Samenvatting
Samenvatting klinische psychiatrie en neurologie
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van de lessen en cursus met de meest noodzakelijke informatie
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 64 pagina's
Voorbeeld 4 van de 64 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
H1: SCHIZOFRENIE-SPECTRUM EN ANDERE PSYCHOTISCHE STOORNISSEN1. Historisch overzicht
1) Willekeurige interventies
2) Aspecifieke bewaring
3) Specifieke bewaring
4) Psychosenzorg
5) Elektro-convulsie-therapie
6) Lobotomie
2. Symptomen
Psychotische symptomen psychotische stoornissen
Meestal bij psychotische stoornissen
MAAR ook:
→ Stemmingsstoornissen (depressieve
stoornissen + bipolaire stoornissen)
→ Persoonlijkheidsstoornissen Meest voorkomende + prototypische =
→ Middelengerelateerde stoornissen schizofrenie
→ Neurocognitieve stoornissen
(dementie)
Kernsymptoom pathologie behandeling
Psychotische symptomen schizofrenie en psychotische stoornissen ➔ antipsychotica
3. schizofreniespectrum – en andere psychotische stoornissen
Afwijkingen in een of meer van volgende 5 symptoomdomeinen:
1) Wanen
2) Hallucinaties = positieve symptomen
3) Gedesorganiseerd denken
4) Gedesorganiseerde of abnormale psychomotoriek
5) Negatieve symptomen
Positieve symptomen = gedrag + …. = positieve symptomen (ze zijn erbij gekomen)
Biochemie: teveel aan dopamine (meso)limbisch
3.1. Wanen
= denkstoornis ➔ vaststaande overtuigingen die niet vatbaar zijn voor feiten die ermee in
tegenspraak zijn + niet passend binnen cultuur of religie + pt zelden inzicht in wanen
Frequent voorkomende wanen:
→ Achtervolgingswanen (paranoïde wanen) = meest voorkomend
→ Betrekkingswanen
Minder frequent voorkomende wanen:
→ Grootheidswanen
→ Erotomane wanen (syndroom van Clérambault)
1
,3.2. Hallucinaties
= stoornissen van de waarneming = zintuiglijke ervaringen die plaatsvinden zonder een
externe stimulus + levendig en helder + niet onder controle v/d wil + pt zelden inzicht hierin
5 types (zintuiglijke modaliteiten):
1) Auditieve hallucinaties (komt meeste voor)
2) Visuele hallucinaties
3) Tactiele hallucinaties
4) Olfactorische hallucinaties
5) Gustatorische hallucinaties
3.3. Gedesorganiseerd denken (= formele denkstoornissen)
→ Tangentialiteit = antwoorden slechts zijdelings met vraag te maken
→ Associatief denken
→ Neologismen = dingen zeggen die niet bestaan
→ Versperring in het denken = plots stoppen met vertellen
→ Verstoord taalbegrip ➔ metaforen (letterlijk opnemen)
3.4. ernstig gedesorganiseerde of abnormale psychomotoriek
→ Katatoon gedrag = opvallende afname v reactiviteit op de omgeving
3.5. Negatieve symptomen
1) Affectieve vervlakking = vermindering van expressie v emoties
2) Initiatiefverlies
3) Anhedonie = geen plezier ervaren bij bep zaken
4) Sociaal terugtrekgedrag = weinig belangstelling voor sociale interacties met anderen
Negatieve symptomen: er gaat iets van normale gedrag verloren
Biochemie: te weinig dopamine frontaal
OPM : depressieve symptomen: zeer frequent + hoge incidentie aan suïcide 1/10 ➔ vaak
gewelddadige suïcide
OPM : agressieve symptomen: veel agitatie + gn ziekte-inzicht + vaak ook middelenmisbruik
+ beperkte toerekeningsvatbaarheid!
OPM: behoud van intelligentie ➔ schizofrenie gn impact op intelligentie!
