Verzekeringsrecht
Hoofdstuk 1: Verzekeringsrecht: situering
0Ex: 3 open vragen, 1 vraag met begrippen
1.1 Wilsautonomie: (Hoe verzekering tot stand?, Bescherming verzekeringsnemer/verzekerde)
2 principes:
- Vrijheid om contract af te sluiten
Uitzondering: verplicht om een contract af te sluiten:
Bv. motorvoertuigen wettelijk verplichte verzekeringen
Alleen vrijheid om maatschappij zelf te kiezen, Vnemer in ondergeschikte positie door invloed Vraar
bepalend werd: Verzekeringscontract => Toetredingscontract.
Zowel dader als slachtoffer beschermen van vermogen + Vraar bepaald algemene vw en
bijzondere vw. Vnemer kan enkel kiezen of hij contract wel of niet afsluit.
Wetgever werkt regels uit om verzekeringsnemer te beschermen tegen polisclausule. Men moet
voldoen aan bepaalde opgelegde minimumvoorwaarden.
Bv. Arbeidsongevallenverzekering wettelijk verplichte verzekeringen
Vb. ongeval op werk en werknemer komt te overlijden werkgever moet betalen
- Vrijheid om de inhoud van het contract te bepalen
Vb. veel contracten worden afgesloten bv. nmbs, de lijn, provider wordt weinig over gediscussieerd.
Bij verzekeringscontracten weinig onderhandeling over contract:
Verzekeringscontracten zijn ingewikkeld, dus maatschappij zegt het contract en verzekeringsnemer
zegt ja of nee, maar er wordt wel veel onderhandeld over prijs.
Dus verhouding tussen sterke en zwakke partij
Toetredingscontracten:
Verzekeringsmaatschappij stelt alle regels op dus verzekeringsrecht komt hiertussen zodat er geen
misbruik wordt gemaakt verzekeringsnemer wordt beschermd.
Sommige verzekeringen zijn zo wettelijk bepaald dat maatschappijen geen eigen contracten
opmaken maar dat het allemaal wettelijk bepaald wordt; voorbeelden hiervan: motorrijtuigen en
brandverzekeringen
1.2 Bestrijding van de verzekeringsfraude:
Fraude bestrijden anders veel te veel schade uitbetalen, dus premies gaan omhoog bij iedereen.
- Verzekeringscontracten zijn kanscontracten
Verzekeringsnemer moet ALTIJD premie betalen, maar verzekeringsmaatschappijen weten niet hoeveel
schade ze moet uitbetalen. dus kanscontract
Bv. Brandverzekering premie 500 euro per jaar 30 jaar contract is 15000 euro, stel je moet nooit
schade betalen heb je 15000 pure winst. Maar er is risico dat je schade moet uitbetalen en dat ligt veel
hoger dus je hebt kans dat er zich iets voor doet.
- Verzekeringsnemer heeft een informatievoordeel:
Verzekeringsmaatschappij weet niets. Bv. je weet niet of je klant met gsm bezig is achter het stuur. Of
bij brandverzekering; je kan het plannen bv brandstichting.
- Kans op fraude is groot (zie verschillende voorbeelden op slide)
1
, Vooral bij motorvoertuigen of hospitalisatieverzekering = bv. auto staat op naam van ouders voor
verminderde premie onjuist meedelen van informatie
Oververzekering
Onderverzekering
Verzekeren van gerealiseerd risico: verzekeren voor toekomstige gebeurtenis, maar hierbij al een
ongeval gehad. Bv. week geleden ongeval gehad, sluit verzekering vandaag af en wilt al verzekering
afsluiten op twee weken geleden zodat hij nog uitbetaald krijgt.
Verzwijgen verzwarende en verminderde risicofactoren tijdens duur van contract: bv. restaurant,
maakt altijd pasta maar je wilt ook frituur uitbaten maar geeft dit niet aan.
Aangeven van niet bestaande schadegevallen: bv. bij stromschade waren er veel schades,
onmogelijk alles controleren, dus valse foto sturen van schade terwijl je die niet had
Onredelijke schade eisen: bv. waterschade, alles moet herschilderd worden, schilder laten komen
zegt dat het voor maatschappij is dus rekent veel meer aan.
Acties van verzekeringssector = alle auto ongevallen worden geregistreerd (om fraude te beperken)
=>Want vaak betalen Vnemers 5-10% teveel premie van een correct gerealiseerd risico.
De verzekeringspremie is gesteund op deze risico’s met daaraan toegevoegd de administratiekost voor de
verzekeraar en de winst die de verzekeraar wenst te ontvangen voor het risico dat hij heeft gelopen. Vnemer
wenst daarbij niet te betalen voor een fraude kostenaspect.
1.3 Controle op verzekeringsondernemingen: ( Wanbeheer op verzekeringssector controleren)
- In principe mag iedereen een verzekeringsonderneming opstarten (in praktijk lukt dit niet meer), door
strenge controles vb. verzekeringsmaatschappij PNP, verkoper verschillende verzekeringen, 30 mensen
werkten er, maar door controles die zo streng waren iemand aannemen om voltijds aan controles te
werken bestaat niet meer
Gevaar: creativiteit wordt gedood je kan niet zomaar een nieuw contract opstellen omdat het dan naar
hogere directie moet hierdoor ontstaan niche maatschappijen
- Verzekeringssector is gevoelig voor financiële schokken, zoals de banken:
Bv. alle verzekeringen op 1 plaats hagelschade dus bijna failliet
Controle op solvabiliteit (Vde geen vergoeding ontvangt zelf in problemen komen)
Controle is belangrijk omdat verzekeringen een massaproducten zijn geworden
MAAR geen controle op grote risico’s bv. transport, krediet en borgtochtverzekeringen,
verzekeringsnemer is een grote onderneming. Controle is vooral bedoeld om particulieren te
beschermen.
Arrest HVJ
1) Prestatie Vraar hangt af van onzekere gebeurtenissen. Hij is namelijk niet zeker wanneer hij zal
moeten uitbetalen.
2) Vde kan in problemen komen als hij na een schadegeval niet wordt uitbetaald.
3) Vde kent niet de solvabiliteit van de Vraar dus weet niet of hij zijn verpichtingen zal kunnen
nakomen.
4) Indien de verzekering een massaproduct is geworden zal dit een groot deel van de bevolking
kunnen raken.
Overheidsbescherming => particulieren/ massarisico’s, Vnemer dient genoeg bewust van de
complexiteit en beschikt over de nodige kennis om te onderhandelen met de
verzekeringsonderneming.
Enkele grote risico’s:
2
, Transport
Krediet in industriële en commerciële activiteit
Als Vnemer een grote onderneming is
Controle wet 9 juli 1975=> toezicht verzekeringsonderneming door NB en FSMA
Doel? => Rechten beschermen van de verzekerden
Bevat de toelating en uitoefeningsvoorwaarden van het verzekeringsbedrijf in België.
Bv. Een verzekeringsonderneming mag pas activiteit uitoefenen na goedkeuring NBB.
1.4 Controle op de verzekeringsdistributie: (Hoe worden verzekeringen verkocht?)
Hoe verkocht?
Verzekeringsmakelaars en verzekeringsagenten
Directe verzekering : als de verzekeringsonderneming haar producten rechtstreeks aanbiedt
aan de verzekeringnemer zonder een verzekeringsmakelaar of verzekeringsagent.
Bancassurfinance:
Bancassurance : als de bank via haar kantorennetwerk ook verzekeringsproducten
aanbiedt.
Assurfinance : als de verzekeringsmaatschappij via haar kantorennetwerk ook
bankproducten aanbiedt.
- Door digitalisering veel verzekeringen online verkocht maar bij schadegevallen zal je niemand hebben
die je helpt.
- Professionalisering is noodzakelijk zeker door complexe contracten
Verkopen van verzekeringen door middel van tussenpersonen is toezicht onderworpen aan OH.
Hoofdstuk 2: Verzekeringsovereenkomst
2.1 Begrip:
Verzekeringsovereenkomst:
- Begrip verzekeringsovereenkomst niet vanbuiten kennen. (zoals de tekst)
Aansprakelijkheidsverzekering: wanneer je een ongeval voor hebt aan derden
Verzekeraar Persoon of onderneming die als contractspartij verzekeringsovereenkomst(en) aanbiedt,
ongeacht de beroepshoedanigheid van deze persoon
Verzekeringsnemer Persoon die de verzekering heeft aangegaan, de premies betaalt en eigenaar is van het
contract.
