Dit is een samenvatting met alle details van in de powerpoint, aangevuld met mijn eigen lesnotities van Hoofdstuk 2 "Van Containment tot Cubacrisis", gegeven door Ria Laenen in het vak "Internationale Politiek sinds 1945" aan de KU Leuven. Als TEW student neem ik dit vak op als keuzevak, en volg ik...
HOOFDSTUK 2
Van “Containment” tot Cubacrisis
Ria Laenen
ria.laenen@kuleuven.be
*altijd onderwerp IP45 gebruiken
Faculteit Sociale Wetenschappen
2023
1
,HOOFDSTUK 2: VAN “CONTAINMENT” TOT CUBACRISIS ................................................................................. 3
VOLOP KOUDE OORLOG .................................................................................................................................... 3
De Irancrisis (1946): Eerste Koude Oorlog crisis........................................................................................ 3
De ‘bijna’-crisis rond Turkije: 1946........................................................................................................... 4
1. DE TRUMANDOCTRINE EN HET CONTAINENTBELEID VAN DE V.S. ............................................................................... 4
De Trumandoctrine ................................................................................................................................. 4
Kennan en ‘Containment Policy’ .............................................................................................................. 5
Beginpunt Koude Oorlog? ....................................................................................................................... 6
Koude Oorlog: Beginperiode ...............................................................................................................................7
Marshallplan vs. Comecon ...................................................................................................................... 7
Oprichting NAVO “Nous avons peur” (P.H. Spaak, 1948) .......................................................................... 7
US Containment Policy ............................................................................................................................ 9
2. DE KOREAANSE OORLOG ................................................................................................................................ 9
‘The Forgotten War’ en het aanslepend Koreaans conflict ....................................................................... 9
Koreaanse oorlog: “De Forgotten War” (1950-1953) .......................................................................................... 10
De Koreaanse oorlog: Een Proxy Oorlog........................................................................................................ 10
De Koreaanse Oorlog: De aanloop ........................................................................................................... 10
De Koreaanse Oorlog .............................................................................................................................. 10
De Koreaanse Oorlog: Test voor Verenigde Naties ........................................................................................ 11
Verregaande gevolgen en aanslepend conflict .............................................................................................. 14
Toenaderingspogingen Koreaans Conflict ................................................................................................ 16
Recentere toenaderingspogingen............................................................................................................ 17
Conclusie................................................................................................................................................ 18
De internationale gevolgen van de Koreaanse Oorlog ................................................................................... 18
1. Grote impact op veiligheidsarchitectuur Europa .................................................................................. 19
2. Pactomanie en militaire aanwezigheid van de V.S. in de ZO-Aziatische regio......................................... 19
3. MAO Bouwt alleenheerschappij uit in volksrepubliek China ................................................................. 20
3. DE CUBACRISIS .......................................................................................................................................... 23
Ontstaan, verloop en nasleep van de Cubacrisis..................................................................................... 23
Aanloop naar de Cubacrisis: .............................................................................................................................. 23
Mislukte poging tot détente......................................................................................................................... 23
De-Stalinisatiespeech van Chroesjtsjov ......................................................................................................... 23
Mislukking van détente................................................................................................................................ 24
Nucleaire wapenwedloop ............................................................................................................................ 24
“The Space Race”......................................................................................................................................... 24
Chroesjtsjovs dreigementen......................................................................................................................... 25
Dossier Berlijn ............................................................................................................................................. 25
Oplopende spanningen V.S./S.U. .................................................................................................................. 26
Dossier Berlijn ............................................................................................................................................. 26
De Cubacrisis .................................................................................................................................................... 27
En Dossier Berlijn ......................................................................................................................................... 27
Dekolonisatie en Koude Oorlog .................................................................................................................... 27
Wat ging vooraf in Cuba? Cuba-VS relaties bergafwaarts .............................................................................. 27
Cubaanse Revolutie 1959 ........................................................................................................................ 28
De mislukte Varkensbaai-invastie ............................................................................................................ 28
Guantanamo Bay: VS basis op Cuba......................................................................................................... 29
Beslissing SU plaatsing raketten ................................................................................................................... 29
Het verloop van de eigenlijke Cubacrisis ............................................................................................................ 30
Na de cubacrisis: Gevolgen................................................................................................................................ 31
V.S. beleid t.a.v. Cuba .................................................................................................................................. 31
Koerswijziging onder Obama ................................................................................................................... 32
Overlijden Fidel Castro: Verdeelde meningen ......................................................................................... 33
Post-Fidel Cuba................................................................................................................................................. 33
2
,Hoofdstuk 2: Van “Containment” tot Cubacrisis
(Onderdompeling in Koude Oorlog)
Containment: proberen onder controle houden, indijken, van het communisme
Cubacrisis: het hoogtepunt van de Koude Oorlog (dreiging uitbarsting atoomoorlog)
Overzicht:
