100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting DEEL 3 Algemene Rechtsleer €6,49   In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Universiteit Gent (UGent)
  4.  
  5. 1ste Bachelor Rechten
  6.  
  7. Algemene Rechtsleer

College aantekeningen

Samenvatting DEEL 3 Algemene Rechtsleer
 7 keer bekeken  0 keer verkocht

goede samenvatting van deel drie algemene rechtsleer

Voorbeeld 4 van de 35  pagina's

Document informatie

  • 26 mei 2023
  • 35
  • 2022/2023
  • College aantekeningen
  • Paeraer
  • Laatste deel

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (29)

Verkoper

avatar-seller
JonasDW

Voorbeeld van de inhoud

DEEL 3: Normen en hun samenhang
Titel 1: Wat is en (rechts)norm
Hoofdstuk 1: Descriptieve vs. Prescriptieve normen
= Recht is gericht de maatschappij te ordenen (RB) of vloeit recht voort uit een
maatschappelijke ordening (GB). Daarbij zijn twee soorten ordeningen vermeld, descriptieve
en normatieve ordeningen => Beide soorten realiseer je doormiddel van normen

* ‘Norm’?
= Toestanden die voor een categorie van personen of zaken de gewone zijn of
waarnaar zij zich kunnen of moeten richten
 Twee betekenissen
o Descriptieve normen (= Seinsgesetze)
 Beschrijven wet- of regelmatigheid in natuur of maatschappij
 Bv: traagheidswet: ‘een voorwerp waarop geen
resulterende kracht werkt, is in rust of beweegt zich
rechtlijnig met constante snelheid voort
 Gebruikt voor descriptieve ordening
o Prescriptieve normen (= Sollengesetze)
 Schrijven voor hoe iemand zich dient te gedragen
 Gebruikt voor prescriptieve ordening
 Vergelijk ‘normaal’: twee betekenissen
= Dat normbegrip twee kanten heeft, blijkt ook uit de beteknissen van het woord
normaal.
o Toestanden die de gewone zijn
 = gebruikelijk gedrag --> gedrag dat strookt met een descriptieve
norm
 Bv: geroep en gelach in de overpoort op donderdagen om
2u ’s nachts
o Toestanden waarnaar men zich moet rechten
 = gedrag dat zich richt naar bepaalde standaard --> gedrag dat
strookt met prescriptieve norm
 Bv: afwezigheid van nachtlawaai in de overpoort op
donderdagen om 2u’s nachts.

* Descriptieve normen (DN)
= Onveranderlijke wetmatigheden (‘onveranderlijk voorwerp’)
 DN beschrijven bepaalde wetmatigheden
o Geen enkele menselijke wet kan (op zichzelf) de beschreven wetmatigheid
doen veranderen => => Wetgevers kunnen zoveel wetten uitvaardigen als ze
willen, betogingen kunnen hele steden inpalmen, maar dat heeft geen enkele
invloed op de beschreven wetmatigheden.
 Geen menselijke wet kan wetmatigheid die ‘traagheidswet’ beschrijft
doen veranderen.
=> Onmogelijk te overtreden; onmogelijk af te dwingen

, = DN = beschrijven die waar of onwaar kan zijn
 Beschrijven wetmatigheden --> wat als een gebeurtenis onverenigbaar is met
beschreven wetmatigheid?
o DN = onwaar, zodat beschreven wetmatigheid niet blijkt te bestaan
o Bv: DN = boven 9000m hoogte is er geen zuurstof in de lucht vs. Wel zuurstof
 Gevolg? Initiële DN moet worden vervangen door nieuwe DN (die wel strookt met
waarnemingen)
o Boven 9000m hoogte is er weinig. Zuurstof in de lucht
o Eerder: cognitieve verwachting – DN brengen descriptieve ordening aan

= Voorwerp van DN = empirisch verifieerbare feiten (‘brute facts of nature’)
 Bv: structuur van een cel, afstand aarde-zon, atomisch gewicht ijzer…
 Beschrijving van die feiten kunnen waar of onwaar zijn
 Betekenis van die beschrijvingen? Onafhankelijk van menselijke afspraken of
conventies
o Bv: atomisch gewicht ijzer = hetzelfde in België 2022 als in Mesopotamië in
3000 v.Chr.
o Bv: hoeveelheid zuurstof in de lucht op 9000m hoogte = onafhankelijk van
wat mensen daarover beslissen
o Bv: hoeveelheid decibels hoorbaar zijn in de Overpoort = staat op zich los van
menselijke afspraken

* Prescriptieve normen (PN)
= Veranderlijke voorschriften (‘veranderlijk voorwerp’)
 PN schrijven bepaalde gedragingen voor --> menselijke wet kan voorschrift
veranderen
o Bv: Wetgever kan bijvoorbeeld morgen beslissen dat de naamgeving van
kinderen aan andere regels moet voldoen of dat het makkelijker dan
moeilijker wordt om de Belgische na