Verzekerde degene die een ongeval heeft voorgehad
Begunstigde aan wie de schade wordt uitbetaald, hier meestal bij levensverzekeringen
2.3 Wezenlijke bestanddelen van verzekeringsovereenkomst
Verzekeringsovereenkomst voldoet 8 voorwaarden:
4 specifiek voor verzekeringscontract en 4 voorwaarden voor ieder contract niet altijd verzekeringen:
Wezenlijke bestanddelen verzekering
3
, In de verzekeringsovereenkomst zijn er 4 wezenlijke bestanddelen:
Verzekerd risico
Verzekeraar belang
Premie
Verzekeringsprestatie
Geldigheidsvereisten (toestemming, bekwaamheid, geldig voorwerp en geoorloofde oorzaak), zal het ontbreken
van één van deze wezenlijke bestanddelen bij het contract resulteren tot nietigheid van de overeenkomst.
Ook de betaalde premies/ niet verbruikte premiegedeelte moeten door de verzekeraar terugbetaald worden en
de vergoedingen die de Vraar betaald heeft moeten door de Vde aan de Vraar betaald worden terugbetaald.
2.3.1 Verzekerd risico:
Nietig => indien risico niet bestaat/verwezenlijkt is/partijen niet weten of ze verwezenlijkt is => Alle gevolgen
die de verzekering zou gehad hebben moeten worden uitgewist.
(indien de verzekeringnemer te kwader trouw was of een onverschoonbare vergissing zou begaan hebben mag
de verzekeraar de premies die hij ontvangen heeft behouden.)
Onzekere gebeurtenis
o niet zeker is of de gebeurtenis zich zal voordoen (bv. brandverzekering)
o men zeker is dat de gebeurtenis zich zal voordoen maar men weet niet wanneer, het
onzekere is dat men hier niet weet wanneer het zich zal voordoen
(vb een overlijdensverzekering.)
Uitgelokte gebeurtenis is niet onzeker
(Vde kan beslissen of een risico zich voordoet of niet)
Vb. slijtage auto door roesting of gevolg door tenietgaan van de zaak is niet gedekt!
Opzettelijke daden kunnen niet worden verzekerd, daden die worden gepleegd met bedoeling om
schade te berokkenen
Bv. ik rijd door rood opzettelijke daad, of ik rij 130 per uur op autostrade, alle
verkeersovertredingen zijn opzettelijke daad, maar hier wordt het wel gedekt behalve als je echt
de bedoeling hebt om schade toe te brengen. Bv. ik rij door rood licht en rij een auto aan
opzettelijke daad maar niet met bedoeling om schade toe te brengen dus wordt het gedekt. Maar
bv. ik rij door het rood licht om mensen aan te rijden opzettelijke daad met bedoeling schade te
berokken niet gedekt.
De gebeurtenis was zeker voor de dader
Moet voor een deel veroorzaakt zijn door toeval
o Is geen toeval:
Langdurige milieuschade
Normale slijtage, verrotting, beschimmeling
Bv. een bedrijf stort heel de tijd afval in een beek voor 20 jaar lang en gewassen
zijn kapot verzekering komt niet tussen, MAAR bv. door ontploffing in fabriek
komen er schadelijke stoffen vrij wordt wel verzekerd want plots.
Bv. er is een buis onder het huis waar water doorloopt, dit begint te lekken, wat
blijkt is dat ze volledig doorroest is nooit onderhouden en slijtage dus geen
toeval wordt in principe niet verzekerd.
Verzekering is een kanscontract
o Wederkerige overeenkomst
o Prestatie van partij niet op voorhand gekend (hangt af van onzekere gebeurtenis)
Bij een verzekeringscontract hangt de verbintenis van de Vraar af van de onzekere gebeurtenis. Bij
de Vnemer geldt dit niet hij moet de premie betalen.
Voorbeelden van kanscontracten:
4