OPM : impact v symptomen op functioneren v patiënt ➔ negatieve symptomen minder
zichtbaar voor maatschappij, maar belangrijkst voor patiënt
4. DSM-5 classificatie
1) Schizofrenie
A. 2 (of meer) kenmerken, waarvan elk in een periode v één maand een significant
deel v/d tijd aanwezig is ➔ minstens één moet 1, 2 of 3 zijn
1. Wanen
2. Hallucinaties
3. Gedesorganiseerd denken
4. Ernstig gedesorganiseerd of katatoon gedrag
5. Negatieve symptomen
2
, B. Niveau v functioneren ligt op één of meer levensgebieden duidelijk onder niveau
van begin vd stoornis
C. Symptomen v stoornis gedurende ten minste 6m ononderbroken aanwezig
D. Uitgesloten: schizo-affectieve stoornis en stemmingsstoornis met psychotische
kenmerken
E. Niet door middel of somatische ziekte
2) Schizofreniforme stoornis
A. Idem als vorige
B. Een episode vd stoornis duurt minstens één maand maar korter dan 6 maanden
3) Kortdurende psychotische stoornis
A. Idem als vorige (zonder negatieve symptomen)
B. Duur v episode is minstens één dag maar korter dan één maand + uiteindelijk
volledige terugkeer naar premorbide niveau v functioneren
4) Waanstoornis
A. Aanwezigheid v één (of meer) wanen, met een duur v één maand of langer
B. Crit A voor schizofrenie nooit voldaan (wnr hallucinaties hangen ze samen met
waanthema)
C. Afgezien v invloed v waan is functioneren niet duidelijk beperkt of is gedrag niet
vreemd of bizar
5) Schizo-affectieve stoornis
6) Psychotische stoornis door een middel
A. Aanwezigheid v één of beide symptomen
1. Wanen
2. Hallucinaties
B. Aanwijzingen vanuit anamnese, lichamelijk oz of labo voor zowel 1 als 2
1. A-symptomen ontstaan tijdens of kort na intoxicatie, na onttrekking of na
blootstelling aan geneesmiddel
2. Van betreffende (genees)middel is bekend dat het de A-symptomen kan
veroorzaken
7) Psychotische stoornis door een somatische aandoening
8) Katatonie
5. terminologie
Kraepelin : dementia praecox: vreemd gedrag + ongunstig beloop + sociaal disfunctioneren
Bleuler: schizofrenie ➔ ‘gespletenheid v mentale functies’
➔ probleem: schizofrenie als term ➔ stigmatiserend
→ Reactie v Os : ‘salience dysregulation syndrome’
→ Reactie patiëntenverenigingen : ‘psychose gevoeligheid syndroom’
3
, 6. ziektebeloop
6.1. epidemiologie v schizofrenie
→ Chronische ziekte: heterogeen verloop
→ Prevalentie: 1% ➔ schizofrenie (enge term): 0.2%
→ Mannen = vrouwen ➔ schizofrenie (enge term): mannen 1.5x vrouwen
→ Ratio verandert met leeftijd
→ Leeftijd v eerste symptomen rond 18-22j ➔ verwarring met levensfaseproblematiek
→ Wereldwijd gelijke incidentie
6.2. natuurlijk beloop v schizofrenie
→ Voor 15j: premorbide fase
→ Tussen 15-18j: prodromen = voortekenen
→ Tussen 18-40j: actieve fase vd ziekte = opstoten v positieve symptomen ➔ onder
controle door medicatie ➔ MAAR negatieve symptomen bijkomen ➔ niveau v
functioneren vermindert ➔ BELANGRIJK! Zo weinig mogelijk opstoten ➔ psycho-
educatie
→ Na 40j: stabilisatie fase ➔ negatieve symptomen zijn ingesteld ➔ geen pieken meer
6.3. uitkomst bij schizofrenie
→ Heterogeen beloop: kan beter zijn, maar kan ook zijn dat het niet beter wordt
7. etiologie van schizofrenie
Predisponerende factoren:
→ Genetica: polygenetisch ➔ bijdrage genetica 70-80%
→ Dopaminerg systeem
Uitlokkende factoren: moet absoluut aanwezig zijn!!!
→ Biologische factoren: leeftijdgebonden eerste symptomen
→ Psychosociale stressoren: draagkracht < draaglast
Onderhoudende factoren
→ Sociale en familiale effecten KWETSBAARHEID-STRESS MODEL
BEMERKING: dubbeldiagnose: schizofrene patiënten zoeken vaak toevlucht in middelen!
8. Behandeling
8.1. Historische evolutie in de psychosenzorg
• Residentieel verblijf : ‘aangeleerde afhankelijkheid’ + verlies aan gezonde mentale
capaciteiten en coping skills
• Introductie v medicatie: neuroleptica (antipsychotica) zorgde voor
desinstitutionalisatie v patiënten
2 fasen:
o Vanaf 1950: typische neuroleptica ➔ controle over pos symptomen
o Vanaf 1980: atypische neuroleptica ➔ controle over positieve en negatieve
symptomen ➔ probleem: compliance!
• WHO (1980-1990 – heden): psychiatrische rehabilitatie ➔ community based
treatment, outreachend care
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ML996897. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen