is een mens dus Socrates is
sterfelijk (maior, minor, conclusio)
Van toepassing op constaterende uitspraken of uitspraken waarin een moeten zit
of een niet mogen
Mag het ook bij morele uitspraken?
Is het omgekeerde van mogen, niet mogen of is het omgekeerde van moeten,
niet mogen?
3. Vormen van normatieve ethiek
1) Algemene en bijzondere ethiek
2) Individuele en sociale ethiek
Hoofdstuk 1 : problemen voor een normatieve ethiek
1. Legitimeringscrisis
De vraag of een normatieve kritiek vandaag kan gelegitimeerd worden
Niet evident
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lissavanlierde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.