Sociale inclusie en diversiteit 2
Thema 1: Presentie (ook uit boek leren)
Ontstaan
Nederlands onderzoeker Andries Baart
Tiental jaren onderzoek in jaren ‘90
Niet nieuw: wat al gebeurde bij zorgverstrekkers (pastors)
Woorden geven aan iets wat al gedaan werd
Door mensen die werden gezien als goede hulpverleners
Opgepikt en hip geworden: geeft woorden aan veel praktijkwerkers
Algemene vaststellingen
Methodiek >< Attitude
Doen >< Zijn
Interventie >< Presentie
Waarom presentie binnen SID?
Sociale inclusie en diversiteit binnen jouw werk als (jeugd)welzijnswerker?
Omgaan met “verschil”. Awareness/attitude
Presentiebenadering is het “enige dat nog werkt” als mensen in de marge leven, alle
vertrouwen kwijt zijn, als afstemming heel moeilijk is.
Vb. maatschappelijk kwetsbare jongeren, mensen met psychotische kwetsbaarheid,
gezinnen die in (generatie)armoede leven.
Definitie van presentie (Andries Baart)
Een praktijk waarbij de zorggever
zich aandachtig en toegewijd op de ander betrekt,
zo leert zien wat er bij die ander op het spel staat
– van verlangens tot angst –
en die in aansluiting daarbij gaat begrijpen
wat er in de desbetreffende situatie
gedaan zou kunnen worden
en wie hij/zij daarbij voor de ander kan zijn.
Wat gedaan kan worden, wordt dan ook gedaan.
=> Elk woord in deze definitie is van belang:
- Een praktijk (Andries Baart is bestaande praktijk gaan onderzoeken en gaan verwoorden
wat reeds gebeurde. Wat praktijkwerkers doen die worden gezien als goede zorggever¨s)
- Aandachtige en toegewijde betrekking op de ander (geen eigen agenda, relatie,
afstemming)
- Radicale aansluiting bij de ander doet je begrijpen wat gedaan zou kunnen worden of wie je
kan zijn voor de ander.
1
, - “Wat gedaan kan worden, wordt dan ook gedaan”. Niet enkel “er zijn”: ook doen. Wie de
presentiebenadering niet goed kent, verwijt haar soms dat dit nabij zijn passief is. Dat is het
zeker niet! Wel is het zo dat wat gedaan moet worden, bepaald wordt in de relatie en
afstemming met de ander.
Principes van presentie
Zonder agenda: geen plan voor het gesprek
Openstaan: belangstelling
Aandachtige betrekking: aandacht voor kleine zaken
Aansluiting: erkenning en bevestiging
Perspectiefwissel: eigenreferentiekader, opletten voor “mismatch”
Zich aanbieden
Geduld en tijd
Trouw
Voorbeeld Wanneer komt mijn man: Een jonge stagiair werk op een
gedragstherapeutische psychiatrische afdeling. Een patiënte maakt een psychose door en is
zeer angstig. 10, 20, 30 keer per dag stelt ze de vraag wanneer haar man komt. Regelmatig
wordt gereageerd “je mag dat niet meer vragen. Als je dat nog één keer vraagt.”. Een jonge
stagiair brengt veel tijd met haar door. Hij voelt haar angst en stelt haar gerust. Telkens en
telkens opnieuw. Na een aantal weken, neemt de angst af.
Wat is presentie niet?
Niet in strijd met professionalisering
(wel in afstemming bepalen wat wanneer wél en niet inzetten)
“Verdrinken in de ander” (geen totale overdrage, wel zelfzorg en reflectie)
Hoe word je een presente HV?
EXPOSURE
o Om echt goed aan te sluiten bij de leefwereld van mensen: je eraan bloot stellen.
o Vb. Beter begrijpen hoe het is om dakloos te zijn, als je dat ook zelf geweest bent.
Dat kan niet altijd.
o Boeken lezen, het nieuws volgen…
LEEG LUISTEREN = luisteren zonder OMA (oordeel, mening, advies)
REFLECTIE = bewust van de ander én jezelf en kwetsbaar zijn
=> VB. als student: film kijken over het leven van…, boek lezen, stage bewust kiezen om nabij
bepaalde doelgroep te werken
=> Vb. als werker: lezen, huisbezoeken afleggen, naar mensen toe gaan, je niet verstoppen
aan een loket. Tijd nemen
=> Vb. als organisatie: OCMW dat kiest om per cliënt minstens een keer thuis af te spreken,
vb. RuimteVaart: bureauwerk is voor thuis,…
Thema 2: Diversiteitssensitieve communicatie: Het TOPOI-model
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jokeg2002. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.