= Wel vatbaar voor overtreding; wel mogelijk afdwingbaar

= PN = GEEN beschrijving die waar of onwaar is (wel voorschrift dat geldig of ongeldig is)
 Beschrijven geen feitelijke wetmatigheden
 Bv: PN = ‘op donderdagen om 2 uur ’s nachts moet het tijdens het academiejaar stil
zijn in de Overpoort
o Wat als het niet stil is.
o Voorschrift is overtreden, maar is niet onwaar geworden
 Gevolg? Initiële PN blijft overeind; gedrag dat PN overtreedt moet worden aangepast
o Eerder: normatieve verwachting

= Voorwerp van PN = GEEN empirisch verifieerbare feiten
 Bv: ‘Jan moet de planten water geven’, ‘de horeca moet gesloten blijven’…
 GEEN beschrijving die waar of onwaar kunnen zijn
 Gedragsvoorschriften hebben niet als voorwerp empirisch verifieerbare feiten

,= Voorwerp van PN = sociale of institutionele feiten
 Betekenis van die feiten? Afhankelijk van menselijke conventies
 Dergelijke feiten ‘bestaan’ maar voor zover mensen erin geloven
o Voldaan aan conventies? Geldig sociaal of institutioneel feit
o Gedragsvoorschriften, maar ook talrijke concepten en instituten
 Eigendom, vennootschappen, België, het recht, jaartelling
 = Intersubjectieve menselijke creaties

=> Voorbeelden:
1. Geld?
 Empirisch verifieerbaar feit: papier met rare tekenis
 Sociaal feit (voor zover aan conventies voldaan): ruimiddel
o Geld niet zozeer verzameling papier, munten en cijfertjes op pc’s => wel
collectieve houding van mensen tov bepaalde papieren munten en cijfers op
pc’s.
Conclusie? Een stuk papier is altijd en overal een stuk papier en dus een empirisch
verifieerbaar feit. Maar als dat stuk papier voldoet aan bepaalde maatschappelijke
conventies dan is dat stuk papier meer dan een empirisch verifieerbaar feit. Het is
maar omdat mensen collectief geloven in het instituut ‘geld’ dat bepaalde munten en
papier en cijfers in een computer een sociale betekenis hebben.

2. Verkeerdsbord?
 Emprisich verifieerbaar feit: paal met schijf
 Sociaal feit: uitdrukking van gedragsvoorschrift

* Recht = (Minstens deels) sociaal feit
 Recht is NIET (louter) empirisch verifieerbaar feit, wel (minstens deels) sociaal feit
o Recht = creatie van mensen doordaat zij bepaalde normen erkennen
o Recht bestaat maar zover het als dusdanig wordt erekdn
o Zowel voor RB als Gb: minstens deels sociaal feit – belang ver erkenning door
groep
 Geheel van regels: bv. Erkenning door groep van Grondwet als
hoogste rechtsbron
 Sociale praktijk: bv. Erkeniing door groep van norm ‘elke baby is mooi’

,  OPGELET: verschil tussen RB en GB!
o RB: Recht = sociaal feit ( en niets anders)
 Persoon die zich uitspreekt over recht, neemt zelf deel aan die
groepserkenning
 Intern- of deelnemersperspectief: ‘Volgens het Belgische Recht…’
o GB: Recht = empirisch feit EN sociaal feit
 Persoon die zich uitspreekt over recht, neemt zelf geen deel aan
groepserkenning
 Voor die persoon: empirisch feit
 Extern perspectief: ‘Volgens het HvC --> je doet zelf geen uitspraak
over recht recht: slechts beschrijving van wat anderen als rechts
erkennen
 Vs. Extreem extern perspectief: recht = zuiver empirisch feit
 Tekst Hart op Ufora.
 Wat kunnen mensen als ‘recht’ erkennen? Alles
 Welke beperkingen zijn er aan menselijke creativiteit in dit verband? Geen
o Law can by anything (Brian Tamanaha)
 ! Niet omdat in theorie alles mogelijk is, dat in praktijk alles ook
effectief telt als recht

* Recht is eender wwat mensen als ‘recht’ bestempelen
 Voorbeelden van onbegrensde creativiteit
o Mensen kunnen bovenmenselijke instanties als rechtsbron erkennen
o Bv. Iraanse Grondwet: erkent ‘soevereiniteit van God’ en ‘verbindende kracht
van goddelijk recht’
 Zie Art. 2 punten 1-4
 The Islamic Republic is a system based on the faith in:
o One god
o Divine inspiration and its foundational role in the
articulation of the laws
o …
o Bv: Kerstman, Sinterklaas en Zwarte Piet en paashaas
 Art. 39 politieregelement politiezone Hzodi
 Altijd identificeerbaar zijn behalve bij de deelname aan
carnavalsactiviteiten, sinterklaasfeesten…

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JonasDW. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€6,49
  • (0)
  Kopen