1. De Trumandoctrine en het containmentbeleid van de V.S.
2. De Koreaanse Oorlog
3. De Cubacrisis
Volop Koude Oorlog
De Irancrisis (1946): Eerste Koude Oorlog crisis
- Tijdens WOII: Iran bezet door VK + SU
- Inzet: Iraanse oliebronnen
- SU troepen weigeren terugtrekking uit Noord-Iran
- Diplomatieke rel in VN: Byrnes (secretary of state van VS) 'imperialism' à reactie Gromyko ((SU)
Sovjet-vertegenwoordiger in VN) verlaat vergadering woedend
*NB: belangrijk om telkens te weten weten wie secretary of state is (functie te vergelijken met
minister buitenlandse zaken), en de dynamiek tussen secretary of state en president is een
belangrijk element in de Amerikaanse politiek
- Azeri (= taal, etnische groep, blauw gebeid op de kaart van Iran)
o Azerbeidzjan (hier wonen veel Azeri)
o SU waarvan Azerbeidzjan op dat moment onderdeel is, gaat Azeri aanmoedigen in strijd
voor autonomie
à wordt niet in dank afgenomen door voormalige bondgenoten van SU
à belangrijke psychologische gevolgen: SU voelt zich bedrogen/geïsoleerd door
voormalige bondgenoten (VS en UK) want in zuidelijk gedeelte van Iran (onder controle
van Britten) zat de oliesector. SU had graag aandelen gehad in deze oliesector en er was
het een en het ander beloofd, maar beloftes werden niet nagekomen.
à bondgenootschap (ooit tussen de Big Three) met SU definitief ten einde
- Tijdens Irancrisis: Ijzeren Gordijnspeech Churchill: The Sinews of Peace ('Iron Curtain Speech') -
International Churchill Society (winstonchurchill.org) (bekijken! Laat zien hoe belangrijk een
speech kan zijn voor de internationale politiek)
o Concept werd nog heel lang erna gebruikt om aan te geven wat er zich op het Europese
continent aftekende, nl: enerzijds invloedsfeer VS en anderzijds, achter het ijzeren
gordijn (vanuit het West-Europese perspectief) de invloed van de SU.
Talen in Iran (wit: Perzisch: meest gesproken taal)
3
, De ‘bijna’-crisis rond Turkije: 1946
- Sovjetdruk op Turkije voor toegang tot Bosphorus en Dardanellen (want belangrijke
doorvaartsroute):
- eis tot gedeelde soevereiniteit over de zee-engten
à VS stuurt onmiddellijk vloot
à SU trekt eis in
- uiting van groeiend wantrouwen
- VS verankert Turkije in Westers kamp: NAVO- lidmaatschap in 1952
o Gevolgen tot op de dag van vandaag: men zit vandaag de dag vaak verveeld met NAVO-
lidmaatschap van Turkije… (bv. Turkije tekent protest aan tegen nieuwe kandidaatleden
van NAVO: Zweden en Finland willen ook toetreden tot NAVO en Turkije is dit idee niet
genegen, omdat er in deze landen dingen zijn gebeurd die niet kunnen herenigd worden
met de religie die geldt in Turijke)
1. De Trumandoctrine en het containentbeleid van de V.S.
De Trumandoctrine
- US President Harry Truman
- Wanneer? 12.03.1947
- Waar? Speech voor US Congress
- Boodschap: Begin van containmentpolitiek: men wil niet dat het communisme zich nog verder
gaat verspreiden in Europa, specifiek bezorgd over Griekenland.
- Directe aanleiding: UK beslissing dat ze niet langer militaire + economische hulp aan Griekse
regering in burgeroorlog tegen communisten kunnen bieden (UK zat namelijk aan de grond,
economisch in zeer zware put, na WO II, ze konden het zich economisch en politiek niet meer
verantwoorden à terugtrekken uit Griekenland)
- Wat? Truman vraagt Congres (Power of the Purse) steun aan Griekenland + Turkije
- Hoe? Hij schetst doemscenario, trekt dreiging communisme veel ruimer open dan Griekenland
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LeonoreVH. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
